Kalkbranderijen en meer - in het Geuldal

[Martin Welberg]

Lekker bezig, tof project! Wil eigenlijk wel zo'n fel groene gipsbeker, waar koop je die?

[antoni]

Martin,

Dankjewel!

Die bakjes zijn ooit (lang, lang geleden) gekocht bij de Zeeman. Gemaakt om iets lekkers in te doen. In plaats van in de kliko zijn ze op de baan beland. Ze vallen wel mooi op in het landschap, toch?

[antoni]

Echt fraai is al dat roze en blauwe XPS niet, dus na het gipswerk mag weer een deel worden geschilderd met de bekende basis kleuren. Dan is het op een foto ook duidelijker wat het allemaal voor stelt. Althans als ik het goed heb gedaan

Rails is afgeplakt, en rondom het gips met beleid schilderen. De rechte naden zijn de plekken waar de segmenten elkaar raken. Dat zal achteraf wel verdwijnen onder een laagje groen.

Dan is het geen berg roze schuim meer, maar het lijkt al op een landschap. Pff, is het toch goedgekomen 

[DFS]

Ben benieuwd naar het verdere uitwerken van dit landschap, ziet er alvast veelbelovend uit !

[antoni]

De hoek op segmenten C en D wordt verder afgewerkt. In het overzichtje de rails welke overal aan het oog onttrokken moet gaan worden, maar wel bereikbaar moet blijven voor onderhoud en/of calamiteiten.




De uitneembare bak was al gedeeltelijk gereed. Er moet een overgang komen naar de vaste baan. Het handigst leek dat bij het dieper liggende bakje waar straks de tunnel uit zou monden. Er wordt verder gewerkt met - uiteraard - XPS

In de bocht onder de spoorlijn hoort een duiker te komen. Op die plek heb ik een uitsparing gemaakt. Het XPS wordt verder in vorm gesneden en geraspt, en de rand van de baan wordt gezaagd.

De veldweg is uitgetekend, en de helling van het spoortalud wordt met de mal in de juiste hellingshoek geraspt.

Daarna wordt de weg in eerste aanleg uit gips gemaakt. Naderhand maak ik naar sporen etc., dat zie ik dan wel weer. De laag gips wil ik een paar mm dik maken. De positie van de weg ligt vast, en dan snij ik een cunet uit waarna ik het met gips vul.

Hier het benodigde gereedschap. (Ja Martin, ik heb ze in meerdere kleuren )
Speciaal gereedschap voor de veldweg: roller met daarop gekleefd een strook schuurpapier korrel 40 of zo.

Dan even flink doorwerken, want na 15 minuten is het gips te hard om verder te bewerken.

Na het uitharden van het gips kan de roze rommel een fraaier kleurtje verdragen. De bak schuift prima in en uit de baan, en de onderliggende rails is goed bereikbaar.

[antoni]

Op de plek van de uitsparing (groene pijl) hoort een duiker te zitten. Via de duiker werd het regen- en smeltwater afgevoerd van de helling naar de rivier. Ergens in de 20^e eeuw is de duiker dichtgemetseld.

In 2019 is de duiker gerenoveerd en werd de doorgang opgenomen in een wandelroute. De trap naar de duiker toe laat het hoogteverschil tussen de beide zijden van de spoordijk zien

Op de baan heb ik natuurlijk niks aan al die opsmuk, maar het kunstwerk hoort er wel op te staan. De duiker heb ik opgemeten, en de metselverbanden heb ik getekend en geprint. In eerste instantie is een kartonnen mockup voldoende voor de bouw van de baan.

De tekening is geprint, geplakt op karton, uitgesneden en in elkaar geplakt. Vervolgens is het printje van het metselwerk erop geplakt. Dat ziet er toch iets leuker uit.

En als alles goed is gemeten past het in de uitsparing. Voorlopig worden de taluds rondom nog niet afgewerkt omdat het model nog een aantal keren uit de baan moet kunnen.

[antoni]

Zo, volgend hoofdstuk.
De bak in de hoek was goed gelukt, en dat principe ga ik weer toepassen om de verdekte rails aan de achterkant bereikbaar te houden.

Ik ben verder gegaan aan de rechterzijde van de vorige bak. Op die plek komen de ovens van de kalkbranderij die achter het station van Schin op Geul lag. Daar had ik al een print van laten maken om een en ander beter in de ruimte te kunnen plaatsen.

Het gedeelte met de ovens komt op een bak. De vorige bak kon makkelijk naar de zijkant worden geschoven, dat gaat niet lukken nu. De enige mogelijkheid is schuiven naar de achterkant (of omhoog maar heb ik geen zin in). Het was even puzzelen waar de scheiding van de bak met de vaste baan komt zodat dit gecamoufleerd zou kunnen worden.
Voor de rest is de bouwwijze weer gelijk: eerst de buitenkant op de vaste baan maken, dan de bodem en randen van de bak maken, en dan opvullen met XPS. En schroefjes aantekenen zodat er straks geen enkele vergeten wordt.

Het einde van de bak is in één keer gelijk gezaagd met de cirkelzaag. Daar komt dan weer een vast gedeelte op de baan tegenaan.

En dan wordt het volume voor het landschap weer opgebouwd uit verlijmd XPS.

[antoni]

Het begin van de mergelgroeve op segment C was gemaakt. De groeve loopt door tot op segment A.

Om de juiste hoogte van de vloer van de groeve te gaan bepalen is eerst het rubber voor de zichtbare sporen op C gelegd. In totaal zijn 2 lagen van 3mm dik rubber verlijmd. Precies op de segmentengrens met B is een latje geschroefd dat als aanslag voor de stukken rubber dient. Voor het lijmen is de plaat eerst geschuurd zodat deze volledig vlak is.

En dan wordt het XPS weer gemodelleerd.

Tegen de helling moeten de gebouwen van de voormalige kalkbranderij gaan komen. Dat zag er in werkelijkheid zo uit. Op de achtergrond het gebouw met twee grote kalkovens. Daarvoor een kleinere tijdelijke veldoven. Deze werd als eerste gebouwd voordat het grotere complex werd ingericht.

Daar moet ik het mee doen. Bouwtekeningen bestaan er niet, of niet meer. De hoogte van de mergelwand en de toegang tot de onderkant van de grote kalkovens is een gegeven. Voor het overige is het een kwestie van verhoudingen zoeken in de bouwwerken en de directe omgeving om tot een benadering van afmetingen te komen.

Na lang puzzelen is dit er dan gekomen.

Op segment B loopt de rotswand verder. Daar komen alleen nog een paar kleine schuurtjes. Achter de rotswand loopt nog steeds de verdekte rails die bereikbaar moet blijven. Dus ook hier moet weer een deel komen dat uit de baan genomen moet kunnen worden. De mergelwand zelf blijft vast op de baan, en alleen de bovenkant kan verwijderd worden. Via de uitsparingen in de plaat kunnen de sporen worden bereikt.

[antoni]

Verder met de (achterkant van) groeve op segment B.

Op het raamwerk komt een bakje, en de voorkant wordt dichtgemaakt. Tegen het plaatmateriaal aan de voorzijde wordt een laag XPS bevestigd wat later de mergelwand zal worden.

En uiteraard weer even testen of het bakje er uit kan. De bak loopt in de lengte taps toe, en klemt zichzelf op die manier vast.

Dan wordt de voorzijde en de bak met XPS bekleed (nadat alle gemerkte schroefjes zijn verwijderd anders is er een groot probleem).

Na wat plakken en snijden ontstaat er dit. Omdat ik me helemaal blind keek op het XPS heb ik met een paar lijnen de contouren uitgezet. De scheiding tussen vaste baan en bak zit aan de bovenzijde waar dit het minste gaat opvallen.

[TBCédric]

Ik vind de manier waarop je het landschap en de bijhorende contouren visualiseert en uitwerkt gewoon fantastisch!
Om zo het landschap te zien ontstaan vind ik gewoon fascinerend. Brengt me zelf ook op wat ideeën om zelf iets gelijkaardigs uit te werken. Zelf zoek ik ook een glooiend landschap te maken. Mijn complimenten! Nu kijk ik waarschijnlijk gefascineerd en in stilte verder. 

[antoni]

Cedric,

Dank voor zo veel lof!

Af en toe een beetje kriebelen op dat 'oogstrelende' roze (en soms weer blauwe) spul is wel noodzakelijk. Ik heb wel van alles op papier staan, en in mijn hoofd, maar een lijntje hier en daar tekenen geeft veel meer inzicht. Bovendien is het zo dat als ik veel van dit nog niet bewerkt XPS om me heen zie met de verlichting erop, ik het gevoel van diepte een beetje kwijtraak.

Nadat het roze spul vastzat zijn de schroefjes verwijderd en is er een laag gips tegenaan gekomen. Het moet immers een rotswandje van mergelsteen gaan voorstellen dus veel keus is er ook niet.

Ik gebruik steeds modelgips van Krone. Daar kun je fijn in peuteren als het begint uit te harden, en het wordt keihard dus mooi geschikt om naderhand te schilderen. Wel van tevoren bedenken wat je wilt maken want na een kwartier is het vast en niet meer vervormbaar, maar peuteren in het gips kan nog een paar uur.

Na het eerste smeren en peuteren wordt het dan dit. Met de mockups wordt het idee al iets duidelijker.

De rest van de rotswand gaat op dezelfde manier. Om de lijnen in het gips horizontaal te houden heb ik de laserwaterpas erop gezet. Anders krijg je toch een verloop over deze lengte.

Met een beetje natuurlijk strijklicht lijkt het al wat.

[antoni]

Een deel van de groeve met de gebouwen staan op een losse bak. Dat stuk moet op een of andere manier vastgezet worden aan het vaste gedeelte van de baan. Het uit en in de baan schuiven na het gipswerk is geen probleem.

De scheiding ligt bij de rode lijn.

Met inbusboutjes worden de delen tegen elkaar getrokken. In de bak zitten inslagmoeren. De bouten kunnen straks alleen vanaf de voorzijde van de baan worden aangedraaid. Dus een extra lange inbussleutel besteld bij de chinees. En die past dan uiteraard net niet in de kop van de bouten. Dus een beetje vijlen.

Het idee leek aardig. Maar als de boutjes worden losgedraaid zouden ze ergens in de baan terecht kunnen komen waar ik er nooit meer bij zou kunnen komen. Daar is deze oplossing voor bedacht.

Dan is het een kwestie van alle boutjes monteren en de tussenliggende ruimte weer opvullen met XPS. En vervolgens een laag XPS eroverheen lijmen en gelijk maken met de hoogte van de dwarsliggers.

[antoni]

Dan is het tijd om weer een deel rubbergranulaat te lijmen voor de sporen van het station. Het is een behoorlijke oppervlakte die met contactlijm wordt ingesmeerd, dus maar even de ramen opengezet voor deze stinkzooi.

De grondstoffen voor de productie van kalk - kolen en mergelblokken - werd vanaf de bovenzijde toegevoerd aan de kalkovens. Over het verloop van de weg naar de bovenzijde van de groeve was ik niet tevreden. Ik heb een paar stukken XPS eruit gesneden en vervangen door nieuwe blokken. Daarna de weg opnieuw uitgesneden en met gips afgewerkt.

Op het plateau achter de kalkovens en de groeve liep een veldspoor. Dit spoortje was bestemd om de afgegraven toplaag bovenop de mergellagen met kipkarren af te voeren naar een depot. De grond werd links van de kalkovens gestort. De kipkarren werden met mankracht verplaatst.
Het traject voor het veldspoor heb ik gemaakt met een blokje hout met daaronder een stuk schuurpapier. Met de waterpas controleren of het een beetje horizontaal blijft.

Omdat er geen locomotief op de rails heeft gereden is het niet de bedoeling om het geheel functioneel te maken. Het is ook nog even de vraag hoe ik dat spoortje ga bouwen. Het 500mm brede veldspoortje bestond uit niet meer dan spoorstaven die op een paar stalen dwarsliggers gemonteerd waren. Het zal wel neer gaan komen op zelfbouw. Ik zag ergens Code40 profiel voorbijkomen, maar dan moeten er ook nog metalen dwarsliggers onder dat veldspoortje..
Heeft iemand een idee? Laat het vooral even weten.

Deze Roco H0e rails wordt het in elke geval niet vanwege de houten bielzen, spoorstaven die te grof zijn en een te grote spoorbreedte.

Op het roze spul was ik suf gekeken. Daarom een laagje grondkleur erover en het ziet er al een stuk aangenamer uit.

[antoni]

Na het leggen van het rubber tussen station en railspiraal is het sporenplan uitgetekend. Dat heb ik weer met een 1:1 print gedaan.

De precieze plek van de wissels (rechts) is nu bekend, en dan kan het laatste stukje rotswand worden gemaakt. Daar hoort ook weer een bekende bak voor het landschap boven de achterste verdekte rails bij. Enfin, het is het bekende systeem.

[sdz1976]

Echt zeer knap en netjes uitgewerkt   

Grtz,

Samuel.