Modelspoormagazine forum

Modelspoor, praktijk => KISS en andere simpele elektronica => Topic gestart door: BD1701 op 11 mei 2005, 20:17:52 PM

Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: BD1701 op 11 mei 2005, 20:17:52 PM
Hallo, beste KIS, ik heb al even rap MSM 38 doorbladerd, en met aandacht even naar het nieuwe KIS-artikel gekeken. Nu wat ik zou willen vragen, heb je nog meer foto's (grotere als het kan), over het bouwen van dit schakelingetje? Je hebt 2 foto's erin geplaatst over hoe je de onderkant soldeerd zeg maar. Ik had graag ook even een beeld gehad over de voorkant, zeg maar de kant waar je de componenten ziet opstaan. (als dat kan)

Groeten Bjorn
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: bartie op 11 mei 2005, 21:10:41 PM
Hallo,

Enkele foto's meer zou inderdaad wel handig zijn. Zal er in volgende bijdrage over 'relais' wat dieper ingegaan worden over die puntstuk-polarisatie?
Ik weet alvast weer wat te doen.

Groetjes Bart.

P.S.: Voeding en proefschakeling is al gelukt. [:D]
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 12 mei 2005, 20:09:29 PM
Dag mannen!

De foto van de voorkant is inderdaad niet in het blad terechtgekomen.
Waarom?
Ziehier de voorkant:(http://img.photobucket.com/albums/v236/kiss1946/Foto1KIS.jpg)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 12 mei 2005, 23:04:53 PM
(http://img.photobucket.com/albums/v236/kiss1946/HEELSIMPEL_KIS.jpg)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 12 mei 2005, 23:05:26 PM
(http://img.photobucket.com/albums/v236/kiss1946/BISTAB2_KIS.jpg)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 12 mei 2005, 23:06:07 PM
(http://img.photobucket.com/albums/v236/kiss1946/BISTABIMPULS2_KIS.jpg)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 12 mei 2005, 23:06:38 PM
(http://img.photobucket.com/albums/v236/kiss1946/BISTABIMPULS1_KIS.jpg)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 12 mei 2005, 23:09:21 PM
Deze beelden kan je downloaden vanaf hier: rechts klikken op het beeld en "Save as...", klaar![;)]
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 12 mei 2005, 23:10:36 PM
Bartie,
Op puntstukpolarisatie zal zeker ingegaan worden. Maar M?rklinisten hebben daar weinig aan, beide rails zijn immers op hetzelfde potentiaal...
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 12 mei 2005, 23:28:49 PM
In Nr. 39 zal geen aflevering van KIS komen.
Niet omdat ik geen zin erin heb, maar gewoon omdat ik nog reakties wil afwachten van jullie, maar ook nog digitale dingen moet uitproberen.
Het is een hele klus zo'n serie te plannen en zo te zien slaat ze aan.
Reden te meer dus om de kwaliteit te laten primeren!

Ook willen we proberen fatsoenlijke printtekeningen te publiceren voor diegenen die ze willen maken, en eventueel te zien of er iets kan geregeld worden voor fabricage ervan.

Simpel, maar wel goed. Dat blijft onze leuze!
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: argilla op 13 mei 2005, 10:57:01 AM
Goed idee van die printplaten, want met die gaatjesprint zijn al verschillende keren iets foutief aangesloten. Dit kan vermeden worden door printplaten. Maar .. prima werk van die kis artikelen. Ken duidelijke tekst niet ingewikkeld, verstaanbaar. En dat is al heel veel voor niet electronica verstaanders wel ?
Dikke proficiat voor het opzet !! De artikelen mogen er zijn [8D][8D][:D]
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: argilla op 13 mei 2005, 11:02:41 AM
voorstelletje. Waarom eens ( op het eonde van alle artiklelen)  alles eens in een aparte bijlage publiceren met alle tekeningen en printen.Voordeel is dat je alles bij de hand hebt in een boekje en niet telkens de desbetreffende nummers terug opsnorren en alzo eigenlijk gaten en stukken en brokjes moet lezen , terwijl anders alles vlot in een keer doorleest Begrijp je
Laat het desnoods een kleine bijdrage aan vast hangen! waarom niet Diegene die het willen zullen het toch bestellen niet ? En het vergroot ons lijfblad- bib.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 13 mei 2005, 12:32:55 PM
Voor kleine series printplaten: http://www.olimex.com/dev/

En de printplaten kan je ontwerpen met Eagle http://cadsoft.de Er is een gratis versie voor windows/linux/apple met hopen libraries. Voordeel is dat je niet eens werk moet doen als je de fabricage bij die andere daarboven laat doen. Olimex levert de files voor alles in orde te zetten en aanvaard eagle files dan ook zonder meer.

Olimex heb ik nog niet gebruikt, Eagle daarentegen wel en goede ervaringen
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 13 mei 2005, 13:05:51 PM
citaat:
Geplaatst door kiss


Ook willen we proberen fatsoenlijke printtekeningen te publiceren voor diegenen die ze willen maken, en eventueel te zien of er iets kan geregeld worden voor fabricage ervan.

Simpel, maar wel goed. Dat blijft onze leuze!




Ik heb met verbazing de schakeling voor de wisselsturing bekeken, en gedacht als dit de KIS manier is om een schakeling op een print te maken, dan houd ik mijn hart vast voor de toekomstige schakelingen.
Het is al een stuk eenvoudiger om een strokenprint te gebruiken in plaats van een eilandprint. Het etsen en of laten maken van een print is zeker niet KIS, of goedkoop.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Bert op 16 mei 2005, 20:38:38 PM
Zeer goed verstaanbaar artikels in alle msm's.
Voor mijne toets van morgen moet ik ook die transformatoren kennen en de theorie staat beter uitgelegd in msm dan in mijn boek van elektriciteit.[:)]

Greetz
Bert
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: marimon op 16 mei 2005, 21:05:06 PM
En nu maar blokken Bert, komaan !!!!

Groeten,
Marc[:D]
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 16 mei 2005, 21:20:28 PM
citaat:
Voor mijne toets van morgen moet ik ook die transformatoren kennen


Doe er mij niet aan denken!!! Ik zie nog de vector diagrammen voor mij.

Gaatjesprint is geen ramp om te gebruiken. Maar eilandprint kan soms handiger zijn. Veel hangt af van hoe je werkt.

Persoonlijk vindt ik printplaten maken v?????l eenvoudiger dan ballast leggen.

Tony, kan er geen extra richtlijnen bij over hoe foto's/tekeningen op de site te zetten? Ik heb hetzelfde probleem: veel te groot. Wat is de beste resolutie voor zoiets. (Ik zou dit op het betreffende forum gezet hebben, maar dat is afgesloten)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: tonycabus op 16 mei 2005, 21:45:21 PM
Inderdaad, Johan, ik ga dat eens doen.
Photobucket verkleint zo nodig de resolutie van beelden om de 250kB niet te overschrijden, maar niet de afmeting.
"Irfanview" is een gratis programma dat je zowat overal vindt en waarmee je beelden niet alleen kan bekijken maar ook elementair bewerken. Je kan kleur, helderheid, kontrast aanpassen. Maar ook "Resamplen" en de afmetingen aanpassen naar keuze of vast, 600X800 pixels bvb. Ik zet dit er even bij in de rubriek boven.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Break302 op 16 mei 2005, 22:16:08 PM
Dag Tony

Ik denk dat U net als zoveel andere ook met windows XP werkt , dan moet ge toch zeker ook Microsoft Picture It Photo Standard 9 kennen wat verbonden is aan Windows !
Dat programma gebruik ik voor het aanpassen en afdrukken ,en om foto's te voor zien van tekst of titels !
Ik vind dit een zeer gemakkelijk te gebruiken programma en het is gratis meegeleverd !

Groetjes Break302
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 19 mei 2005, 00:40:09 AM
Hey Bert!
Bedankt voor het komplimentje! Ik deed alleen maar mijn best om in eenvoudige woorden gecompliceerde dingen verstaanbaar te maken.
Zo heb ik het zelf geleerd.

Voor de anderen, betreffende printen:
Voor eventuele printen zijn er 2 opties:
1) In de stijl van het bedradingsschemaatje in MSM, vraagt weinig inkt maar veel (lang) etsen en is goed verstaanbaar want volgens het principeschema.
2) Met grote vlakken en relatief kleine ruimte tussen die vlakken.
Vraagt v??l meer inkt maar etst een hoop sneller, er moet minder materie weg ge-etst worden.

Strokenprint zie ik alleen maar zitten voor diegenen die goed vertrouwd zijn met het bouwen van dergelijke schakelingen. Of voor z??r eenvoudige dingen als de pulsgever (??n weerstand, ??n condensator, ??n transistor!). Als het wat ingewikkelder wordt is dat spul totaal onoverzichtelijk voor een leek en bij het minste probleem weet die bijna geen raad meer en geeft op. Zonde.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: treinbeginner op 30 mei 2005, 19:11:05 PM
hallo kis

ik heb problemen, ben groooooote leek en wil dit ook eens proberen maar
1? moet ik rekening houden met de plussen en de minnen?
2? welk beentje van de bd579 moet aan welk beentje  bevestigt worden.
3? de schakelaar staat waar en welke aansluiting?

Je ziet een grrrrroooooot ??????

help!!!! help!!!!!

Of is het beter hier af te blijven. (Kan tegen de waarheid als je zegt koop u gerief liever).Ze zeggen wel oefening baat kunst.

Met een dikke kus.

Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 30 mei 2005, 20:12:08 PM
citaat:
1? moet ik rekening houden met de plussen en de minnen?

JAAAAAAAAAAAAAAAA!!! Dit is een van de meest belangrijke dingen. Als het niet nodig was zouden ze er niet staan. Electronica prullers zijn lui van aard, dus iets schrijven als het niet moet doen ze niet (dubbele negatie, opgelet!).

Voor puntje 2 denk ik dat je beter naar de foto's kijkt (zowel in MSM als op het net), en het net zo probeert te doen als erop staat. Met tekst zoiets uitleggen is niet simpel. Eenmaal je een werkend exemplaar hebt ben je vertrokken.

De schakelaar kan je in princiepe zetten waar je wil, maar als het ver wordt zal je draden moeten gebruiken.

Trouwens over wisselschakelaars gesproken: vroeger waren er daar 2 soorten in. Een eerst soort waar het contact stond langs de kant dat de hendel stond, en een andere soort waar het contact stond langs de tegenovergestelde kant. (opnieuw moeilijker uit te leggen dan het is) Dit maakt niets uit maar kan verwarrend zijn als je je daar niet aan verwacht, of de dag dat je een defecte schakelaar vervangt en alles ineens omgekeerd werkt.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 30 mei 2005, 22:47:56 PM
Johan,
jij had Kis moeten worden, jong!
'k Zou het zelf niet beter kunnen zeggen hebben!
1) Ja, Marc, die plus en min zijn ECHT BELANGRIJK!!!
2) De stand van de BD 479 of equivalent is goed te zien op de foto's (toegegeven, ik had het ook zo kunnen bouwen dat ze in dezelfde stand stonden!) en tekeningen. Op de bovenaanzichten is een extra vlakje ingetekend waar het metalen koelvlak zit.
Let op met TIP120-transistoren: ze zijn ook bruikbaar, maar de basis en emitter moeten dan omgewisseld worden (de twee buitenste draden, de middelste blijft collector)
3) Voor die schakelaar antwoordde Johan je al.

Let op: de schakeling uit MSM37 is een proefschakelingetje dat we verder ook gaan gebruiken, maar eventueel in licht gewijzigde vorm.
We zijn nog lang niet klaar!
In MSM40 komt een recapitulatie waar op dit soort vragen wordt ingegaan.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: treinbeginner op 31 mei 2005, 13:22:01 PM
hallo


Alvast bedankt voor reactie.Ik ga mij er is aan wagen,Op hoop van zegen.
Of moest er mij iemand zo'n proef opstelling verkopen zou zeer leerzaam zijn.

Marc
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 20 juni 2005, 21:36:37 PM
Halloo!!!
B???rt? (sorry, ik moest plots denken aan "Sesam straat![;)])

Hoe was het met je examens?
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 20 juni 2005, 22:31:30 PM
Bert! B??rt!! B???rt!!!
Ja Tony...
Moet zien, kijk dan toch Bert!
Ja Tony, wat is er?
Ik heb een trein!
Ja Tony, laat me nou studeren wil je, ik moet nog 3 hoofdstukken leren.
Maar Bert! Zie je dan niet hoe fijn dat is? Kunnen we de hele vakantie spelen.
Tooonie, als ik niet kan studeren, dan heb ik geen vakantie.
Maar Bert, hou kan dat nou... Kijk Bert en ik heb nog een wagonnetje ook.
(enz, enz)


Sorry, kon het niet laten...[:o)]
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: tonycabus op 20 juni 2005, 23:17:15 PM
Goe, Johan![:D]

Dit moet naar de humor, maar ik wil wel dat je het zelf doet, anders staat mijn naam erbij en dat verdien ik niet![:I]
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 21 juni 2005, 12:36:38 PM
Probleem is dat het dan niet meer inspeelt op het verloop van de draad. Dan is een heel deel van de leut er ook af.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 09 augustus 2005, 22:39:40 PM
Naar aanleiding van KIS MSM 38 (nu pas gelezen) enkele andere vragen. Het zal duidelijk zijn dat ik GEEN electro scholing heb.
1. Op pagina 76, onder 'Praktisch', staat vermeld dat er een condensator is die er voor zorgt dat de schakeling altijd in een vaste stand staat wanneer de stroom wordt ingeschakeld. Is deze in het schema opgenomen? Zo ja, welke condensator is het? Ik vind ze niet direkt terug.
2. Kan ik op de schakeling eender welke spanning tussen 12 en 18 V plaatsen ?
3. Ik gebruik gelijkgerichte wisselsspanning (gestabiliseerd met een condensator) als voeding. Het profiel is vermoedelijk zoals getoond op pagina 74 want hoewel de trafo 16 V wisselspanning geeft, meet ik 23 V gelijkspanning. Is zo'n voeding bruikbaar of is de spanning te hoog en/of te instabiel ?
4. Als ik he goed begrijp bouwt u de flip-flop zelf. Is het voor een leek als ik niet 'veiliger' (kleinere kans op fouten) om een kant-en-klare flip-flop te gebruiken ? Zo ja, kan u een type (code) aanraden dat bruikbaar is ?

Dank voor een toelichting, en graag lees ik in MSM 40 verder
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 10 augustus 2005, 19:51:53 PM
Hallo Martijn!
Wel fijn te zien dat er zoveel reactie komt op 'KIS'.
Een enqu?te leerde ons nl. dat heel veel modelspoorders, vooral ook beginners, wel allerhande dingen zelf willen maken maar dat de leidraad daarbij ontbreekt. We hopen dus dat deze reeks in MSM de boel wat duidelijker gaat maken.
Op jouw vragen heb ik volgende antwoorden:
1) Die condensator staat in het schema parallel aan de collectorweerstand van 1k van de rechter transistor (100 nF)
2) Kwa spanning zijn de schakelingen niet kritisch. Alles tussen zeg 10 en 30V is OK, maar de spanning mag niet "zwabberen", voldoende afvlakcapaciteit gebruiken dus. Daarom zijn er ook 2 trafo's aanbevolen.
3) Vraag 3 is in 2) dus beantwoord
4) Kant-en-klare flipflops zijn m.i. moeilijker in het gebruik: TTL kan je bij gebrek aan ervaring "opbranden" bij het solderen, en C-Mos kan het vanzelf begeven door aanraking. Bovendien hebben die chips de pootjes op maar 2.54mm van mekaar staan, begin daar als onervaren soldeerder maar eens mee...
Die IC's moeten dan ook nog eens een gestabliseerde voedingsspanning krijgen, dus nog meer komplexe toestanden en komponenten die korrekt moeten gekoeld worden. Brrrrrrrrrrrrrrr.............
Nee, die flipflops zijn makkelijk te bouwen voor ieder beginner (gewoon een beetje opletten) en zal het ook wel ongeveer een mensenleven uithouden hoor!

Ik vernam van Tony dat Jacques Le Plat ("groetjes uit Ferbach") in dat nummer beschrijft hoe hij de bedieningspanelen bouwt. Leuk dus, dat kadert in de KIS-reeks en zo hoef ik daar geen kostbare pagina's aan te besteden, we kunnen volgende maand verder met astabiele multivibrators. Na de bistabiele is dit de leukste...toeters en bellen, knippers en walkaround (analoog), alles met dezelfde schakeling!
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 25 augustus 2005, 07:24:27 AM
Dank voor uw antwoord. Ik heb toch nog enkele vragen voor ik zelf ga solderen.

In MSM37 p 72 linksboven (de 'test' schakeling) staan de 10 k weerstand en de 4.7 uF Condensator op verschillende ingangen van de BD679. In MSM38 p 77 rechts, staan deze twee componenten in serie op dezelfde ingang van de BD679. Is dit juist weergegeven ? Waarom is dit veranderd ?

De schakeling wordt geactiveerd door een puls op In1 of In2. Van welke bron moet deze puls komen ? +B, +E, of is dit niet van belang ?

Terug naar MSM38 p77. Ik neem aan dat de punten A en B de 'ingangen' van de wissel zijn, en dat de 'uitgang' van de wissel op +B (MSM37 p73) aangesloten wordt ? Is de 4700 uF condensator (MSM37 p71) dan nog steeds nodig ?

Het spijt mij dat ik al deze vragen stel maar mijn eerdere pogingen om schakelingen te bouwen liepen uit op avonden geploeter, een onbruikbaar resultaat en veel frustratie. Dat wil ik nu liefst vermijden. Overigens een tip voor een volgend nummer - het zou mij geholpen hebben als u in MSM38 (bv. op p77) het volledige systeem nog eens zou weergeven, met trafo's, wissel, etc. In MSM37 was dit nog wel getoond.

Nogmaals dank voor uw hulp
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 25 augustus 2005, 17:13:11 PM
Martijn,
De wijziging is inderdaad doorgevoerd daar de elektronische momentschakelaar nu bediend wordt door de flip-flop. Dit staat beschreven in de tekst. Op blz.77 in de linkerkolom.
En inderdaad, er staat niet expliciet in het artikel waar je de positieve stuurpulen vandaan moet halen. Vanzelfsprekend is dat van "+E"; Sorry!!!
Die elko van 4700 microfarad blijft wel nodig, hij helpt mee je wissels betrouwbaar te doen omslaan.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 09 december 2005, 22:47:15 PM
Van mijn kant ook even een vraagje. Ik zit hier nu met de soldeerbout aan het schakelingetje te bekijken, maar het is mij nou niet echt duidelijk welk kruispuntje wel en welke niet gesoldeerd moet worden. Normaal worden gewone kruisingen van draadjes zo getekend als in MSM en een soldeerpunt met een dikke punt op de kruising van de 2 draden. Kan iemand mij hier duidelijkheid in brengen?
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 09 december 2005, 23:30:17 PM
Dani?l,

Aan de hand van de printlayout

(http://i5.photobucket.com/albums/y200/xammax/BISTAB2_KIS.jpg)

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 09 december 2005, 23:36:43 PM
citaat:
Geplaatst door Wim

Dani?l,

Aan de hand van de printlayout

(http://i5.photobucket.com/albums/y200/xammax/BISTAB2_KIS.jpg)

Wim.



Hartelijk dank, dat maakt het schemaatje al een stuk makkelijker[8D]

Ik ben nu een testexemplaar aan het maken. Als het goed werkt komen er meer. Misschien zelfs voor de modelbouwclub waarop ik zit...
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 10 december 2005, 00:00:56 AM
Dani?l,

Ik zie het nut eigenlijk niet echt van deze schakeling, maar misschien zie ik iets over het hoofd.

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 11 december 2005, 15:52:49 PM
De schakeling is veel goedkoper als een relais, en je kunt toch je wissel met drukknopjes bedienen met terugmelding. Verder wordt het ook nog uitgebreid geloof ik...

In ieder geval, hier mijn schakelingetje. Ik heb hem net getest en hij werkt perfect [:D]

(http://freepgs.com/daniel_kunst/KIS.jpg)

Alle aansluitingen zitten onderaan op het plaatje, aan de achterkant van de print. Voor de voeding heb ik gebruik gemaakt van 2 modelbaan transformatoren. Op de baanspanning bij allebij de transformatoren een gelijkbrugcel gezet. Daarvan de minnen aan elkar geknoopt voor de E- en A- en dan tussen die gezamelijke min en de 2 plussen 2 elco's van 42V, 3300uF.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 11 december 2005, 21:23:53 PM
Kijk dat is dus wat ik bedoel, ik zie op de foto een fleischmann wissel, nu wil ik niet lullig doen, maar die ledjes voor de stand kun je helemaal zonder deze schakeling laten werken, over de drukknopjes.

(http://i5.photobucket.com/albums/y200/xammax/wisselstand.gif)

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 12 december 2005, 14:16:41 PM
Maar dit systeem werkt natuurlijk ALLEEN maar bij wissels met eindafschakeling. De bedoeling van de flipflop is nu net via een diodematrix de impulsgever aan te sturen en een relaisversterkertje, zodat de combinatie monostabiel relais-flipflop-impulsgever een goedkoop en betrouwbaar vervangmiddel wordt voor bistabiele relais e. d.
Zo kun je dan ook geheugendraad of wisselmotors via drukknoppen en een diodematrix gaan bedienen, en de boel nog beveiligen ook. Maar helaas is dat niet allemaal in ??n artikel te beschrijven, maar het komt!! Zeer binnenkort zelfs, als het goed is reeds in MSM 45.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 12 december 2005, 15:01:54 PM
Volgens mij hebben deze wiselspoelen geen einduitschakeling. Er komen maar 3 draadjes uit die spoelen. Ik heb er wel eens 1 open gemaakt, maar nooit meer in elkaar gekregen. Ik ga ze nu dus ook niet weer openmaken om er eventueel extra draadjes aan te solderen
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 12 december 2005, 15:59:45 PM
Daniel, alle fleischmann wisselaandrijvingen hebben een eindafschakeling, en daar hoef je geen draadjes voor te solderen.
Een eindafschakeling is niets ander dan een schakelaar welke de spoelspanning uitschakled als de juiste postite is bereikt. En als je de beschrijving van je wisselaandrijving doorleest, dan kom je hetzelfde schema tegen.

Als je alleen maar een melding van de wisselstand wil hebben, dan is de schakeling gewoon overbodig.

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 12 december 2005, 16:06:05 PM
citaat:
Geplaatst door kiss

Maar dit systeem werkt natuurlijk ALLEEN maar bij wissels met eindafschakeling. De bedoeling van de flipflop is nu net via een diodematrix de impulsgever aan te sturen en een relaisversterkertje, zodat de combinatie monostabiel relais-flipflop-impulsgever een goedkoop en betrouwbaar vervangmiddel wordt voor bistabiele relais e. d.
Zo kun je dan ook geheugendraad of wisselmotors via drukknoppen en een diodematrix gaan bedienen, en de boel nog beveiligen ook. Maar helaas is dat niet allemaal in ??n artikel te beschrijven, maar het komt!! Zeer binnenkort zelfs, als het goed is reeds in MSM 45.



Pol,

Als dat de opzet is, dan zijn er andere betrouwbaardere schakelingen, dan deze flip-flop. Bij het inschakelen van de spanning is de stand van de flkip-flop onvoorspelbaar, dus kan niet overeenkomen met de werkelijkheid.

Wissels via een diode matrix, niet echt een goed idee, je kunt beter een volgschakeling gebruiken, beter voor de voeding.

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 12 december 2005, 16:33:56 PM
ok, dat is dan al een probleem. ik heb alles 2e hands, en dus geen enkele gebruiksaanwijzing erbij. ik zal eens ergens opzoek gaan...

verder is het wel degelijk te voorspellen in welke stand die gaat staan. ik heb het een paar keer geprobeerd, maar hij gaat iedere keer weer naar de laatst gebruikte stand. dat komt door de condensator die eroverheen zit, die onthoud de stand...
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 12 december 2005, 19:06:10 PM
Daniel, ook als je het wissel met de hand omzet?

Daniel, van mij mag je het op deze manier doen, maar het kan dus veeeeeeeeeel eenvoudiger, en dan heb je altijd de juiste stand ook als je het wissel handmatig omzet, dus zonder elektrische puls.
Waarom eenvoudig als het ook ingewikkeld kan.

Voor mij is het duidelijk je hebt geen idee waarmee je bezig bent, en hoe je materiaal werkt.

Verder succes met deze antie KISS oplossing.

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 12 december 2005, 20:09:42 PM
citaat:
Daniel, ook als je het wissel met de hand omzet?


Ja, want de flip-flop geeft bij opstarten een puls die de wissel in dezelfde stand legt als de flip-flop. En de flip-flop start steeds in dezelfde stand.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 12 december 2005, 20:13:50 PM
Als je daarna het wissel met de hand omzet, is er geen juiste stand aanduiding meer. Dat zei ik onder andere ook.

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 12 december 2005, 21:47:23 PM
Als je bedoelt dat je het wissel omzet met de hand na het opzetten van de spanning heb je gelijk. Maar wie zet nu zijn wissels met de hand om als ze electrisch aangesloten zijn?
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 14 december 2005, 21:28:00 PM
Wim

Ik zou jouw oplossing (schakeling geplaatst op 11 dec: wisselspoel met monostabiel relais) best ook eens willen proberen - maar uit het schema is het me niet duidelijk hoe ik het monostabiele relais aan moet sluiten. Kan je dit verduidelijken ?
Overigens - als ik het goed begrijp staat het monostabiele relais altijd 'aan' als de wissel in een bepaalde stand staat. Er moet dan ook altijd een spanning op staan (gestuurd vanuit de wisselspoel ?) Dit kan soms een uur aan een stuk zijn! Brand er dan niets door (bv. relais of wisselspoel ?)
P.S. ik heb ook Fleischmann wissels
P.S.2 ik ben geen electrospecialist, en weet zeker niet hoe zo'n wisselspoel werkt.

Dank voor een verduidelijking op je schema
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 14 december 2005, 21:45:09 PM
citaat:
Geplaatst door Havoc

Als je bedoelt dat je het wissel omzet met de hand na het opzetten van de spanning heb je gelijk. Maar wie zet nu zijn wissels met de hand om als ze electrisch aangesloten zijn?



Ik, want ik wil onder alle omstandigheden de juiste informatie hebben. En niet afhankelijk zijn van flip-flops.

Wim.


Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 14 december 2005, 23:02:24 PM
citaat:
Geplaatst door Martijn

Wim

Ik zou jouw oplossing (schakeling geplaatst op 11 dec: wisselspoel met monostabiel relais) best ook eens willen proberen - maar uit het schema is het me niet duidelijk hoe ik het monostabiele relais aan moet sluiten. Kan je dit verduidelijken ?
Overigens - als ik het goed begrijp staat het monostabiele relais altijd 'aan' als de wissel in een bepaalde stand staat. Er moet dan ook altijd een spanning op staan (gestuurd vanuit de wisselspoel ?) Dit kan soms een uur aan een stuk zijn! Brand er dan niets door (bv. relais of wisselspoel ?)
P.S. ik heb ook Fleischmann wissels
P.S.2 ik ben geen electrospecialist, en weet zeker niet hoe zo'n wisselspoel werkt.

Dank voor een verduidelijking op je schema



(http://i5.photobucket.com/albums/y200/xammax/Wisselstand4.jpg)

Hopelijk is deze tekening duidelijker.
Angst voor het doorbranden van de relaisspoel hoef je niet te hebben, het relais is daar juist voor ontworpen.
Ook de wisselspoel zal niet doorbranden.

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 14 december 2005, 23:31:01 PM
Pol

Inmiddels heb ik zowel de schakeling uit MSM37 als uit MSM38 nagebouwd. In "MSM37" is er direct contact tussen -A en -E. In "MSM38" niet. Ik wil nu graag MSM37 en MSM38 parallel in mijn modelbaan inbouwen. Omdat -A en -E via MSM37 direct contact hebben, zou dit via deze omweg voor de MSM38 ook het geval zijn. Is dit een probleem ? Zo ja, hebt u enig idee hoe dit op te lossen ?

Mijn MSM38 schakeling lijkt te werken (dwz de wissel wordt aangestuurd) - het kostte me wel twee avonden mede omdat ik de BC547b's verkeerd had geplaatst. Het valt me nu op dat de LED die 'niet onder spanning staat' toch een beetje brandt, misschien op <1/4 van de sterkte - dit geldt voor beide standen van de schakeling. Enig idee of dat normaal is ?

Tenslotte - naar aanleiding van de suggestie van Wim stel ik mij de vraag wat het voordeel is van de schakeling van MSM38 boven zijn schema (ik heb ook Fleischmann wissels). Ik was begonnen aan de MSM38 omdat ik ook een optocoupler of monostabiel relais tezamen met de wissel wilde aansturen. Ik vrees dat ik als leek uw reactie op zijn suggestie niet kon volgen. Kan u verduidelijken wat het voordeel is van de MSM38 ? Of lees ik dit in MSM45 ?

Dank voor uw reactie op deze lijst vragen !.....
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 15 december 2005, 22:23:34 PM
Pol

Juist zag ik dat u mijn eerste vraag al had beantwoord (gepost bij de knipperlichten). Dank daarvoor - en ook op voorhand voor een reactie op mijn tweede en derde vraag.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 18 december 2005, 09:18:35 AM
Martijn,
heb je MSM 44 al? daar staat in hoe je een relais kan aansturen met de flipflop.
Wat die optokoppelaar betreft, wacht daar nog wat mee tot je beter vertrouwd bent met de materie, jongen!
Om op de rest van je post terug te komen:
1)In MSM 38 staat dat de MINNEN -A en -E wel degelijk aan mekaar moeten, maar dan wel ALLEEN aan de voeding. Met ??n schakelingetje zal je nergens last van hebben, maar als het er een hoop worden gat het fout. De voeding moet in "ster" bedraad worden. Ik kom daar nog op terug.
2)Gevoelige leds lichten inderdaad wat meer op dan oudere, ook in de tak die "uit" staat. De reden is dat we een vrij grote basisstroom sturen naar de tor die "open" moet, en die loopt door de....gedoofde led. Vandaar dat we die leds alleen gebruiken voor een kontrole van de goede werking van de FF, en niet voor terugmelding. Het staat zo slordig, zeggen de Hollanders[;)][;)][;)]
3) In dit systeem gaat het voor alles over het bedienen van WISSELSTRATEN via een diodematrix (Ja Wim!) want we hebben een stroomspaartruuk. Ieder zijn eigen voeding (of toch ongeveer) en de schakelstroom hoeft niet door de matrix te gaan.
Ook moet het systeem werekn met ALLLEEES wat er in de handel is. Eindafschakeling of niet, stroomvreter of zuinig als een Schot (of toch een Hollander?[;)]), motor of geheugendraad, spoor Z of 15", wissel-of gelijkstroom, DCC of FMZ of Mfx of, of, of....Live Steam!

Kortom, dit is een oud systeem dat ik dertig jaar geleden pionierde (en anderen samen met me, steeds in dezelfde optiek), net voor het verschijnen van de digitale boel. En waarvoor nog steeds enorm veel belangstelling bestaat, want slechts weinigen willen een computer bij de spoorbaan. Of een gebruiksonvriendelijk systeem.
Voor weinig geld, en met wat tijd en wat moeite maak je het. Zelf!
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 18 december 2005, 13:28:07 PM
Juist deze morgen heb ik MSM44 gelezen, en daarin worden inderdaad vragen beantwoord die ik had gesteld (ook het punt van de brandende LED die 'uit' staat).
Alleen heb ik een algemene vraag van MSM44. Als ik het goed begrijp dient de schakeling op pag. 80 alleen om een terugmelding te geven? Is dit juist ?
Zo ja - dan neem ik aan dat de schakeling van pagina 80 dient te worden gecombineerd met die uit MSM38. Is het wellicht te veel gevraagd om een volledig schema te maken waarin de twee samen worden getoond ? Ik begrijp namelijk niet helemaal hoe dit te doen (bv.in MSM44 pag 80 gaat de 'In' via twee weerstanden van 47k; in MSM38 via 10k en 47k.

Algemene vraag - wellicht heeft iemand een idee - is er een eenvoudige schakeling waarmee een (Fleischmann) wissel in een default stand wordt gezet wanneer de baan wordt aangezet ? Dit kan via de MSM38 schakeling, maar is hier ook een andere manier voor ?
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 18 december 2005, 22:20:02 PM
Martijn,

Waarom moet een wissel in een default stand gezet worden. Hier zie ik nu absoluut geen enkel voordeel van laat staan dat ik hier het nut van zie. Als je op je bedieningspaneel namelijk een indicatie van de wisselstand hebt, kun je zien, of het noodzakelijk is om het wissel eventueel om  te zetten.

Een bijkomend probleem, wat denk je wat het aan stroom kost als je b.v. 50 wissels hebt en die staan toevallig allemaal  in de verkeerde stand. Waarschijnlijk gaat er dan iets in rook op.


Als je met wisselstraat schakelingen, gaat of wil werken, is er al helemaal geen nut. Zo maar wat bedenkingen en vragen van een modelspoorder.

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 21 december 2005, 15:17:23 PM
citaat:
Geplaatst door kiss

Kortom, dit is een oud systeem dat ik dertig jaar geleden pionierde (en anderen samen met me, steeds in dezelfde optiek), net voor het verschijnen van de digitale boel. En waarvoor nog steeds enorm veel belangstelling bestaat, want slechts weinigen willen een computer bij de spoorbaan. Of een gebruiksonvriendelijk systeem.
Voor weinig geld, en met wat tijd en wat moeite maak je het. Zelf!



Ook zonder computer, kan iemand met zijn tijd meegaan, zonder te blijven hangen in oude techniek. Soms zijn dingen nog eenvoudiger op te lossen.

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 24 december 2005, 09:06:13 AM
Deze week heb ik Wim's schakeling nagebouwd (terugmelding van stand Fleischmann wissels). Dit werkt inderdaad bij mij. Ik ben nu in het stadium dat ik twee systemen (KISS en Wim) door elkaar zou gaan gebruiken - en begin me te realiseren dat dit me dat vast niet lukt (door gebrek aan electronica kennis bouw ik schakelingen na zonder ze te begrijpen). Ik ben gecharmeerd door Wim's terugmelding (snel te maken tov. MSM38) maar ook van de schakeling van MSM37.

Bovendien - de schakeling van Wim werkt bij mij niet meer wanneer ik in de voeding een 100 Ohm weerstand en condensator plaats (zie MSM37). Alleen een condensator (geen weerstand) werkt wel. Wellicht nemen 100 Ohm weerstand en de LED van Wim's terugmelding zo veel stroom en/of spanning weg dat de condensator niet genoeg over heeft om de wissel om te schakelen.

Wat nu te doen ? Weerstand en condensator weglaten voor Wim's schakeling ? Alleen weerstand weglaten ? Of toch de MSM38 schakeling gebruiken met weerstand en condensator ?

Ik lees graag alle constructieve ideeen die leiden tot een discussie waar iedereen aan kan bijdragen.

Dank voor een lichtend idee
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 24 december 2005, 11:00:00 AM
citaat:
Geplaatst door Martijn

Bovendien - de schakeling van Wim werkt bij mij niet meer wanneer ik in de voeding een 100 Ohm weerstand en condensator plaats (zie MSM37). Alleen een condensator (geen weerstand) werkt wel. Wellicht nemen 100 Ohm weerstand en de LED van Wim's terugmelding zo veel stroom en/of spanning weg dat de condensator niet genoeg over heeft om de wissel om te schakelen.


Dat is ook niet meer dan logisch. De Led verbruikt energie, en daar door zal de condensator ontladen, of in ieder geval niet laden, dat is een onderdeel van de schakeling, die beveiligd de wisselspoel als er geen eindafschakeling is in de wisselspoel, en er constant een omschakelpuls gegeven blijft worden.


citaat:

Wat nu te doen ? Weerstand en condensator weglaten voor Wim's schakeling ? Alleen weerstand weglaten ? Of toch de MSM38 schakeling gebruiken met weerstand en condensator ?



Dus het antwoord is als een wissel eindafschakeling heeft, is de weerstand en  de condensator, voor de beveiliging niet nodig, de eind afschakeling zorgt namelijk voor de beveiling van de wisselspoel. Voorwaarde is wel dat je gewone drukknopjes gebruikt (momentcontacten). In een eerder bericht heb ik al aangegeven dat de schakeling van Pol Kis niet nodig is. Als je het op de door mij aangegeven manier aansluit.

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 24 december 2005, 12:53:52 PM
Wim

Inderdaad werkt je schakeling voor momentcontacten - maar mijn vraag was (ook) voor permanente contacten (de 'MSM37' schakeling). Afhankelijk van de functie van de wissel heeft die soms mijn voorkeur. Is jouw schakeling ook met permanente contacten te combineren ?
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 24 december 2005, 13:02:51 PM
citaat:
Geplaatst door Martijn

Wim

Inderdaad werkt je schakeling voor momentcontacten - maar mijn vraag was (ook) voor permanente contacten (de 'MSM37' schakeling). Afhankelijk van de functie van de wissel heeft die soms mijn voorkeur. Is jouw schakeling ook met permanente contacten te combineren ?



Diepe zucht, zelfs een hele diepe zucht. Probeer het gewoom zal ik zeggen.

Maar het antwoord op je vraag is, ja het werkt ook met een normale aan/uit schakelaar.

Het beste is overigens om het altijd via een drukknopje (momentcontact) te doen. Is goedkoper.

Wim.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 09 januari 2006, 21:15:28 PM
Nog een diepere zucht.....
Verdorie, de bedoeling is de mensen vertrouwd te maken met elektronika!! Hoe willen jullie in hemelsnaam ooit Hi-Tech snappen als je nooit Lo-Tech gezien hebt?
De bedoeling van deze reeks is en blijft: diegenen die met vertrouwde betrouwbare systemen willen werken de hand te reiken, en de lezer tegelijk wat inzicht in elektronika te geven. Er zullen altijd imperfecties zijn die we graag op de koop toe nemen, maar diezelfde nadelen kleven ook aan de huidige digitale systemen!
We gaan ons niet vastpinnen op ??n soort wissels bijvoorbeeld, maar wel op zo universeel mogelijke toepassingen.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: marimon op 10 januari 2006, 13:13:48 PM
Pol, langzaam tellen tot tien, rustig in en uitademen en gewoon verder doen. Soms is het voor mij nu al ingewikkeld maar 'k Blijf volgen. Vooral na het steuntje van onze Tony. Merci.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 10 januari 2006, 15:27:45 PM
Ja, maar we zouden dit deel van het forum moeten beperken tot kiss en al de rest eruit smijten. Niet omdat de rest niet valabel is, maar omdat het enkel tot verwarring leidt. Meestal kan ik nog volgen, maar ik kan best begrijpen dat wie niet in de electronica zit de dingen soms ziet vliegen.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: marimon op 10 januari 2006, 16:24:34 PM
Doen zou ik zeggen.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 14 maart 2006, 22:51:42 PM
zo, voor de club waar ik op zit moet ik nu ook een aantal printjes maken [:p]
die ene die ik gemaakt had heb k daar eens getest (op een m?rklin wissel!!) en dat werkte perfect. Ik ben nu bezig met deze printjes inbouwen. Hier een fototje:
(http://freepgs.com/daniel_kunst/DSC01838.JPG)

zoals je ziet, als je de componentjes een beetje geordend plaatst, kun je er 21 kwijt op een 10x16 gaatjes print.

het printje krijgt nu een voeding van 7,5v door een 7875S spanningsregelaar. hierdoor krijgt ie precies genoeg spanning om te schakelen en valt de lekspanning door het 2e ledje bijna niet op [;)]
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 15 maart 2006, 20:10:39 PM
Krone blokken voor de modelbaan! Het mag ook iets kosten precies.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 17 maart 2006, 22:45:57 PM
jah, die hebben we allemaal 2e hands gekregen. komen uit oude ptt centrales hier.

maar nu zitten we met een probleem... de hele rits schakelingen zit aangesloten op m?rklin wissels.
- de voeding van de printjes komt uit een brugcel => 78S75 met een elco: geeft mooi 7,5V
- de voeding voor de wissels gaat gewoon via een brugcel met elco erop: geeft ongeveer 21V

nu wil het zo dat als we een lok schakelen of een ontkoppelrails aanzetten de wissels allemaal terugspringen naar de oorspronkelijke stand... (die waar de condensator over zit dus).

hebben al meer mensen dit meegemaakt, en zo jah, hoe hebben die dit opgelost ? het is namelijk best irritant als je over een wissel rijdt die ineens omspringt...
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Gerolf op 18 maart 2006, 00:48:46 AM
Het lijkt er op dat je een spanningsval hebt, wanneer je ontkoppelrails schakelt. Je voeding zakt, en daardoor gebeuren er rare dingen.
Ik zou eens proberen om die lagere spanning door een aparte voeding van stroom te voorzien (desnoods in een testfase via een goedkoop adaptertje)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 18 maart 2006, 13:02:26 PM
Wat gerolf zegt is waarschijnlijk hel correct, je zit ergens met een spanningsval die de boel beinvloed. Nu is het een kwestie van te gaan kijken waar. Er zijn 2 mogelijkheden:

1: het gaat via de voedingsspanning. Hier eerst de suggestie van Gerolf proberen met een aparte voeding. Als dat het probleem is, dan ga je een diode in serie met de 78S75 moeten zetten en wat groter condensators voor de voeding. Wat is de spanning aan de ingang van de 78S75 trouwens? Ook 21V?

2: een groter probleem heb je als de storing via de ingangen wordt opgepikt.

Dat zien we dan wel als je eerst 1 hebt uitgeprobeerd.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 18 maart 2006, 22:02:39 PM
er zit voor de 78S75 een 35V 4700uF elco, lijkt me toch voldoende.
dinsdag ga k weer naar de club, dan neem k een computervoeding mee om te testen.

de 78S75 krijgt idd ook 21V voor z'n kiezen, maar deze moet max 35V aankunne, dus dat lijkt me niet het probleem.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Gerolf op 18 maart 2006, 22:12:03 PM
citaat:
Geplaatst door Dani?l

er zit voor de 78S75 een 35V 4700uF elco, lijkt me toch voldoende.
Dat lijkt inderdaad zo, maar als die elco ook verbinding maakt met je ontkoppelrail, kan deze laatste je grote elco 'leegzuigen'.
Je kan echter een diode tussen voeding en elco plaatsen, zodat die alleen ontladen kan worden door je 78S75 en achterliggende schakeling. Heb je trouwens ook een kleine elco of tantaal geplaatst achter je 78S75? Die is immers nodig voor een goede stabilisatie
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 18 maart 2006, 23:35:30 PM
ik heb nu die 16v wisselspanning door een brugcel, naar de elco, door naar de spanningsregelaar. achter de spanningsregelaar zit geen elkco, dat zal ik dan ook eens proberen. op de club staat nog een doos vol, zal ik ook eens proberen dan...
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 19 maart 2006, 12:28:21 PM
citaat:
dan neem k een computervoeding mee om te testen.


Je weet wat je doet met zo'n ding? Er is hier al eens een discussie over zo'n voedingen geweest en de consensus was die beter niet te gebruiken.

citaat:
de 78S75 krijgt idd ook 21V voor z'n kiezen


Dan heb je reserve genoeg om een diode te zetten zoals Gerolf zegt, vandaar de vraag.

citaat:
achter de spanningsregelaar zit geen elkco, dat zal ik dan ook eens proberen.


Zeker proberen. Zet er ook zo'n 4700u/35V dat is een prima waarde.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 19 maart 2006, 17:23:55 PM
Ik heb het driemaal gelezen en snap het nog steeds niet.
Positief nieuws,datligt aan mij.

Als ik het goed begrepen heb,dan nu de volgende reactie.
Door spannningsval plotsklaps alle wissels om lijkt mij onwaarschijnlijk,is ook niet echt te verklaren.
Te lage spanning doet wiegeren ,niet aktiveren.
WAt veel aannemelijker is dat de flip/folp door de stoor puls van die magneet terugslaat,dat is een bekend verschijnsel.
Wissels/ontkoppelrails e.d NOOIT uit de zelfde voeding voeden als de electronica.
Als spoelen met gelijkspanning schakelen,en er is electronica in de buurt dan altijd een blusdoide over die spoel.
VERkeerd begrepen of gelezen ???????

Wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Gerolf op 20 maart 2006, 08:32:30 AM
citaat:
Geplaatst door ysbeer

Wissels/ontkoppelrails e.d NOOIT uit de zelfde voeding voeden als de electronica.
Kan je wel doen, maar je moet de voedingen goed stabiliseren
citaat:
Als spoelen met gelijkspanning schakelen,en er is electronica in de buurt dan altijd een blusdoide over die spoel.
Dat kan inderdaad ook een oorzaak zijn van de problemen.
citaat:
citaat:
achter de spanningsregelaar zit geen elkco, dat zal ik dan ook eens proberen.
Zeker proberen. Zet er ook zo'n 4700u/35V dat is een prima waarde.
achter een stabilisator is 10?F voldoende, op voorwaarde dat hij er vlakbij wordt geplaatst, en een goede kwaliteit heeft (tantaal vb.)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 20 maart 2006, 12:41:19 PM
Ik heb even wat gevolgd... en Gerolf en Johan laten betijen, want ook zij hebben flink wat kaas ervan gegeten.
Om te beginnen, Daniel, heb je wel een wat lage spanning aan de flipflops aangelegd. De basisstroom lijkt me onvoldoende om de transistoren in volledige verzadiging te houden. Da's ??n. Ik zou de flipflops liever gevoed zien via een 7815 bvb.
En inderdaad, spoelen als die van een ontkoppelrail kunnen flink wat stroom slikken en die spanningsval, ook v??r een spanningsregelaar, kan de hele boel verbrodden. Heb je ook aparte min-leidingen aangelegd, en ?berhaupt twee verschillende voedingen gebruikt?
Ik denk dat dit laatste -voor de prijs van een dumptrafootje hoef je het niet te laten- wel erg belangrijk is, zelfs onmisbaar!
Ik wil je wel komplimenteren met de bouw, erg netjes!
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 20 maart 2006, 20:09:12 PM
Nog eens de laatste dingen nagelezen en de volgende punten vielen op:

citaat:
WAt veel aannemelijker is dat de flip/folp door de stoor puls van die magneet terugslaat,dat is een bekend verschijnsel.


Misschien, maar Dani?l heeft het probleem waarbij ze niet terugslagen, maar in de beginstand terugkomen, net zoals bij het aanzetten van de spanning. Maar wat je zegt is niet uit te sluiten, want het kan even goed zijn dat die condensator ervoor zorgt dat die stand niet terugslaagt! (en dus eigenlijk de storing filtert)

citaat:
Als spoelen met gelijkspanning schakelen,en er is electronica in de buurt dan altijd een blusdoide over die spoel.


Ja en nee. Die blusdiode is nodig als je met een transistor de spoel schakelt. In dat geval beschermt de diode de transistor tegen veel te hoge spanningen. Als je de storingen waar jij op doelt wil voorkomen moet je eigenlijk een "snubber" plaatsen. Maar die moet op maat van de spoel etc gemakkt worden, geen simpele klus.

citaat:
achter een stabilisator is 10?F voldoende, op voorwaarde dat hij er vlakbij wordt geplaatst, en een goede kwaliteit heeft (tantaal vb.)


Voor stabiliteit is dat voldoende, niet voor het zakken van de spanning tegen te gaan. Daar heb je ongeveer 1000uF per ampere verbruik voor nodig, meer als er piekstromen zijn.

citaat:
Heb je ook aparte min-leidingen aangelegd


Goeie opmerking! Iedereen kijkt naar storingen in de plus-leiding, maar de min-leiding is minstens zo belangrijk. Is die van voldoende doormeter?

Dani?l, waarschijnlijk een stomme vraag: die ontkoppelrail wordt gevoed via de 2-de voeding (bekomen van dezelfde transfo), maar hoe is de drukknop aangesloten? Het is niet de eerste keer dat er schakelaars zo gemonteerd worden dat ze eigenlijk de voeding kortsluiten. (ja, ik spreek uit ervaring)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: DelticPower op 20 maart 2006, 20:40:51 PM
Hoi Johan,
citaat:
Als je de storingen waar jij op doelt wil voorkomen moet je eigenlijk een "snubber" plaatsen. Maar die moet op maat van de spoel etc gemakkt worden, geen simpele klus.



Wat is een snubber?

(http://i44.photobucket.com/albums/f45/DelticPower/msm2.jpg)Groeten van Jan
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: n/a op 20 maart 2006, 20:44:57 PM
Dit is een snubber http://www.maxim-ic.com/appnotes.cfm/appnote_number/848
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 20 maart 2006, 21:03:06 PM
citaat
--------------------------------------------------------------------
Ja en nee. Die blusdiode is nodig als je met een transistor de spoel schakelt. In dat geval beschermt de diode de transistor tegen veel te hoge spanningen. Als je de storingen waar jij op doelt wil voorkomen moet je eigenlijk een "snubber" plaatsen. Maar die moet op maat van de spoel etc gemakkt worden, geen simpele klus.
---------------------------------------------------------------------

storingen door geschakelde spoelen bestaan absoluut,ik schakel mijn gehele baan met nogal wat relais.
Het niet voorzien van diode over die relais heeft regelmatig gevolgen voor de uitgangs signalen vanuit de computer.
Zet maar eens een draagbare radio in de buurt en schakel dan het relais.met en zonder diode.
Dan hoor je het wel

Storingen van deze soort zijn samen met aardlussen de belangrijkste
storings bron in de industrieele besturingen.

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: DelticPower op 20 maart 2006, 21:14:17 PM
Hallo Ibox, bedankt voor je reactie. Helaas is mijn technisch engels een stuk minder geworden, maar ik denk te begrijpen dat deze snubberschakelingen een uitgebreidere vorm van een R-C schakeling is die de schakel-(inductie)-pieken afvlakt.
Klopt dat?
(http://i44.photobucket.com/albums/f45/DelticPower/msm2.jpg)Groeten van Jan
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 20 maart 2006, 21:36:42 PM
Inderdaad. Een snubber geeft echter nog minder storingen als hij goed past bij de stoorbron. Dit omdat sterke spannings en stroompieken vermeden worden.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: DelticPower op 20 maart 2006, 21:42:36 PM
Bedankt mannen, ben weer helemaal bij.[:)]

(http://i44.photobucket.com/albums/f45/DelticPower/msm2.jpg)Groeten van Jan
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 21 maart 2006, 22:12:49 PM
daar was ik weer, net terug van de club.
weer de hele avond bezig geweest. ik heb even een andere voeding in elkaar geknoopt:

(http://freepgs.com/daniel_kunst/Voeding.png)

de voeding voor de wissels gaat inderdaad via een apparte voeding (brugcel + elco)

ik heb het nu geprobeerd met een losse voeding erbij. allebij op die losse voeding, alleen de printjes of alleen de wissels. alles bleef storen.

waarschijnlijk is het toch de ontkoppelrail. het schakelen van de wissels gebeurd pas als je de knop van de ontkoppelrail loslaat. Nou wil het zo dat alle draden naar het bedieningspaneel door hetzelfde gat gaan. we hebben iemand op de club zitten die bruingoed repareerd en die helpt me dr nu ook mee.

we hebben over de ontkoppelrails een 120n condensator gezet. hierna gingen de wissels niet meer om met het onkoppelen, alleen nog als er een trein over de ontkoppelrails reed (wat dus ook een magnetisch veld opwekt)

nu ben ik van plan om de ontkoppelrailzen ook op die gelijkspanningsbron aan te sluiten, en dan met een blusdiode zoals met een relais. het lijkt me dat ie dan iig geen magnetische veldjes meer op kan wekken in de dradenboel.

morgen ga ik weer verder proberen. ik hou jullie op de hoogte [;)]
in ieder geval heel erg bedankt voor alle hulp!!
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 21 maart 2006, 23:08:12 PM
Voer de spanning op de flip/flops wat op tot een volt of 15.
7.5 is echt geen spanning voor dit werk.
Houdt de spannning voor wissels en al het ruwe werk absoluut gescheiden van elkaar(elektrische bedoel ik)
Gebruik dus twee of meer voedingen met eigen trafo,s
Verbind de beide(of nog meer)voedingen met de min polen
OP EEN PLAATS AAN ELKAAR,NOOIT OP TWEE.
gebruik dus een z.g.n STER AARDE
Doe dit met dikke draden,en leg als het even kan dit punt aan echt aarde.RANDAARDE WATERLEIDING.

Ontkoppel met gelijk spanning en een diode er over.
IK ben bijna zeker dat dan alle problemen uit de lucht zijn.
Neem deze voedings zaken zeer serieus.
Voor Alles wat je nu goed doet zul je later zeer dankbaar zijn
Wat hier gebeurt,of gebeurde is niets abnormaal is in de industrie veel voorkomend,evenals de op lossing
Ik heb 36 jaar industrieautomatiseringen ontworpen en daar bij veel builen gevallen maar er van geleerd.(hoop ik)

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 22 maart 2006, 08:02:36 AM
citaat:
Geplaatst door ysbeer

leg als het even kan dit punt aan echt aarde.RANDAARDE WATERLEIDING.

Dat zal niet helpen. En als je denkt van wel wil ik graag weten waarom.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 22 maart 2006, 10:47:58 AM
Het hebben van een stabile uitgangspositie is altijd een goede zaak
Statische electrische stromen en ook velden hebben als basis meestal de aarde.
Het nu direct aarde van de min voorkomt dat er stromen gaan lopen tussen aarde en het minpunt van alle voedingen.
Welliswaar is een dergelijka aard verhaal tegen woordig miet meer zo belangrijk aangezien moderne electronica laagohmiger is dan die van 30 jaar terug maar toch blijft het een goede zaak om of geheel symetrisch te werken of asymitrische electronica eenzijdig te aarde.
Hierbij gaan redeneringen van.
Zonder werkt het bij mij ook prima niet op,het gaat er n.l niet om dat iets werkt(dat doet het al gauw)maar dat het lang en zonder vreemde storingen blijft werken.
UIteraard moet iets ook kunnen,het gaan leggen van 30 meter aard kabel om bij een kraan of zo te komen is overdreven,laat dan maar.
Zeker mensen die niet met veel elctronica kennis zijn bedeeld kunnen
wij beter de raad geven om alles zo safe mogelijk te maken,ook al is dat (of lijkt dat)wat overdreven.
Geloof mij,een leek die om onverklaarbare wijzen(voor hem)telkens zijn electronica de fout in ziet gan haakt af.
En dat vind ik zonde,er zijn zoveel leuke dingen te maken.
Voedingen en alles wat dar bij hoort zij de basis van het electronica gebeuren.
Je kunt daar aan niet genoeg aandacht besteden.

Wim


aanhang
Alleen aarde helpt inderdaad niet,het gaat om alles doen natuurlijk
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 22 maart 2006, 11:38:59 AM
citaat:
Geplaatst door ysbeer

...Statische electrische stromen....

Wat zijn dat?

Uit je hele verhaal maak ik op dat je van elektrotechniek weinig kaas hebt gegeten. Geeft niet, maar vertel dan niet van zulke verhalen die nergens op slaan. Dat brengt de leek alleen maar onnodig in verwarring.
Ik blijf er bij dat het aan aarde leggen van de min van de schakeling geen enkele zin heeft. Het doet niks.

Toevoeging: volgens de NEN 1010 is het zelfs verboden om enig punt van de schakeling aan aarde te leggen. Zie rubriek 411, artikel 1.3.1.b.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 22 maart 2006, 14:34:43 PM
discussie gesloten.
Lees de NEN maar eens goed.
Voor spannningen onder 42 volt

Heb ik ook gedaan,als electronicus met diploma HTS.en zeer ruime ervaring.

De verdere lezers moeten zelf maar uitmaken wat wel en niet goed is voor hun schakeling.
Wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 22 maart 2006, 14:57:58 PM
okee, dus als je geen gelijk krijgt dan sluit je de discussie?
Ik wou nog even doorgaan.

NEN 1010 goed gelezen, het gaat hier toch om spanningen onder de 42V?

Ik heb ook HTS elektro en zeer ruime ervaring

En wat de andere lezers betreft, die kunnen vaak niet uitmaken wat goed is, omdat ze minder kennis van zaken hebben dan wij.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 22 maart 2006, 15:10:28 PM
okee
Ik wil best nog even door gaan maar dan met wederzeits respect.
Dan niet meteen op zijn zuidwest nederlands.
JIJ HEB ER GEEN VERSTAND VAN.
Ik ben het niet met je eens ,klinkt veel beter is exact het zelfde en laat ieder in zijn waarde.

Toon mij eens aan waar staat dat je aan schakeling onder 42 volt niets mag aarde.
Ik heb dat niet kunnen vinden,maar ja.
En statische stromen moet spanningen zijn. Sorry

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 22 maart 2006, 15:25:21 PM
citaat:
Geplaatst door ysbeer

Toon mij eens aan waar staat dat je aan schakeling onder 42 volt niets mag aarde.

Ik heb het artikelnummer er toch bij gezet?
Het gaat bij speelgoedtreintjes om zogenaamde SELV-ketens. (Separated Extra Low Voltage) Vroeger heette dat in Nederland VZ-ketens (Veilige Zeer lage spanning).
Overal waar je zoekt zie je dat je deze ketens op geen enkel punt mag aarden.

En verder blijf ik erbij dat aarden ook niks oplevert voor het voorkomen van storingen.
Er wordt vaak gedacht: leg het maar aan aarde, dan komt het vanzelf goed. Maar dat gaat uit van de gedachte dat de aarde een groot vuilnisvat is waar je onbeperkt stroom in kunt dumpen. En dat is niet zo.

Je betoog van vandaag 10.47 uur heb ik een paar keer gelezen, en ik kan er geen touw aan vastknopen.
Te zeggen dat je er geen verstand van hebt is misschien een beetje erg bot, maar in ieder geval leg je het niet begrijpelijk uit.
Dus nogmaals de uitdaging: leg nou eens uit wat het oplevert om het circuit ergens aan aarde te leggen. Desnoods met een schemaatje. En gezien ons beider opleidingniveau hoeft het niet in lekentaal.[:)]
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 22 maart 2006, 15:49:40 PM
ja daar kun je eindeloos over vechten (figuurlijk) valt deze toepassing nu onder de speelgoedwet of onder industrieele electronica
Ik meen het laatste.
Aarde van de min(of de plus)is natuurlijk niet zaligmakend ,maar mijn ervaring is dat het zeker geen kwaad kan als niet beide(Plus en Min)zwevend zijn.
Voorst moet je niet alleen lezen wat ik van morgen heb geschreven mar ook wat er gisterenavond is gezegd.
Daar staat veel meer dan alleen dat aarde,reageer daar dan ook op.
Ik blijf er bij dat het absoluut niet verboden is electronica schakelingen eenzijdig te aarde maar dat het natuurlijk alleen niet helpt(maar dat had ik ook niet gezegd).
Een slecht gebouwde schakeling,zonder enige voorzorg,werkt met of zonder aarde even slecht.uiteraard.
Dat aarde was uitsluitend bedoeld als laatste puntje op de I,
Maar goed daar ben jij het niet mee eens,even goede vrienden.
Maar mijn electronica ligt wel aan aarde en het heeft mij nooit ellende op geleverd.
Nu niet zeggen,had je zonder aarde dan wel ellende gehad,dat weet ik natuurlijk ook niet maar dat geld voor bijna alles.
wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 22 maart 2006, 16:32:20 PM
Wat er gisteren is gezegd, daar zou ik wel op willen reageren, maar hier heb ik het idee dat er te weinig informatie is om een goed oordeel te kunnen  geven. Ik mis nog het totaal overzicht van de schakeling en vooral van de manier waarop het is gemonteerd.
Mijn eerste indruk is overigens dat het probleem veroorzaakt wordt door een (te dunne) gemeenschappelijke min. Maar dat kan ik mis hebben. Het is bij dit soort problemen vaak zo dat je het ter plekke moet zien om te begrijpen wat er fout gaat.

En het gaat hier wel degelijk om een speelgoedinstallatie. Die moet gevoed worden door veiligheidstrafo's. En de rest volgt daar vanzelf uit.
Ik mis overigens nog steeds de uitleg van wat aarding oplevert. Jij zegt dat je standaard zulke schakelingen aan aarde legt, onder het motto: als het niet baat, het schaadt ook niet.
En ik zeg: het baat niet, want het verandert niks aan de functionaliteit van je schakeling.
Zelfs al zou die hele schakeling op een potentiaal van 10.000 volt ten opzichte van aarde staan, dan nog werkt het gewoon. Alleen de spanningen en stromen binnen de schakeling bepalen wat er gebeurt (en wat er fout gaat). Potentiaal ten opzichte van de buitenwereld doet er helemaal niks toe.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 22 maart 2006, 17:05:57 PM
Uit die aarde komen we toch niet uit dus zand er over.
Wie gebruikt een veiligheids trafo(ik ga er van uit dat je dan een trafo bedoeld met twee gescheiden compartimenten)
Ik niet hoor een simpele conrad trafo doet het ook,en dan beantwoord ik kennelijk niet aan de speelgoed eis.
Ben je het wel met me eens dat je in ieder geval 2 voedingen moet gebruiken ???
En dat het niet gaat kom volgens mij door de enorme puls die de niet gebluste ontkoppelrailsspoel maakt.
2 voedingen ,ontkoppelrails op DC diode er over,niet te dunne draden.spanning naar 15 volt(op de flip/flops en het werkt
let op mijn woorden.

wim

Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 22 maart 2006, 20:37:14 PM
Al sje een dubbel ge?soleerde voeding gebruikt mag je niet aarden. Je moet dan van die transfo's gebruiken die zo'n 2 in elkaar getekende vierkantjes hebben. Enkel dan mag je niet aarden. De rest moet je eigenlijk aarden.

Zelf ben ik geen voorstander van aarden. Ja, het kan helpen, het kan veiliger zijn etc. Maar enkel als het correct gebeurt!

Nu vind ik het wel sterk dat een trein die over de ontkoppelrail rijdt voldoende is om de wissels te doen omslaan. Als het het afschakelen is, dan is het inderdaad de spoel die storingen uitzend die door de ingang van de flip-flops opgepikt worden. De voeding kunnen we uitskuiten, behalve als ze te laag zou zijn.

Dus te proberen:
- over de ontkoppelrail een blusdiode, of 2 in serie geschakelde (maar  omgekeerd gepolariseerde) zeners van enkele volt.
- een condensator over de schakelaar van de ontkoppelrail mt een weerstand in serie (enkele honderden ohm met enkele honderden nanofarad)
- een kleine condensator aan de ingang van de flip-flip enkele tiental nanofarad
- hogere voedingsspanning voor de flip-flops
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 22 maart 2006, 20:57:02 PM
ik denk (maar ja)dat een diode, een gewone(wel in sper richting)voldoende zal zijn.
Over de schakelaar lijkt mij niet nodig.
Wel gescheiden voedingen (daar hoor ik niemand meer over) en hogere voedingspanning voor de flip.
Proef maar afwachten

Wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 23 maart 2006, 07:56:03 AM
citaat:
Geplaatst door ysbeer

Ben je het wel met me eens dat je in ieder geval 2 voedingen moet gebruiken ???
En dat het niet gaat kom volgens mij door de enorme puls die de niet gebluste ontkoppelrailsspoel maakt.
2 voedingen ,ontkoppelrails op DC diode er over,niet te dunne draden.spanning naar 15 volt(op de flip/flops en het werkt
let op mijn woorden.

Daar kan ik je een heel eind in volgen. Maar de hamvraag blijft: hoe komt het dat die inductiepuls kan doordringen in de flip-flops?
Als je alleen de ontkoppelspoel op de hoge gelijkspanning zet (dus voor de stabilisator) en je zet er een blusdiode overheen, dan ben je het probleem ook kwijt. Vooropgesteld natuurlijk dat die voeding voldoende power heeft om de spoel te voeden zonder dat de spaninng al te veel in elkaar stort.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 23 maart 2006, 10:05:48 AM
dergelijke pulsen ,van vaak zeer hoge freq.zijn moeilijk te vangen.
neem maar eens de volgend proef.
Schakel een stevige spoel op pak weg 12 volt in en uit(geen diode er over)
Zet een draagbare radio naast of in de buurt van de spoel.
En luister,telkens als de spoel schakeld hoor je dat op de radio.
Zet er daar na maar eens een diode over.(of een uitgekiende rc combinatie)
Echt eens proberen

Dergelijke methode werd door ons toegepast bij het zoeken van storingen in fabrieks automatisering,waar ik 36 jaar in gewerkt heb.
Electronica is geen electro techniek ook zaken die absoluut niet met elkaar verbonden zijn beinvloeden elkaar wel degelijk.
Natuurlijk kun je dat oplossen door alles ongevoeliger te gaan maken e.d.
Maar veel beter is om de bron weg te nemen en elke mogelijk storings bron uit te sluiten(zoveel mogelijk)

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 23 maart 2006, 10:41:07 AM
citaat:
Geplaatst door ysbeer

Schakel een stevige spoel op pak weg 12 volt in en uit(geen diode er over)
Zet een draagbare radio naast of in de buurt van de spoel.
En luister,telkens als de spoel schakeld hoor je dat op de radio.
Zet er daar na maar eens een diode over.(of een uitgekiende rc combinatie)
Echt eens proberen

Dat verschijnsel ken ik wel. Heb ik als jongetje veel mee gespeeld, om de buren te plagen[:D]Maar het verklaart nog niet dat de voeding van de flip-flops, die zeer stevig door elco's is afgebufferd, toch moeilijk doet.
citaat:
Electronica is geen electro techniek

Ik zie geen principieel verschil. Ik hou me beroepsmatig vooral bezig met de energievoorziening, en in de hobby met elektronica. Beide gehoorzamen dezelfde natuurwetten.
Het onderscheid dat je hier maakt herken ik wel, ik hoor het vaker. Dat maakt dat energiemensen en elektronicamensen vaak verschillend denken, maar ik vind het onderscheid niet terecht.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 23 maart 2006, 11:12:18 AM
advies(laatste)

Ga een paar jaar in de echte comp.of electronica werken.
dan spreken wij elkaar weer.

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 23 maart 2006, 11:28:33 AM
citaat:
Geplaatst door ysbeer

Ga een paar jaar in de echte comp.of electronica werken.
dan spreken wij elkaar weer.

Dit vind ik echt een flauwe opmerking.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 23 maart 2006, 11:39:40 AM
Zo is het toch niet bedoeld.

Ik zal je zeggen alhoewel ik uiteraard wel de wet van ohm ken,heb ik als het er op aankomt geen enkel ervaring in b.v hoogspannings netten
krachtverdelers e.d zwaar spul.
Ik ken de eisen niet(of niet meer) nou ja ga maar door.
Als er ook morgen iemand uit die sector daar over iets verteld of stelt dan stel ik mij wat bescheiden op,ik mis ervaring.
Dat is wat ik bedoel,ik zeg dus niet daar weet je niks van,dat is onzin.
Alleen de praktijk,die maak wijs ,en dat geld niet alleen voor electronica.
Het is echt niet flauw bedoeld maar een pure waarheid.

wim  
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 23 maart 2006, 17:44:08 PM
het ligt ook zeker weten niet aan de voeding, die doet het perfect. die 7,5V is ook ruim voldoende. getest met een trafo + multimeter, onder de 6V doet de schakeling het niet meer.

ik weet zeker dat het w?l aan de ontkoppelrailzen ligt. toen ik eerst het losse printje getest hebt werkte dat perfect. dit komt omdat die draden niet door hetzelfde gat gingen als de draden van de ontkoppelrailzen. die lagen dus ver uit genoeg uit elkaar om niet te storen.

ik heb nu een bord gemaakt met de relais voor de seinen en aansluitingen voor de ontkoppelrailzen met een diode erover. die ga ik morgen aansluiten en dan horen jullie t wel ;)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 23 maart 2006, 18:41:58 PM
Waarom geen 15v voeding,dat geeft echt meer stabiliteit.
1.5 volt speling is weinig (mischien wel te weinig)
Als je alle andere niet gelooft,lees dan eens boven aan blad 6 wat de ontwerper(die het waarachtig toch wel zal weten)er van zegt.

maar de keus is aan jou.

we wachten af

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 23 maart 2006, 19:24:30 PM
nou, bij een hogere spanning wordt de lekspanning over het 2e ledje ook groter waardoor die meer oplicht. nou gebruiken wij deze ledjes meteen als terugmelding van de wisselstand.

eigenlijk moet er nog een relais achter voor die wisselstand ledjes, maar dan wordt het geheel weer duurder. wij hebben juist hier voor gekozen omdat het vrij goedkoop is.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 23 maart 2006, 19:32:30 PM
tja het zal wel,de tijd zal het leren.
wat is er zo
erg als het ledje wat feller brand de schakeling is er voor gemaakt

kijk nog maar eens op het schema.
sterkte


wel nog iets laten horen he.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 23 maart 2006, 20:17:24 PM
citaat:
Over de schakelaar lijkt mij niet nodig.


Toch wel. De vonken die over de schakelaar getrokken worden storen ook.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 23 maart 2006, 21:42:15 PM
Johan,

Ik moest even zoeken waar je op reageerde. Het bleek een opmerking van ysbeer te zijn van gisteren 20.57 uur.
Het gaat daar over voeding van de spoel met gelijkstroom en een blusdiode over de spoel.
In dat geval is een vonkblussing op de schakelaar overbodig, daar moet ik Wim helemaal gelijk in geven.
Wat is nl. het geval: als je de stroom door een spoel probeert af te kappen door de schakelaar open te zetten zal de zelfinductie zich daar tegen verzetten, die wil de stroom laten doorlopen. En dat veroorzaakt een vonk over het contact.
De blusdiode zorgt er nou juist voor dat de stroom door de spoel nog even door kan lopen. Die stroom loopt dan in een kringetje door de spoel en de diode en zal vanzelf uitdoven door de ohmse weerstand in het circuit.
Daardoor ontstaat er geen inductiespanning en hoef je over het contact niks te doen.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 23 maart 2006, 21:48:50 PM
citaat:
Geplaatst door Dani?l

...... die 7,5V is ook ruim voldoende. getest met een trafo + multimeter, onder de 6V doet de schakeling het niet meer.

Dani?l,

Als de schakeling het onder 6V niet meer doet, dan lijkt mij dat 7,5V wel erg dicht bij het randje is, en niet ruim voldoende.
Neem de raad ter harte die je al eerder hebt gekregen, krik die spanning op tot 15V. Het zou me niks verbazen als alleen die maatregel je hele probleem oplost.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 24 maart 2006, 18:23:52 PM
citaat:
Daardoor ontstaat er geen inductiespanning en hoef je over het contact niks te doen.


Wel, als je daar een snubber over zet, dan zal de stroom niet zo snel meer veranderen en krijg je ook geen inductiespanning (of toch veel minder). Het zijn allemaal opties. Wat je probeert hagt er van af van:
- wat er in je rommelkist ligt
- waar je het gemakkelijkste bijkan
- hoe sterk de storing is
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 25 maart 2006, 22:35:13 PM
ok, ik heb nu diodes over de ontkoppelrailzen gezet en dat werkt. de wissels schakelen niet meer bij het ontkoppelen. maar ze doen het nog wel bij het schakelen van de trein.

voltage verhogen heb ik ook al geprobeerd. gewoon brugcel -> elco -> schakeling. opgevoerd tot max (ong 20V) en nog steeds dezelfde storing. geloof me, het ligt echt niet aan de voeding, maar aan de gevoeligheid van de ingangen.

dinsdag maar weer even proberen met condensatoren erover om de boel op te vangen. van de week al wel een beetje geprobeerd, en dat hielp ook wel wat
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 26 maart 2006, 00:20:52 AM


Heb je nu twee verschillende voedingen???
Hou die spanning nu maar op 15 volt.
En ja als je al weet wat het wel en niet is ,waar om verhelp die storing dan niet.[xx(]
Een troost voor jou,bijna iedereen heeft zich de zelfde buil gestoten,en ook het wiel opnieuw uitgevonden.

Sterkte he[:p]

Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Gerolf op 26 maart 2006, 08:57:58 AM
citaat:
Geplaatst door ysbeer

Heb je nu twee verschillende voedingen???
Ik kan uit je verhaal ook niet opmaken dat je een tweede, aparte voeding hebt geplaatst. Ik zou het toch maar proberen ...
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 26 maart 2006, 23:51:20 PM
ik had wel een andere voeding gebruikt voor de printjes.

en ik wist ook wel dat er storing aan de ingang was van een spoel, maar was ff vergeten dat de loc's zelf ook een spoel bevatten en neit alleen de ontkoppelrailzen. bij de ontkoppelrailzen had ik ook wel aan de diode gedacht, maar bij een wisselstroom loc kun je geen diode plaatsen, dan sluit ie de helft van de tijd kort [:p]

maar dinsdag zien we verder [;)]
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 28 maart 2006, 17:21:55 PM
Dani?l,
Herlees in hemelsnaam de hele artikels nog eens vanaf MSM 35...
Bij de diverse schema's staat steeds +A,-A,+E,-E.
A en E zijn twee verschillende voedingen. A voor de wisselspoelen of -motoren, E voor de electronica.(Zie MSM36)
Voor elke wissel dien je een weerstand-elco-combinatie te gebruiken die vanuit +A gevoed wordt. -A en -E mogen alleen bij de voeding aan mekaar verbonden zijn. Retourstromen kunnen de flipflops namelijk ook flink storen.
Je moet dus wel degelijk TWEE TRANSFORMATOREN gebruiken: ??n voor de flipflops, met een behoorlijke afvlakking, en ??n voor de wissels, die niet afgevlakt hoeft te zijn want er hoort een elko in elke ontladingsunit te zitten (met de 2 BD679).
Sterbedrading is dus een vereiste!!
Wat nu de leds betreft, ook daarover zeiden we al dat ze niet zo geschikt zijn voor de terugmelding, maar gewoon dienen voor controle van elke flipflop. Je kan eraan zien of de FF omslaat, maar ook bepaalde defecten aan de transistoren! Brandt de ene led en de andere helemaal niet, dan is de tor namelijk defect bij de brandende led. Het lichtjes oplichten van de led aan de zijde van de niet-geleidende transistor geeft namelijk de indicatie dat er basisstroom vloeit naar de geleidende transistor.
Voor terugmelding kan je de relaistrap gebruiken, met de BC517.
In plaats van het relais gebruik je leds in serie in de collectorleiding en je herleest nog eens hoe je de serieweerstand, die er in elk geval moet zijn, berekent. De blusdiode van het relais mag je weglaten.
Je zou aan elke uitgang van de flipflop zo'n trapje kunnen hangen, en zelfs de relais erbij nemen, want die kunnen van pas komen om flankbeveiliging te maken (railsecties onderbreken om botsingen te vermijden) en seinen te sturen. E?n zo'n BC517 kan makkelijk twee relais parallel aan en nog wat leds erbij!
Ik maak zo gauw ik kan een tekeningetje en plaats dat in deze draad.
Op de beveliging zelf komen we in een latere aflevering zeker terug.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 28 maart 2006, 19:08:47 PM
Pol, zie pagina 6 voor mijn voedingsschema. is dat voldoende afgevlakt of niet ? (buiten de 7,5V).
dit hangt aan een aparte trafo. ook dat mag niet baten.
zels met brugcel -> elco rechtstreks aan de trafo vol open (dus meer dan 15 volt op de schakelingen) storen ze nog steeds.
de GND zit AL??N bij de voedingen aan elkaar. er gaat een aparte draad naar de A- en E- in het schema. Het zit hem echt in de gevoeligheid van de ingangen...
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 28 maart 2006, 20:03:25 PM
Nog iets waar ik aan dacht:
- hoe ver staan je printjes van de voeding? Heb je al eens een extra condensator aangebracht daar waar de voeding op je printje toekomt?
- hoe lang zijn de draden van de bediening naar de printjes?
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 28 maart 2006, 20:27:45 PM
Ik denk dat de draden naar de printjes nogal langzijn en door schakelaars worden gestuurd.
zo niet waar door dan?

Als dat zo is dan is het bij openstaande schakellaar een pracht van een
antenne.
als bovestaande juist is(als) dan de lijnen met 1000 a 2000 ohm weerstand bij de schakelaaar afsluiten.naar de min dus.
D.w.z een weerstand tussen pootje van de schakelaar waar de draad naar het printje aanzit en een min draad ,die haal je van het punt waar beide minnen van de 2 voedingen aan elkaar zitten.
DUS NERGENS ANDERS VANDAAN
Ik ben nu maar wat aan het fantaseren want om werkelijk te weten is het zien toch wel nodig.Dus zit ik er naast sorry dan.

Wim

Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 28 maart 2006, 22:01:05 PM
de draden van de printjes gaan inderdaad naar een terugverende schakelaar. de draden zijn zo'n 1,5e meter lang en lopen met z'n alle door beugeltjes heen. in dat zelfde bosje liggen dus ook
- de draden naar de ontkoppelrailzen (die inmiddels niet meer storen door de diode)
- de draden voor de stops (waarschijnlijk het schakelprobleem)
- de draden naar de relais voor de seinen(die ook nog een diode nodig hebben).

ik zal het eens proberen met die weerstanden aan die GND (min)

vanavond niet heel veel verder gekomen, alleen tot de conclusie gekomen dat de wissels sneller schakelen op het ene spoor dan op het andere...

edit:
de voeding zit met draadjes van ongeveer 25 cm aan de printjes vast, is dit te lang ?
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 29 maart 2006, 00:15:26 AM
daniel

Haal de draden van de schakelaars,dus die naar de flip/flop weg van de andere bedrading.
Zet inderdaad een weerstand BIJ DE SCHAKELAAR.
25 cm voor devoedings draden is geen probleem.
succes

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 29 maart 2006, 11:23:46 AM
ok, dat zal ik vanavond ook proberen. de draden van de ledjes kunnen wel bij die van de schakelaars liggen ? en hoever moeten die bosjes (dus van de schakelaars en t bosje stops) uit elkaar liggen ?

de bosjes moeten alleen wel door het zelfde gat het paneel in. het zijn panelen die naar voren klappen namelijk...
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 29 maart 2006, 11:38:28 AM
led s bijten niet.
Hoever,tja zover als mogelijk maar 100m is te ver.[:D]

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Havoc op 29 maart 2006, 20:12:07 PM
Als je de draaden voor de bediening apart houdt voor zover je kan, dan kan dat al een hoop schelen. 1.5m samen in een bundel waar die ontkoppelspoelen op aalgesloten zijn is teveel van het goede vrees ik.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Klaas Zondervan op 29 maart 2006, 21:22:27 PM
Wat ook wil helpen: de heen en retourdraad van een circuit bij elkaar houden. Dus b.v. in het geval van de ontkoppelspoel: de plus van de voeding naar de drukknop, en dan de draad van de drukknop naar de spoel voor zover mogelijk langs de plus terugvoeren, dan naar de spoel. En dan de min van de spoel terug naar de voeding weer langs de stuurdraad en dan langs de plus terug tot aan de voeding. Dus steeds twee draden waarin tegengestelde stromen lopen langs elkaar leggen. Dan beinvloeden ze de omgeving het minst, en worden ze door diezelfde omgeving het minst beinvloed.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 29 maart 2006, 22:18:03 PM
k heb het even geprobeerd met 1K weerstanden van de schakelaars naar de gnd, maar dat maakt geen verschil.

ik zag strax dat ik nog helemaal geen draden voor stops erbij had liggen, dus dat is het probleem ook al niet. het enige wat er nu in die bos zit zijn de stuurdraden voor de wissels, de ontkoppelrailzen (met sperdiode, dus reageerd ie ook al niet meer op)en de relais van de seinen (ook met sperdiode).

het gebeurd nu dus alleen nog maar met het schakelen van de trein. bij de ene trein is het vaker dan de ander. ook gebeurd het op het ene spoor meer dan het andere...

we hebben trouwens wel allemaal M?rklin M-rails liggen, ik weet niet of dat nog voor problemen zorgt ?
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 29 maart 2006, 23:23:04 PM
Apart is natuurlijk wel apart.
Dus de ingangs draden die nar de diode lopen bij elkaar in een bos.

EN DAAR DAN NIETS ANDERS MEER BIJ,

heb je alle schakellaars van een weerstand voorzien,en hoe zit het met de draden aan de andere zijde van de flip.
Wat zit daar aan???.
is de voeding nu 15 volt ??

stuur eens een schetsje hoe het nu eigelijk allemaal zit
foto mag ook.

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 30 maart 2006, 14:16:35 PM
ik had even 1 schakelaar voorzien van weerstanden om te proberen, maar dat lukte niet.
ik zal vanmiddag even foto's + schematje maken en hier neerzetten ;)
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 30 maart 2006, 20:58:59 PM
hier dan een foto + uitleg.

(http://freepgs.com/daniel_kunst/DSC01901.JPG)

(http://freepgs.com/daniel_kunst/DSC01901.png)

hier de uitleg...
Rood:


Groen:


Paars:


Blauw:


nou ben ik van plan om morgen het bovenste paneeltje met de printjes dichter bij het paneel te zetten en om een apart gat te maken voor die draden. het andere paneel voor de stops, seinen en ontkoppelrailzen blijft dan op de oude plek hangen (is ongeveer 70 cm ernaast).

de voeding voor de printjes komt nog steeds van een aparte voeding, dit helpt niets...
voeding voor de printjes opvoeren naar 15V helpt niets...
weerstanden van de schakelaars naar de gnd helpt niets...
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 30 maart 2006, 22:44:48 PM
Help niets is maar betrekkelijk.

Het voorbeeld van de emmer
Als je emmer twee gaten heeft is hij dus lek.
Als je een gat dicht soldeer,is hij nog steeds lek.
Maar toch betekend het niet dat als je ook het tweede gat dicht heb gesoldeerd ,je het eerste weer moet open boren.

Alles wat je nu hebt gedaan zal het zeker verbeterd hebben,die weerstanden bij de schakelaar is niet zeker dat was gokken.
Maar diode,15 volt,scheiden van dat, alles helpt.
Maar kennelijk zit er nog wat.

zo op de foto te zien zit e.e.a toch nog behorlijk door elkaar je zult
waarschijnlijk nog meer orde en scheiding moeten aan brengen.

volgend vraag kan dom zijn,dus sorry dan
Ik zie op de foto wissel decoders.wat doen die.
waarom schakelen die niet meteen de wissels.
die dingen geven meestal gewoon een puls uit,dus wat is het probleem
Maar het kan zijn dat ik nu zit te zwammen,dus dat moet je me maar even vertellen.

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 31 maart 2006, 12:17:43 PM
je bedoeld die 4 witte blokken ? dat zijn viesmann relais. die worden gebruikt voor de seinen. de 3 blauwe blokjes eronder zijn om het witte rangeerlicht te schakelen bij de uitrijseinen ;)

ik ga vanavond eerst alles loshalen denk ik, en dan alles zeer zorgvuldig scheiden. misschien dat dat helpt...

enne, vragen zijn nooit dom [;)]
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: ysbeer op 31 maart 2006, 13:47:55 PM
Bedankt voor de uitleg.
Overigens zijn die viesman relais digitaal,en bistabiel[?]

Waar staat deze baan eigenlijk,en is het een club baan[?]

wim
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 31 maart 2006, 15:45:38 PM
de relais zijn wel bistabiel, maar niet digitaal.

de baan staat in rheden (vlak bij arnhem, in Nederland) in een gebouw van de kerk. het is een clubbaan waar kinderen vanaf 8 jaar mee mogen rijden. die betalen dan per keer 1 euro.
omdat we die kinderen hebben krijgen we van de kerk ook nog eens in de zoveel tijd geld, dus dat is ook wel handig ;)

de baan is volledig opgebouwd met m?rklin m-rails. dat hadden we nog liggen en het was een te grote investering om iets anders neer te leggen. de oprichter van de club heeft zelf ook een m?rklin baan in een 40 voet zeecontainer in de achtertuin [:p] en neemt ook regelmatig wat van zijn rollend materieel mee.

zo als de baan er nu bij staat is ie te besturen met 7 man.
we hebben:
-1 groot rangeerterrein
-1 kopstation met 5 sporen
-1 stuk hoofdbaan met lus
-1 doorgaand station
-1 klein rangeergebied
-1 schaduwstation met 5 sporen
-1 bergstationnetje met beperkte rangeermogelijkheden

bij dat bergstationnetje ben ik nu dus bezig met die schakelingen. omdat het het kleinste stukje is en de rest van de baan er geen last van heeft als dat er uit ligt.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: DelticPower op 31 maart 2006, 16:32:08 PM
Hallo Dani?l,  Leuk initiatief, om kinderen zo jong al kennis te laten maken met de treintjes. Dat kan de opvolging van de "grijze golf"[;)] in de modelbouw stimuleren. Veel succes en veel plezier met de jeugd.
(http://i44.photobucket.com/albums/f45/DelticPower/msm2.jpg)Groeten van Jan
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 31 maart 2006, 23:25:25 PM
dat zeker. zo ben ik er zelf zo'n 8 jaar geleden ook aan begonnen [;)]

maargoed, ik heb nu dus ALLES weer los gehaald. ik ga het paneel helemaal opnieuw aansluiten en daarbij goed opletten dat de draden strikt gescheiden blijven. de printjes komen zo'n halve meter van de rijstroom af te hangen. ik hoop dat het dan wel goed gaat.
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Daniël op 25 april 2006, 21:15:33 PM
nou, alle wissels weer aangesloten, aanstuurdraden zijn nu korter en gescheiden. ik sluit 1 relais aan (met blusdiode en alles) en hoppa, daar gaan de wissels weer. Alles is helemaal gescheiden, 2 aparte bossen ver uit elkaar om de boel aan te sturen en nog gezeur. Waarschijnlijk is het eerst wat ik mrrg ga doen alles er onder uit slopen.[:(!]

Voor de mensen die hieraan willen beginnen: begin er niet aan met m?rklin!!!
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: DHG500 op 07 augustus 2006, 15:16:29 PM
Heren (dames ook, naar ik hoop?),

ik kom wat laat in deze reeks aanschuiven. Ik koop MSM in de losse verkoop en heb een aantal nummers uit de KIS-serie gemist. Ik ben een totale leek op elektronicagebied. Ik weet wat een weerstand is, ik weet dat een diode een 'klep' is, hoe een transistor werkt begin ik een beetje te begrijpen (met base, collector en emittor) maar wat ik er mee kan in een schakeling dringt nog niet helemaal door. Kortom, een absoluut beginner. Heb daarom een beetje begrip als ik hele basale vragen stel waarvan het antwoord voor jullie vanzelfsprekend is (alvast bedankt).

Ik wil mijn M?rklin baan (M-rails, Delta-loc-aansturing) analoog bedienen en de wisselstraten via het getoonde matrix aansturen. De matrix zelf is mij helder, maar voor de wisselspoelen begrijp ik dat het verstandig is een pulsgever te gebruiken. Deze zou beschreven moeten staan in MSM 38 en moet ik waarschijnlijk nabestellen (ik heb in ieder geval de nummers 36 en 42 t/m 50). Welk essentieel nummer mis ik nog meer?

In de voorgaande pagina's heb ik al diverse schemaatjes van Pol zien langskomen, waaronder een schemaatje dat verdacht veel lijkt op de knipperinstallatie van MSM 42.
(http://img.photobucket.com/albums/v236/kiss1946/BISTAB2_KIS.jpg)
Is dit het bedoelde pulsgevertje?
Wat mij verder niet duidelijk is, is wat ik moet aansluiten op de In1 en In2 van dit schemaatje.

Verder kan ik onderstaand plaatje bijna niet plaatsen, wat gebeurt er in dit schema?
(http://img.photobucket.com/albums/v236/kiss1946/HEELSIMPEL_KIS.jpg)
Waar staat PCB voor (anders dan PolyChloorBifenyl).
De WA1 en WA2 rechtsbovenin, zijn dat de aansluitingen van de wisselspoelen? Zo ja dan moet dat "luidsprekertje" dat erboven getekend is misschien een wissel voorstellen? (excuses aan de tekenaar). En is het bruine draadje dan gelijk aan het gele voedende draadje dat ik bij M?rklin wissel aantref (voor mij is bruin een massadraadje, vandaar mijn verwarring)?

Als ik op bovenstaande (vele!) vragen een antwoord heb hoop ik meer te begrijpen en kan ik hopleijk gaan experimenteren en meer gerichte vragen stellen.

Alvast hartelijk dank voor jullie meedenken!

Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Gerolf op 08 augustus 2006, 10:39:21 AM
PCB in de elektronica is meestal Printed Circuit Board, printplaatje dus.

Wat de KIS-reeks betreft:
Die startte in MSM 35 met wat theorie en de planning van de reeks.
Een zelfbouwvoeding kwam aan bod in MSM 36
De wisselsturing werd beschreven in MSM 37 en 38, de uitbreiding/matrixsturing in MSM 43 en 44
Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: DHG500 op 16 augustus 2006, 21:31:36 PM
citaat:
Geplaatst door Gerolf_Peeters...De wisselsturing werd beschreven in MSM 37 en 38...

Gerolf, bedankt, ik weet nu met zekerheid welke nummers ik moet nabestellen. Hopelijk ligt er nog wat op voorraad.

Titel: MSM 38 "KIS"
Bericht door: Pol De Bard op 14 september 2006, 23:39:53 PM
Leuk dat je meeleest, Bob!
Ik vraag me nog af wat Dani?l verkeerd heeft gedaan, volgens mij heeft hij gewoon de flipflops (lijken inderdaad op een knipperschakeling, ze slaan alleen niet vanzelf om) met een te lage spanning gevoed. Ik wijs er nog eens op dat de leds dienen ter controle van een goede werking van de schakeling, niet als terugmelding. Dat spaart een hoop zoeken en meten!
Hoe hoger de voedingsspanning, hoe minder storingsgevoelig die dingen worden. Maar de led die 'uit' hoort te zijn zie je dan zwak oplichten. Maar voor het doel stoort dat niet.
Alles wordt degelijk in de praktijk getest, zo bleek de pendelautomaat niet altijd goed te werken. Andere 'batch' transistoren, iets lagere spanning, en hup! Daarom werd de schakeling verbeterd en dat verschijnt in nr.52.
Aan terugmelding in se en beveiliging gaat nu ook begonnen worden.
Maar MSM is g??n elektronikablad, en sommige items (ABC, pendelding) leken ons zo interessant dat we die er even tussendoor hebben 'gespekt'.