Belgische Seinen Zelfbouw

[dieseltje]

Ludwig,

prachtige seinen !!
Als je hierover je ervaringen kan delen, denk ik dat er heelwat ge?nteresseerden zijn...
Wat moet je aan materiaal hebben om te kunnen etsen ?
Wat kost dit alles ongeveer, en wat is de kost nadien per sein ?

Dieseltje

[Ludwigdc]

Geef mij enkele dagen de tijd zodat ik alles eerst eens kan uitschrijven zodat ik niks vergeet en dan met hier en daar een fotootje alles hier in een berichtje plaats ![]

Groeten Ludwigdc

[tonycabus]

Ludwig,
we watertanden al! Net als voor de dingen van Gerolf.

Wat zeg ik? WE KWISPELSTAARTEN (BINNENSMONDS) []

[dieseltje]

Ter info :

Hierbij een link met info over etsen van messing :
http://members.chello.nl/j.burgt1/940.htm

Dieseltje

[Gerolf]

goede link, dieseltje! Di pagina heb ik ineens afgedrukt, en steekt bij mijn groeiende documentatie ...

[tonycabus]

Heelaba!
Jullie moeten af en toe eens naar de linkpagina kijken...
Daar staat "Bovendam" al maanden in!
Leuke info, maar niet compleet genoeg, over dat etsen.
Ik heb een en ander vergaard maar blijf zoeken.

[Havoc]

Sorry voor de late reactie, maar tot nu toe was ik hier nog niet geweest. Heb wel wat ervaring met pcb belichten/ontwikkelen/etsen.

Filmen druk ik af met een laserprinter op calque voor kopieermachines, de meeste papierwinkels hebben dat. Heel scherp en goed contrast. Ruim leeg laten rondom, en dan de 2 stukken uitlijnen en voorlopig vastzetten met wat schilderstape langs 1 kant. Dan een stukje materiaal, hetzelfde als je wil etsen langs 1 kant gelijk leggen met een rand van je film (zodat je dat als aanslag kan gebruiken), en vast-tapen. Dan de andere kant vast tapen aan die aanslag. De schilderstape wegsnijden.

Voor het belichten gebruik ik een zelfgemaakte bak met langs 2 kanten telkens 2 UV-TL buizen van 8W van de electronica handel. De bak is niets speciaal, gewoon 5 houten panelen laten zagen bij de brico en TL steuntjes en ballasten. Verder nog nodig een rand met houten latjes langs 1 kant. Dan 2 glasplaten 3mm dik die iets kleiner zijn dan de bakken. De ene glasplaat ligt op de houten rand, de ander drukt de filmen tegen de pcb. Film met te etsen materiaal ertussen netjes middenin leggen, tweede glasplaat erop en dan de tweede bak er bovenop.

Ontwikkelen vraagt niet meer dan een zakje ontwikkelaar (NaHO), een plastic bak van 1l (ijskreem) en een brede verfborstel met zachte haren. Een doos latex wegwerphandschoenen is zeer nuttig! Niet te warm maken.

Etsen doe ik met FeCl, met een stevige scheut zoutzuur. Concentratie ongeveer 500g FeCl /liter water, ongeveer 0.5l zoutzuur bij 2l etsmiddel. Steeds lucht doorblazen! Ik gebruik een stokoude frigocompressor (met bleeder). Doe niet eens de moeite om te verwarmen, een pcb is ge-etst in 10-20 minuten. Die handschoenen komen hier ook van pas. Die bak is nu reeds bijna 10 jaar oud, ook zelfgemaakt. Let wel op als je dat doet, nylon wordt bros na korte tijd oiv FeCl, gebruik dus pcv.

[tonycabus]

Dat is nog eens konkreet zie!
Johan, kan je ook eens fotootjes of een schets van je lichtbakje plaatsen?

We zijn op weg naar een nieuw tijdperk...zelf etsen.
Wat geldt voor PCB's is even goed toepasbaar op messingplaat.
Alleen zullen we met jouw "recept" eens moeten kijken hoe diep de onder-etsing wordt.

Dank voor deze bijdrage, Johan!

[dieseltje]

Euh, ivbm, die lichtbak; glasplaten die absorberen toch het UV-licht ??
[?][?][?]

[Havoc]

Wat info over die lichtbak, met de eerste geherschaalde foto's. Ik hoop dat er iets van te maken is...

Gebruikt materiaal:
- spaanplaat 12mm en enkele dm lat van 7mmX7mm
- lampen zijn UV-TL zoals gebruikt voor pcb belichting. Niet echt goedkoop. Sylvania Blacklight F15W/350BL-T8 (UV-A)
- per 2 lampen een voorschakel ballast van 30/46W, de lampen staan in serie met lek een 120V starter.
- gewoon een netsnoer met een schakelaar in zoals voor een leeslamp per bak
- 2 glasplaten van 3mm dik, enkele mm smaller dan de binnenmaat van de bak

De bak zelf is 50cm lang, 25cm breed en 16cm hoog. De lampen staan 11cm uit elkaar. De afstand tot de glasplaat is ongeveer 9cm.




Edit: Die bak is gewoon in elkaar gelijmd. Er hangt na al die jaren nog wat tape aan waarmee hij mij elkaar werd gehouden tijdens het lijmen. De foto's hebben wat geleden door het verkleinen en zo, maar het moet toch duidelijk zijn. Het is geen kunstwerk, en AIB-Vincotte zou er ook niet blij mee zijn, maar voor die enkele keren dat het gebruikt wordt onder permanent toezicht werkt het prima.

Voor alle duidelijkheid: de etsbak zet ik er niet op!! Njet.

[Havoc]

citaat:Euh, ivbm, die lichtbak; glasplaten die absorberen toch het UV-licht ??

Jouw reactie kwam toen ik aan het typen was. Ja, glas absorbeert UV. Maar dat is afhankelijk van de golflengte en de dikte van de glasplaat (en soort glas). Reden te meer om die niet dikker te maken dan noodzakelijk. Het enige gevolg dat dit heeft is dat je iets langer zal moeten belichten dan zonder glasplaat. Maar dat weegt niet op tegen het gemak.

Een ander voordeel van de glasplaat is dat je filmen tegen je voorwerp worden gedrukt.

[tonycabus]

Ik las ergens - O ja, dank je Johan! - het gebruik van plexiglas-platen, ivm UV-doorlaatbaarheid. maar heb daar zo m'n bedenkingen bij: glas buigt veel minder snel en zal dus meehelpen om de "film" ook goed tegen je gevoelige materiaal aan te drukken.

[just4fun]

Werkt inderdaad erg goed bij het maken van PCB's, zo'n bakken als Havoc gebruikt. Ik werk zelf ook zo al jaren, al heb ik maar 1 bak en moet ik voor dubbelzijdige PCB's dus 2 keer belichten, zelfs dat werkt, al moet ge goed opletten dat de filmen niet verschuiven tov de printplaat.
Voor het etsen heb ik een grote plastiek bak, zoals gebruikt in magazijnrekken, waar ik een soort dubbele bodem in heb gemaakt. In deze dubbele bodem zitten een hele trits gaatjes, om lucht door te laten. Lucht wordt in de bak beblazen met een compressor (vind ik een zwaar woord voor het ding) zoals onze vrienden de aquariumliefhebbers ze gebruiken in hun geliefde bak. Ook het element in de bak is gewoon een luchtsteen (of hoe heet zoiets) zoals gebruikt in dezelfde aquariums. Voordeel van deze dingen is dat die in de eerste de beste winkel voor dierentoebehoren te krijgen zijn in allerhande maten en gewichten.
Als ets?middel gebruik ik FeCl, ooit eens een grote zak met blokken van dat spul kunnen aanschaffen. Handschoenen zijn wel een grote must en een ondergrond die bestand is tegen dit gevaarlijk spul. Ook goed opletten bij eventuele spetters op uw kleren, of moeder de vrouw is niet echt goedgezind!
Groeten,
Paul

[Gerolf]

- De uitleg van Bovendam kwam me inderdaad bekend voor, Tony
- Ik gebruik een gewone blacklight, gemonteerd in een kast, om te belichten (20 minuten op 20cm afstand, met inderdaad een glasplaat, uit een fotokadertje, om de folie tegen de PCB aan te drukken). Vroeger heb ik UV-fotospots gebruikt: je lichtbron moet ideaal een punt zijn, en op een behoorlijke afstand van je werkstuk om slagschaduwen en lichtverstroo?ng te voorkomen. Ik ben daarvan afgestapt wegens de hoge kostprijs en de lage levensduur van die lampen.
- Zoals reeds eerder gezegd in een andere draad: ik gebruik w?l inktjet-transparanten, afgedrukt op 'beste kwaliteit': dit geeft voldoende zwarting voor mijn belichtingen
- ontwikkelen doe ik met NaOH 9gram/liter, etsen met fijnetskristal

Ik ben daarnet bij Blokker twee fotokadertjes gaan halen, waarmee ik een dubbelzijdige 'belichtingssandwich' kan maken: glasplaat-folie-werkstuk-folie-glasplaat (het voorbeeld heeft ooit in Elektuur gestaan): mits goed inklemmen kan je het geheel veilig omdraaien voor de tweede belichting aan de andere kant.
Ik heb tevens twee 'ontwikkeltanks' daar gevonden (transparante voorraaddozen van 1200cc inhoud). Het idee van het aquariumpompje had ik ook al, en dit is nu door jullie bevestigd: morgen naar de dierenwinkel dus ...
Ik dacht eraan om warme lucht te blazen (verwarmen van de etsvloeistof en beweging)... is dit een idee?

[Havoc]

Ik vrees dat het heel lang gaat duren voor je met warme lucht en een aquariumpomp je etsmiddel op 30?-40? gebracht hebt.

Bij Aitec (electronicaboer in Heverlee) hebben ze zo'n etstankje en daar is een aquarium-verwarm-element bij. Ook eens naar kijken bij de dierenzaak?

Zelf heb ik ooit gedacht om met een verwarmingsdraad te werken die bedoeld is om buizen vorstvrij te houden. Maar nooit geprobeerd (die draad ligt hier wel ergens...).

Zelf vind ik het niet de moeite om mijn etsbak te verwarmen voor die enkele printen die ik maak, hoogstens 1 of 2 tegelijk. Maar als je verschillende seinen op 1 avond wil maken kan dat anders zijn.

Dieseltje: nog een opmerking over die optische vezel. Zelf zou ik dat niet eens proberen. Je kan nu reeds leds in de maat 0603 krijgen. Dat is een luttele 1.6mm lang, 0.8mm breed en 0.8mm dik. Toegegeven, dat is niet gemakkelijk om 2 draadjes aan te solderen (alhoewel je een sein in messing als "massa" kan gebruiken en dus met 1 draad toekomt). Maar die optische vezels in kunststof zijn minimaal 0.25mm kern + een mantel maar de meeste zijn 1mm + mantel. En het koppelen van de vezel aan de led vraagt ook de nodige aandacht. Mij lijkt het simpelder om 2 draadjes van 0.3mm aan de led te solderen, eentje direct aan het metaal van het sein, de ander als "draad" langs het sein naar beneden.