slechte scan pools tijdschrift leesbaar (verstaanbaar) maken

Gestart door Havoc, 23 mei 2020, 10:37:59 AM

Decapod

Het gaat hier inderdaad om de originele Franco-loc die in tweeën gesneden werd in België door de bezetter in 1943. Eerst naar Kiel gebracht om ingezet te worden om een scheepswerf (Deutsche Werft), waarna ze na herstelling (de cylinders waren gesaboteerd) in 1944 aan de slag gingen. Beide (allebei 1C1+1Ct) vielen in handen van de Sovjets aan het eind van de oorlog en werden ingeschreven bij de PKP. De 0601 werd ingezet vanuit Poznan en de 0602 vanuit Gdansk. Van de 0602 weten we dat hij onder de snijbrander ging in 1955. Een roemloos einde voor een roemruchte loc.

Ze werd in 1932 in oorspronkelijk versie (C1+1B1B1+1Ct) voor proeven geleverd aan de NMBS in het zwarte met rode biezen op de tabliers en rode bufferbalken. In 1935 werd ze herschilderd in het NMBS-groen, de fronten en het chassis in het zwart, de bufferbalken en de drijfstangen in het rood, de wielbanden in het wit. Waarschijnlijk werden ze zo ook gebruikt door de PKP.

Er waren grote plannen om op basis van deze locs een hele reeks te bouwen voor verschillende spoorwegmaatschappijen (door Ateliers Metallurgiques in Tubize), maar daar is uiteindelijk weinig van in huis gekomen. Een afgeleide machine werd wel gebruikt door de FS (Italië, enfin eerst door Venezia-Santa Lucia) op basis van een omgebouwde 1C1. Daarmee heeft de NMBS ook getest in 1951, maar ook dat is niks geworden.

Er staan 8 blz. info over deze locs in Dambly's bijbel, deel 2. Als je scans wil pm dan even.


NMBS IIb, IIIa, IIIb
Trots op het spoorwegverleden van ons kleine landje.

Havoc

#16
Het artikel in kwestie geeft iets meer info (niet veel) over de locomotieven toen ze in polen waren.

De loc is niet zomaar "in 2 gesneden". De 2 buitenste stukken waren de watervoorverwarmers. Die zijn herbruikt, na vervangen van de cilinders die gesaboteerd waren. Het middendeel met de ketel is een ander verhaal. Het drijfwerk is herbruikt om 2 nieuwe aandrijfstukken te maken. Maar daar was ook een nieuwe ketel voor nodig en dus ook nieuwe cabine, nieuwe kolenbunkers etc.

Om nu terug te komen op het poolse artikel, ik geef de tekst hieronder. De OCR heeft er hier en daar een soepje van gemaakt. Sommige stukken/woorden heb ik zelf aangepast omdat het wel duidelijk is waar het over gaat. Andere kom ik ook niet mee verder en die staan in italic of er staat een (?) achter.

CiteerFranco locomotieven in Polen.
Het lot van deze locomotieven tot het einde van de oorlog is onbekend. De scheepswerf in Kibnia, geregistreerd als een plaats om ze op te halen van de fabriek. Tijdens de oorlog werkte het samen met scheepswerven in Szczecin, Gdańsk en Gdynia. Zodat deze locomotieven daar konden worden overhandigd. Na de oorlog waren ze allebei, met de markeringen 0601 en 0602, op de PKP in Polen! In de zomer van 1948 werden zij uit de staat van de PKP verwijderd als buitenlands rollend materieel, dat volgens de interstatelijke regelingen moest worden herzien en van de ex-operatie moest worden uitgesloten. Op dat moment stonden de locomotieven in de inventaris van DOKP Gdańsk, maar ze bevonden zich in de hoofdwerkplaats van PKP in Poznań. Binnenkort. Eerst werd de locomotief met het nummer 0601, daarna ook de tweede, echter van de lijst met terug te zenden materieel geschrapt. Aangenomen mag worden dat dit met opzet is gebeurd, aangezien de PKP interesse heeft getoond voor de mogelijkheid om gelede locomotieven in te zetten voor de dienst van specifieke lijnen in bergachtige gebieden en het de bedoeling was om deze aan een nader onderzoek te onderwerpen. Henryk Błaszczyk beschrijft de proeven van de Franco-locomotief: "Omdat er onder de stoomlocomotieven van PKP speciale tweeledige types waren, werd besloten om de beste te kiezen wat betreft de bouw en, na ingebruikname, om ze op het zwaarste deel te laten werken, om proeven uit te voeren en de resultaten te vergelijken met de OKz32-stoomlocomotief. Voor dit doel heeft een "Franco" type tweewielige stoommachine met een 1-3-1-1-3-0 assig systeem (1-C-1+1-C) na de reparatie in de hoofdwerkplaats in Poznań in Februari b. 1948 -

redl (?) werd in dienst genomen op de lijn Kłodzko - Kudowa onderzeeër (?). (...) Wat betreft het inpassen in de bogen was de stoommachine goed. Gedetailleerd onderzoek is nog niet afgerond. Het moet echter worden benadrukt, zonder afbreuk te doen aan de structurele en warme (thermische) eigenschappen, die we zullen ontvangen na het voltooien van de experimenten, dat het moeilijk en grillig in werking bleek te zijn: ° Het onderzoek van de Franco-stoommachine werd uitgevoerd door de Experimentele Afdeling van het Ministerie van Vervoer twee keer op het traject Klodzko-Kudowa in 1948, en in 1949 op het traject Kraków Płaszów - Zakopane met behulp van een nieuwe meetwagen uitgerust met een dynamometer, gebouwd in de Bydgoszcz spoorwegwerkplaatsen.

Het verdere lot van Franco's locomotieven is slechts ten dele bekend. De locomotief met de aanduiding "Cl 0602" werd in de inventaris van DOKP Krakau opgenomen en in het eerste kwartaal van 1955 bij besluit nr. KM1f-191/17/55 uit de inventaris geschrapt. Een ander spoor verscheen in DOKP Poznan, waar op 20.09.1958 een stoomlocomotief met een assysteem 0-3-1-1-3-1 werd geaccepteerd en tegelijkertijd werd geschrapt voor het schroot dat op het station Ostrow Wlkp. stond. Een van deze tweewielige locomotieven, waarschijnlijk 0602, stond tot ongeveer 1964 in het Central Railway Research and Development Centre (COBiRTK) in Warschau, samen met de Hongaarse 424-serie stoomlocomotieven die gebruikt werden voor onderzoek als "locomotiefcompressoren". In een van de rekeningen staat dat de 0601-locomotief, al als een enkelvoudige-locomotief met een 1-3-1 assig systeem, werd overgebracht naar een of andere industriële fabriek. In de ZNTK Poznañ bibliotheek vond ik een schets en karakteristieke gegevens van de 0602 locomotief, gesigneerd door Eng. Merling in de Hoofdwerkplaats van de PKP in Poznañ op 21 januari 1948. Franco-ledenlocomotieven zijn nooit volgens de regels van de PKP gemarkeerd. Pogingen om hun foto's te vinden die in Polen zijn genomen, hebben geen succes gehad.

Dus 0602 werdofwel in 1958 geschrapt/verschroot ofwel tot in 1964 ergens opzij gezet. De 0601 zou na nog een verbouwing ergens als industrieloc ingezet zijn.

De verwijzing naar "locomotiefcompressoren" zou wel eens kunnen verwijzen naar het Holcroft-Andersen stoom-recompressie systeem". Waarbij de uitlaat stoom opnieuw samengeperst wordt door een diesel. Maar dat is speculatie van mijnentwege.
Met vakantie voor onbepaalde duur.

Floris

bij locomotiefcompressoren denk ik eerder aan weerstandslocomotieven. Die dingen werden gebruikt voor proefritten, werden achter een nieuwe loc en een meetwagen geknoopt en via de cilinders werd lucht samengeperst die via een kraan kon ontsnappen. Door die kraan meer open of dicht te draaien kon de rolweerstand van de weerstandsloc aangepast worden, om op die manier belasting te simuleren.

Wat betreft inzet bij de industrie van zo'n exotische loc denk ik dat je niet meer moet verwachten dan gebruik als verwarmingsketel...
Al met al wel een fascinerend verhaal, had nooit enig idee dat deze dingen ooit in polen waren terechtgekomen.

Havoc

Citaat van: Floris op 03 juni 2020, 18:17:56 PM
bij locomotiefcompressoren denk ik eerder aan weerstandslocomotieven. Die dingen werden gebruikt voor proefritten, werden achter een nieuwe loc en een meetwagen geknoopt en via de cilinders werd lucht samengeperst die via een kraan kon ontsnappen. Door die kraan meer open of dicht te draaien kon de rolweerstand van de weerstandsloc aangepast worden, om op die manier belasting te simuleren.

Wat betreft inzet bij de industrie van zo'n exotische loc denk ik dat je niet meer moet verwachten dan gebruik als verwarmingsketel...
Al met al wel een fascinerend verhaal, had nooit enig idee dat deze dingen ooit in polen waren terechtgekomen.

Ook een goeie piste.

Let wel, de industrieloc was na nog een verbouwing naar een simpele 1-C-1. De voorverwarmer is dan weg en een gewone rookkast komt in de plaats. Een 1-C-1 tenderloc is in de 2 richtingen even mobiel, wat voor een industrieloc een voordeel is.
Met vakantie voor onbepaalde duur.

Floris

ow, ja dan zou dat ook best nog kunnen inderdaad. Dr heeft genoeg raar oud spul nog een tijd overleefd als fabrieksloc daarzo, als leukste voorbeeld nog wel zo'n belgische pacific op smalspoor voor de wereldtentoonstelling die in polen bij een suikerfabriek bieten reed...

rgp

Decapod,

Ik stuur je een pm.

Alvast bedankt bij voorbaat

Roland

Decapod

Ok, Roland!

Interessant. Nog wat meer info dan in Dambly. Dan zouden ze toch een iets langer en interessanter leven beschoren zijn geweest als de Phil optekende. Volgens hem zou de 0602 in 1955 in Krakow uiteengehaald zijn (dépécé). Dat hoeft natuurlijk niet de snijbrander te betekenen ... maar kan perfect die ombouw naar een 1C1 zijn. (En inderdaad, de Franco zelf werd ook niet gewoon in twee gehakt)
Baseline van de historie: superfijne en interessante technologie, maar gewoon een hele vracht te laat, al was het maar omdat er twee stokers en één machinist nodig waren. Dan werden die diesels in de fifties wel ineens een hoop interessanter. Maar, toegegeven, het blijft toch wat flets, zo'n dieselbrommertje in vgl met zo'n monsterlijke hoop damp uitbrakend staal.

Ben voor de leut eens met google gaan spioneren in Ostrow Wielkopolski: interessant station, met twee draaischijven en ringloodsen. Maar nee, nergens een hoopje schroot dat op een stukkie Franco-gehakt lijkt, wel wat andere nog rondhobbelende treurnis.

(Btw: zou het kunnen dat je dat 'tweewielig' in de tekst kan vervangen door 'tweeledig' - sorry, mijn Pools is nogal stoffig)
NMBS IIb, IIIa, IIIb
Trots op het spoorwegverleden van ons kleine landje.

Havoc

Volgens de automatische vertaling zou de loc in 1955 uitgeschreven zijn. Dus uit de boeken gehaald. Kan nog best een tijd opzij afgesteld geweest zijn.

Te laat weet ik niet. Je moet zien dat die loc eigenlijk wel deed wat er gevraagd werd. Ze verving 2 locs, dus 2 stokers en 2 machinisten. Verbruikte ook minder. Tenslotte was het een prototype. Indien er een compound van was gemaakt, dan was het nog interessanter geweest. Maar dat betekende meer mallen voor verschillende gietstukken. Ook waren de koppelingen niet sterk genoeg voor de loc dus kon ze niet optimaal benut worden. En dan kwam de oorlog er tussen.

Citaat van: Decapod op 03 juni 2020, 22:55:06 PM(Btw: zou het kunnen dat je dat 'tweewielig' in de tekst kan vervangen door 'tweeledig' - sorry, mijn Pools is nogal stoffig)

Neen, je hebt volledig gelijk, dat heb ik gemist. Vermits die dingen 18 wielen hadden (9 assen waarvan 6 aangedreven) is een tweewieler iets meer dan eufemistisch ;)
Met vakantie voor onbepaalde duur.

Decapod

Dat was zeker zo in de jaren dertig. I.p.v. twee types 36 voor een kortere trein, één Franco met een langere trein op de Athus-Meuse, dat moet de NMBS als muziek in de oren geklonken hebben. Die oorlog kwam natuurlijk roet in het eten gooien (en, laten we eerlijk zijn, de spreekwoordelijke traagheid van de NMBS). Die heeft overigens wel wat meer verprutst, als je weet wat voor plannen er waren om 1E1's, 1D+D3t's of 2D2's te laten bouwen ... we zouden nogal wat te rijden gehad hebben.

Gelukkig zijn er waaghalzen die zo'n Franco zouden durven nabouwen. Ik ben alleszins heel nieuwsgierig naar het resultaat, want dat gaat astronomisch ver boven mijn petje.
NMBS IIb, IIIa, IIIb
Trots op het spoorwegverleden van ons kleine landje.

Havoc

Citaat van: Decapod op 04 juni 2020, 08:57:39 AMGelukkig zijn er waaghalzen die zo'n Franco zouden durven nabouwen. Ik ben alleszins heel nieuwsgierig naar het resultaat, want dat gaat astronomisch ver boven mijn petje.

Waarom denk je dat ik ooit al die info bij elkaar aan het zoeken geweest ben.... Ja, ik weet het, er is daarboven iets mis met mij. :)
Met vakantie voor onbepaalde duur.

Decapod

Citaat van: Havoc op 04 juni 2020, 16:34:30 PM
Waarom denk je dat ik ooit al die info bij elkaar aan het zoeken geweest ben.... Ja, ik weet het, er is daarboven iets mis met mij. :)

Dat valt dan onder de categorie 'bijzonder prettig gestoord'  ;D
Ben benieuwd.
NMBS IIb, IIIa, IIIb
Trots op het spoorwegverleden van ons kleine landje.

Havoc

Neen hoor, ik ben al lang tot de conclusie gekomen dat dit ver boven mijn niveau is. Af en toe komt die goesting wel nog eens boven maar dan kijk ik nog eens naar de doorsnedes en de goesting is snel over. Trouwens, mijn huisdokter zou me graag zo al laten opnemen in de psychiatrie, en dan weet ze nog niet hiervan ;)
Met vakantie voor onbepaalde duur.