Twee kleuren groen - soms wel soms niet??

[Peter]

Vraag me af wat eigenlijk de regels waren om van eenkleurig groen (GCI,- L-rijtuigen) over te stappen op tweekleuren groen ( eloks treinstellen, motorwagens, M1, K rijtuigen) terug naar eenkleurig groen te gaan in tijdperk III.

[Michiel]

Met speculeren komen we geen meter vooruit, maar ik gooi toch even m'n idee hierover in de groep:

Invoering van twee-kleurenperiode gaat samen met de oprichting van de vernieuwde Belgische Staatsspoorwegen onder de naam van de NMBS (1926). In 1932 besloot men het frisse en herkenbare twee-kleuren groen in te voeren. Later kwam parallel het twee-kleuren blauw/beige voor reeksen treinstellen. De aanzet lijkt me profilering, herkenbaarheid en percerptie.

Rond 1960 gaat de NMBS over naar de enkelvoudig groene uitvoering van materieel. De centrale werkplaats in Mechelen installeert een nieuwe automatische verfstraat machine en alles wordt in een mum van tijd omgespoten. Mij lijkt het dat men om besparingen naar een eenvoudigere beschildering is gegaan, machinaal doorgevoerd ipv handwerk met spuitgasten.

Maar nogmaals, dat is mijn speculaas, geen literatuur om dit te staven.

[Peter]

Om misverstanden te vermijden.
Als voorbeeld:
De L rijtuigen werden gebouwd vanaf 1932 en werden nooit in tweekleuren groen geschildert
De M1 rijtuigen werden ook begin 1930 gebouwd en wel tweekleuren groen
De K rijtuigen, eveneens van begin 1932 gebouwd en wel in tweekleuren groen
De GCI rijtuigen bouwjaar vanaf 1890 nooit in tweekleuren groen
Van alle bovenstaande rijtuigen heeft er ook geen enkel in blauw/beige geweest

Blijkbaar was er geen regel

[Michiel]

Er was inderdaad een regel. In het werk van Ir VandenBerghen "metalen reizigersmaterieel 1835-1950" staat per periode welke kleurstelling er toegepast werd voor welk type rijtuig (hout, metaal beslag, vol-metaal, dienstrijtuigen, lichte rijtuigen,....) Ik heb het bewuste drukwerk niet. Mischien dat iemand dit kan opzoeken?

[guy holbrecht]

Michiel,

Ik heb hier dat werk van Vandenberghen, maar veel staat er niet in over de kleuren. Het hoofdstuk dat daarover handelt, heeft het over de bruine kleur van de teakrijtuigen anno 1897 (lastencohier). Bij het I1 rijtuig wordt enkel vermeld: lakverf Ripolin groen nr 30, dak en raam zwart. het kastgedeelte onder de gordel is donkergroen.bij de K1 staat het volgende: boven de middengordel lichtgroen, eronder donkergroen, dak en onderstel in het zwart. Bij de L rijtuigen staat: in één enkele donkergroene tint, dak zwart.. Bij de M1 wordt er geen kleur vermeld, doch wel het type verf: Coluxtype. Blijkbaar is dat dezelfde verf als voor het elektrisch materiaal dat werd aangewend op de as Brussel-Antwerpen.

Groeten,
Guy

[Herwig]

Goei vraag, Peter.         Boeiend.        Ben benieuwd.
GCI, L en Wapenstilstandsexemplaren waren afdelingsrijtuigen.  M & K hadden een gang, doch dit betekent waarschijnlijk niks   ( ? )

Is eens iets anders dan kleuren & nummers van houten of metalen goederenwagens van tijdperk3a,b,c,  ...

[Michiel]

In verband met het wel dan niet in twee-kleuren schilderen van rijtuigen zie ik een volgend verband. Tijdens de periode van de Belgische Staatsspoorwegen was er een nieuwe richtlijn voor de eenheidkleuren opgesteld in 1897. Voor de rijtuigen kwam dit neer op:

Houten rijtuigen (oa. GCI) in lak (dus houten, bruine kleur)
Houten rijtuigen met stalen beplating (oa L-rijtuigen): egaal bruin.

Na de oprichting van de NMBS kregen en behielden de houten rijtuigen de egale kleurstelling, maar dan het nieuwe standaard "Braunschweiger groen. De nieuwste metalen rijtuigen kregen het moderne en frisse twee-kleuren motief (M1, K1....).

Maar ook dit is weer vrij speculatief, want een document met de ware beslissingsrede heb ik ook niet gevonden.