Stokoud maar grappig: De BR 169 v/d DB

[Bundesbahnfreak]

De baureihe 169

De E 69 01 of LAG1

In1904 werd de priv?lijn van Murnau naar Oberammergau ge?lectrificeerd.  Deze lijn was van de LAG (Localbahn AG).
In 1905 komt de eerste lok de LAG1 op de baan.
Dit voertuig met de asopstelling Bo heeft een max. snelheid van 40 km/u en een uurvermogen van 206 kW en kon continu 160 kW leveren.
Dit voertuig is de allereerste Duitse locomotief die geschikt is om op enkelfasige wisselspanning te rijden.  Het gaat hier nog niet om de hedendaagse 15 kV 16Hz 2/3 maar om 5 kV 16 Hz.

De LAG1 die als bijnaam Katharina kreeg valt op door de grappige bouw, waar haar nakomelingen op gebaseerd zijn.  Een centrale stuurpost met de panto erop en 2 kleine snuiten.  Onder de kast steken 2 tractiemotoren en wielassen.

De panto van de LAG is een speciaal iets, het is ??nje die door verkracht opgericht wordt en door middel van een touw (!) manueel naar onder getrokken wordt.

De transfo is een olietranfo met zelfkoeling (dwz geen koelkring).  De tractiemotoren worden dmv contactoren gestuurd.

In 1935 komt er een ombouw, de panto wordt vervangen door een moderner type.

In 1938 wordt de LAG overgenomen door de DRG en wordt LAG1 omgenummerd naar E69 01.

In 1954 wordt E69 01 uit dienst genomen met 1.5 miljoen kilometer op de teller, de reden ligt voor de hand; de DB laat de lijn ombouwen naar 15 kV 16Hz 2/3 en een ombouw van E69 01 was economisch niet verantwoord.

Het voertuig werd voor museale doeleinden bijgehouden en staat in ?Lokwelt Freilassing.

In model is dit voertuig niet uitgebracht.


De 169 002-3 (E69 02 of LAG2)

In 1909 komt een zusje voor Katharina dat naar de naam Pauline luistert of minder fraai de LAG2.
Dit voertuig is sterker en sneller, maar liefst 50 km/u en een uurvermogen van 352 kW en continu 306 kW.

De opbouw is afgeleid van LAG1, de transfo is terug een olietransfo met zelfkoeling maar stuurt de tractiemotoren via een nokkenas.

In 1936 komt de eerste ombouw, men plaatst een H-profiel van 240 mm tussen het chassis en de kast waardoor de lok hoger wordt, eveneens krijgt de lok een nieuwe panto.

In 1938 wordt de LAG overgenomen door de DRG en neemt de lok mee over.

In 1949 krijgt de E69 02 (zoals die sinds de overname noemt) nieuwe tractiemotoren (van terzijde gestelde stellen ET31)

In 1954 krijgt de E69 02 bouwt men de lok weeral om, dit maal om haar geschikt te maken voor de algemene Duitse spanning 15 kV 16 Hz 2/3.
Eveneens krijgt de lok een radio ingebouwd.

Vanaf 1955 tot 1964 rijdt de lok rond in Heidelberg Hbf voor rangeerwerken.
Na dit intermezzo keert de lok terug naar haar oude lijn Murnau ? Oberammergau.

In 1982, na trouw dienst te doen met reizigerstreinen op deze lijn wordt de 169 002-3 zoals de lok sinds 1968 noemt buiten dienst gezet.
De buitendienststelling kwam door verhoging van de snelheid op deze lijn.  De 169ers worden door de BR 141 vervangen.

169 002-3 is als oudste Duitse E-lok bewaard gebleven en behoort tot het DB-museum.

Het voertuig is in model uitgebracht door Lima,Fleischmann en Roco, waarvan volgens mijn bescheiden mening de Roco de beste is.
Momenteel is ze ook van Brawa te krijgen, dit model (E69 02) is natuurlijk veel mooier dan de oudere model (prijs ook trouwens).

De 169 003-1 (E69 03 of LAG 3)

Is een vergelijkbaar verhaal als dat van de 169 002-3 maar is iets jonger (bj 1912) krijgt haar moderniseringen in 1940 en 1954.  Ze reed ook samen met de E69 02 te Heidelberg maar viel op door de rode kleurstelling.

Als bijnaam bij LAG kreeg de lok de naam ?Hermine?.

Een klein verschil met de E69 02 is dat de E69 03 zijn kast tot over de buffers kwam.

Vanaf 1968 is ze omgenummerd tot 169 003-1, de buitendienststelling volgde gelijk met de 169 002-3.

Deze lok is ook bewaard en behoort tot het eigendom van de ?Bayerischen Eisenbahnmuseum N?rdlingen.

Voor schaalmodellen: zie bij 169 002-3. Wel moet ik zeggen dat de Roco een gewone rode versie van de 002 is
Momenteel heeft M?rklin/Trix dit model in gamma.

De 169 004-9 (E69 04 of LAG 4)

In 1922 was het weeral zo ver, LAG had een bijkomende E-lok nodig.  Deze lok die LAG 4 genoemd werd (bijnaam ?Johanna?) was een heel ander model als de vorige, bij deze had men de stuurpost achteraan het voertuig met een groot afdak dat vanvoor gestut werd door metalen profielen.  Het heeft lang geduurd voor men achterhaald had waar deze lokvorm vandaan kwam, het bleek om de helft van een proeflok van Siemens te gaan die gereden had op de testlijn Marienfelde-Zosen.

De lok kon 50 km/u aan en had een uurvermogen van 268 kW en een continu vermogen van 237 kW, de transfo was een olietranfo met zelfkoeling en de tractiemotoren werden dmv contactoren geschakeld.

In 1934 krijgt de lok een nieuwe kast die afgeleid is van de andere modellen maar toch opvalt door een iets andere vorm.  Eveneens krijgt ze een nieuwe electrische installatie.

In 1955 wordt ze uitgerust voor 15 kV 16 Hz 2/3.

De lok krijgt vanaf 1968 de nieuwe nummer 169 004-9 en is van het begin tot einde loopbaan op de lijn Murnau-Oberammergau in dienst.

In 1977 kreeg 169 003 motorschade en ging buiten dienst gezet worden.  Daar de 002 en de 003 meer geliefd waren bij het personeel moest 004 zijn motoren afgeven aan 003 en werd 004 buiten dienst gezet in 1977.

Van dit type is geen model gemaakt maar ze is wel bewaard gebleven en staat als monument opgesteld aan het station van Murnau.

De 169 005-6 (E69 05 of LAG 5)

Deze laatste komt in 1930 op de baan met als bijnaam ?Adolphine? ze valt direkt op door het zwaardere uiterlijk.  Qua vermogen is ze ook zwaarder als de andere: uurvermogen 605 kW en continu 565 kW, de snelheid blijft eveneens 50 km/u.

De transfo is een olietransfo met aparte koelkring, de olie wordt door de buitenlucht via een radiator gekoeld.  De motoren worden via een nokkenas gestuurd.

Een andere bijnaam is ?de dikke?

Moderniseringen volgden in 1936 en 1954.  Deze lok kreeg zoals de 003 een rode kleurstelling.
Samen met 004 was ze altijd op dezelfde lijn in dienst en voornaamelijk goederendienst (002+003 waren meestal in reizigersdienst te zien.)

In 1981 wordt 169 005-6 buiten dienst gezet (moest herziening krijgen).

Deze lok werd eveneens museaal bijgehouden door de ?Bayeischen Localbahn Vereins?.

Piko heeft vroeger een schaalmodel uitgebracht van deze lok (weliswaar in het groen).

Links

De klassieke links, "Bundesbahnzeit" van Ullrich Budde en "Railpix" van Werner Consten

urlhttp://www.bundesbahnzeit.de/Galerien/Murnau-Oberammergau/galerie.htm/url

urlhttp://railpix.bueker.net/bilder_d1_169.html/url

ik heb geen foto's getrokken van mijn twee dwergen van Roco, op de website van "Bahnwahn" staat een mooie beschrijving

urlhttp://www.bahnwahn.de/rocodb169//url

Groeten

Rudy

[Bundesbahnfreak]

Nog een link vergeten

http://www.e-169005.de/

Groeten

Rudy

[Greg]

Idd, geestig locje.
Marklin heeft het ook ooit uitgebracht, en ik heb het ooit nog eens willen kopen.
Intussen heb ik er spijt van dat ik het niet gedaan heb, want het is eigenlijk een uniek locje.

[Gerolf]

Ik denk dat d?t mijn eerste Lima-locje was. Heeft toen 180 frank gekost ...

[pabe]

Whaw Rudy,

wat een informatie...[:0]  Je blijft ons steeds verbazen [^]
Ik wist niet dat de geschiedenis van de E69 zo ingewikkeld en boeiend was... [B)]
Ga zeker een en ander eens verder uitpluizen...[]

Groetjes,

Paul [8D]

[Peter]

Rudy,
Je blijft het goed doen. Weeral een zeer grondig artikel, van een reeks,(nou ja reeks-5 loks)kleine en toch mooie loks.
Spijtig dat we ze nooit meer zullen zien op de lijn M?rnau-Oberammergau, met een of twee "Nirosta" wagens.

Ter info: Piko heeft de E69 05 ook in de rode versie gemaakt, al ben ik niet meer zeker of het als E69 of als 169 was. Jaren geleden heb ik dat modelletje gehad, maar ik heb het weggedaan omdat het echt niet voldeed. Witte ruiten en povere rij-eigenschappen

[Peter]

Rudy,
In het nieuwe MIBA nummer 1/2008 staat en lokje dat uitgegeven is door de Post in Duitsland. Dit model lijkt toch heel erg op de vroegere LAG loks. Denk dat ik er eentje van bestel. Voor de prijs moet ik het zeker niet laten.