Modelspoormagazine forum

Modelspoor, Algemeen en H0 => Denkpistes => Topic gestart door: hapkin op 08 maart 2021, 19:27:19 PM

Titel: Led panelen
Bericht door: hapkin op 08 maart 2021, 19:27:19 PM
Dag allemaal

Ik ben naar een baan gaan kijken die verlicht is door led panelen , je kent ze wel 120 cm X 30 cm.
Super mooi, nog nooit zo een goed verdeelde verlichting gezien.
Deze panelen zijn ook dimbaar gemaakt met een driver + dimmer, maar deze gaat niet laag genoeg
Maw op de laagste stand is het nog veel te licht om" nacht" voor te stellen

Heeft er iemand ervaring met led panelen die je bijna op 0 kan dimmen ...
Graag jullie bevindingen

mvg Steve
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Dirky op 08 maart 2021, 20:02:16 PM
Lelijke eigenschap van LED is dat die een minimum spanning moet hebben om te beginnen oplichten. Met de klassieke dim-methodes springen de meeste LED's bij ca. 3 á 4 % op nul. Dus "uit"....

Neem daarbij dat het menselijk oog het gedimde licht als veel helderder ziet; bij dimming naar 1% (vermogen) lijkt de hoeveelheid licht voor ons oog nog 10% te zijn.

Je kan bijvoorbeeld - dat zal bij je paneel wellicht niet kunnen - dimmen met 0-10V signaal. Je dimt vlot naar 1% (waarvan je oog denkt dat het nog 10% is) en dan kan je wel nog dieper gaan maar da's over een zeer kort bereik dus bijna niet regelbaar.

Dimmen via PWM zou de beste oplossing moeten zijn maar daarbij heb ik ook ervaren dat de laatste stap abrupt naar "uit" springt.

Titel: Re: Led panelen
Bericht door: hapkin op 08 maart 2021, 20:19:37 PM
CiteerJe kan bijvoorbeeld - dat zal bij je paneel wellicht niet kunnen - dimmen met 0-10V signaal. Je dimt vlot naar 1% (waarvan je oog denkt dat het nog 10% is) en dan kan je wel nog dieper gaan maar da's over een zeer kort bereik dus bijna niet regelbaar.

Dat is zeer juist beschreven wat we zien...
Hij gebruikt dus ook een dimmer met een 0-10v signaal

Maar er is dus niet veel anders aan te doen, een andere dimmer gaat niet anders werken
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Karel A.J. op 08 maart 2021, 20:36:09 PM
Ik ben helemaal geen expert terzake, maar het lijkt me dat het genoemde fenomeen inherent is aan de led-technologie. Daar komt nog bij dat "in het echte leven" niet alleen de intensiteit van het licht verandert over de 24-uurse cyclus, maar ook de kleur.

Hyper-realisme is aan mij niet besteed, maar ik denk dat ik, om in die richting te gaan, meerdere lichtbronnen of lichtsystemen zou invoeren, de meeste (of zelfs allemaal) op LED gebaseerd, maar met minstens een stel RGB-leds, en de ene set al dichterbij dan de andere.

Eventjes om te plagen: wie trekt het realisme zo ver dat de maancyclus wordt weergegeven in het nachtlicht :) ?
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Dirky op 08 maart 2021, 20:37:32 PM
Waarschijnlijk kan je dan ook gewoon dimmen met een 100K potmeter aan die 0-10V ingang? Daarmee kan je wel proberen om dieper te gaan. Geen lineaire potmeter nemen want je moet voor de laatste 1% veel draaibereik over hebben.
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Dirky op 08 maart 2021, 20:44:44 PM
Citaat van: Karel A.J. op 08 maart 2021, 20:36:09 PM
Ik ben helemaal geen expert terzake, maar het lijkt me dat het genoemde fenomeen inherent is aan de led-technologie. Daar komt nog bij dat "in het echte leven" niet alleen de intensiteit van het licht verandert over de 24-uurse cyclus, maar ook de kleur.

Hyper-realisme is aan mij niet besteed, maar ik denk dat ik, om in die richting te gaan, meerdere lichtbronnen of lichtsystemen zou invoeren, de meeste (of zelfs allemaal) op LED gebaseerd, maar met minstens een stel RGB-leds, en de ene set al dichterbij dan de andere.

Eventjes om te plagen: wie trekt het realisme zo ver dat de maancyclus wordt weergegeven in het nachtlicht :) ?

Er bestaan al enkele jaren "dim to warm" LED-bronnen. Die geven een vrij goede weergave van 't echte gebeuren. Als je dat warme "eind-licht" van ca. 2000K lichtkleur laat uitsterven en dan een bron van 4100K laat opkomen, is ook de maan van de partij!
Dergelijke installatie heb ik ooit voor een museum in Londen moeten samenstellen toen ik in het LED-wereldje werkte.
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Havoc op 08 maart 2021, 20:53:23 PM
De gevoeligheid van het oog is inderdaad logaritmisch. En dat dimmen moet gewoon met pwm. Ik vrees dat de meeste problemen aan de dimmertechnolologie te zijten zijn dan aan de leds. Gloeilampen zijn daarbij een beetje in het voordeel dat de kleur direct mee afhangt van het dimmen en wel zoals we dat gewoon zijn uit de natuur: meer oranje als het dimt, net zoals de ondergaande zon.

Als je een 0-10V ingang hebt zou je al kunnen proberen met een weerstand tussen de loper van de (lineaire) potmeter en de massakant. Die weerstand moet ergens tussen de 1/6 en 1/10 van de waarde van de potmeter zijn. Maar de kans dat het veel beter is, is klein. Het regelbereik van de dimmer zal misschien 8-bit lineair zijn als je geluk hebt.
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: hapkin op 08 maart 2021, 22:40:33 PM
Hyper-realisme zou ik het nu niet echt noemen ... maar het is wel zo dat de baan super verlicht is.
Eigenlijk zou ik wel durven zeggen dat ik nog nooit een baan heb gezien die zo "mooi" is verlicht
Ook is het goed/ leuk dat je het licht kan dimmen, we hadden enkel verwacht dat het veel minder licht zou geven in de laagste stand van de dimmer.
En daar zoeken we een oplossing voor. Misschien dat een 100K potmeter aan die 0-10V ingang nog een oplossing zou kunnen brengen ...

Van "dim to warm" LED-bronnen had ik nog nooit gehoord, weer iets geleerd  ;D
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: B_Modelbouw op 09 maart 2021, 12:55:26 PM
Als je effectief mooi wil kunnen dimmen in het laagste bereik, zul je naar andere technieken moeten gaan zoeken ... die het uiteraard ook weer een pak duurder zullen maken (Dali, DMX, ...)

Ikzelf zit reeds meer dan een jaar bezig met intelligente verlichting (om het in vaktermen te zeggen Tunable Light & Human Centric Light) in kantoor omgevingen en 24/7 werkplekken.

En uiteraard deze panelen toe te passen als modelbaan verlichting is iets dat me ook reeds meermaals inspireerde... Dimmen tussen 0% en 100%, een kleurtemperatuur tussen 2400K en 6800K... waarin we tegen de beperkingen van de LED aanlopen (blauw tint) al is dit voor een modelbaan niet direct een beperking. Theoretisch kan er geregeld worden tussen 0K en 10000K, maar geen enkele led kan dit aan.
RGB ben ikzelf geen voorstander van ... zelfs in de beste kwaliteit heb ik een uitval van meer dan 10%
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Decapod op 09 maart 2021, 21:20:40 PM
Misschien een vreemde oplossing van een totale leek op dit vlak ... . Als ik dit lees moet ik aan m'n aquaria denken. Daar gebruiken we wel geen ledpanelen maar T5's of kwikdruklampen (owv de vereiste hoeveelheid Kelvin). Voor nachtverlichting worden er enkel een klein aantal blauwe ledjes gebruikt die overlappen met de dimmende daglichten (een kwikdruklamp of T5 dimt misschien wel wat beter dan een ledpaneel, daarover kan ik niet meespreken). Dat geeft een zeer realistische nachtverlichting. Dat dat zo is, valt duidelijk te observeren aan het gedrag van de vissen en garnalen die een bak bevolken.
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Dirky op 09 maart 2021, 21:53:26 PM
Citaat van: B_Modelbouw op 09 maart 2021, 12:55:26 PM
Als je effectief mooi wil kunnen dimmen in het laagste bereik, zul je naar andere technieken moeten gaan zoeken ... die het uiteraard ook weer een pak duurder zullen maken (Dali, DMX, ...)

Ikzelf zit reeds meer dan een jaar bezig met intelligente verlichting (om het in vaktermen te zeggen Tunable Light & Human Centric Light) in kantoor omgevingen en 24/7 werkplekken.

En uiteraard deze panelen toe te passen als modelbaan verlichting is iets dat me ook reeds meermaals inspireerde... Dimmen tussen 0% en 100%, een kleurtemperatuur tussen 2400K en 6800K... waarin we tegen de beperkingen van de LED aanlopen (blauw tint) al is dit voor een modelbaan niet direct een beperking. Theoretisch kan er geregeld worden tussen 0K en 10000K, maar geen enkele led kan dit aan.
RGB ben ikzelf geen voorstander van ... zelfs in de beste kwaliteit heb ik een uitval van meer dan 10%

LEDpanelen en DALI? Daarmee kun je ook niet precies dimmen. Je spreekt o.a. van Tunable White. Dat zijn wel COB's als lichtbron en geen "enkele" LED's. Een COB (Chip on board voor de niet kenners) bevat rond de 40 LED'jes... Die dingen kan je echt tot heel laag dimmen.
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Havoc op 09 maart 2021, 22:17:35 PM
Ik dacht altijd dat Dali en DMX enkel protocollen waren om dimmers en verlichting te sturen, geen dimmers zelf. Kan wel aannemen dat dimmers die dit ondersteunen wel "beter" zijn dan wat je gewoon in de brico vindt.
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Dirky op 09 maart 2021, 22:23:31 PM
Zijn idd protocollen. Kort door de bocht wordt er van DALI-dim gesproken... Ideaal voor grote netwerken, scenes,...
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: hapkin op 10 maart 2021, 00:25:03 AM
Dali en DMX is dat niet gewoon een manier van aansturen zodat alle dimmers gelijk werken...
Ik meen me te herinneren van vroeger dat het licht op fuiven enz ook allemaal via DMX was aangestuurd

Enfin er is dus niet onmiddellijk een oplossing om nog lager te dimmen dan de 10 procent die ze nu geven.
op elk paneel zit nu 1 driver
https://www.ledlichtdiscounter.nl/dimbare-led-driver-triac-fase-aansnijding-voor-36w.html

Met deze dimmer
https://www.ledlichtdiscounter.nl/1-10v-dimmer-voor-led-panelen.html

Het gevolg is dat je ze niet op vol vermogen kan laten branden, dat is veel licht en doet pijn aan de ogen
En als je ze wil dimmen gaan ze niet laag genoeg voor ze uitvallen...
Zou 1 driver op 2 lampen kunnen helpen, of kan dit zeker niet ...
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: janieburton op 10 maart 2021, 01:11:07 AM
Een denkpiste:

Kan men geen RGB led's of paneel gebruiken om dag en nacht te simuleren. Ik dacht dat ik ooit ergens heb gelezen dat Miniatur Wunderland(ik ben er nog nooit geweest  :( :( ) een systeem gebruikt om dag en nacht te simuleren met verlichting
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Dirky op 10 maart 2021, 08:05:00 AM
Beetje theorie:

Er zijn 2 gangbare manieren om LED's te voeden:
Constant Voltage: Da's de meest voorkomende manier bij bvb LEDstrips. Je voeding geeft 24V en je mag er zoveel strips aanhangen als het vermogen van je driver toelaat.
Constant Current: Bijna alles wat professioneel is wordt aangestuurd met stroom. En hier wordt het dus moeilijk om er zo maar iets bij te hangen. De driver die je toont - alhoewel de info schaars is - lijkt er een van dat type te zijn en die dus constante stroom van 1000mA uitstuurt. De stroom die door je paneel gaat creëert een spanning over je paneel en bij deze driver moet dat tussen de 30 en de 42V liggen. Stel dat je twee panelen zou aansluiten in parallel, dan gaat de stroom door twee panelen en krijgt elk paneel maar 500mA. Spanning blijft gelijk dus als het vermogen van de driver 2 panelen toelaat is dit een OK oplossing maar het zou kunnen zijn dat die 500mA te weinig is voor een stabiel oplichten van de LED's. Je zou ze ook in serie kunnen aansluiten zodat ze beiden 1000mA krijgen en even fel branden maar dan moet je de spanning optellen en van je dus buiten het bereik van je driver.

En hier zie je ook meteen de reden waarom pro-materiaal vaak dimbaar is tot het laatste straaltje licht: Naast een PWM aansturing kan ook nog met stroom gespeeld worden. Combi van beiden geeft dim mogelijkheden tot 0.1% en zelfs minder...

Alhoewel je paneel van het CC type zou zijn ben ik toch niet zeker dat betere drivers voor beter succes zullen zorgen. Het grote verschil tussen dure spullen en goedkopere ligt ook in de selectie van de LED's. De kans is dus groot dat, mocht je dieper kunnen dimmen, de LED's gaan beginnen flikkeren omdat ze niet allemaal perfect gelijke eigenschappen hebben...
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Ronald op 10 maart 2021, 09:14:20 AM
Citaat van: janieburton op 10 maart 2021, 01:11:07 AM
Een denkpiste:

Kan men geen RGB led's of paneel gebruiken om dag en nacht te simuleren. Ik dacht dat ik ooit ergens heb gelezen dat Miniatur Wunderland(ik ben er nog nooit geweest  :( :( ) een systeem gebruikt om dag en nacht te simuleren met verlichting

Ja? Digikeijs heeft zoiets in zijn programma.
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: SuSke op 10 maart 2021, 11:00:41 AM
Als we het dan toch over led-panelen hebben  :) ;)

Bij sommige everanciers zie ik een melding "UGR<19" of "UGR<22" staan. Het prijsverschil voor een paneel van 120x30 is toch snel €10.
Ik neem aan dat het iets met de kwaliteit te maken heeft, maar wat houdt het juist in (beetje curieuze-neuze ;) )

Citaat van: janieburton op 10 maart 2021, 01:11:07 AM
Een denkpiste:

Kan men geen RGB led's of paneel gebruiken om dag en nacht te simuleren. Ik dacht dat ik ooit ergens heb gelezen dat Miniatur Wunderland(ik ben er nog nooit geweest  :( :( ) een systeem gebruikt om dag en nacht te simuleren met verlichting

Die liggen gelijk een factor 3 tot 4 hoger qua prijs plus dan nog de bijkomende drivers en bedieningen.
Titel: Re: Led panelen
Bericht door: Dirky op 10 maart 2021, 12:26:44 PM
UGR is de "verblindingswaarde".

Een "open" lichtbron heeft een slechte verblindingswaarde. Een lichtbron waar bijvoorbeeld een honinggraadfilter of lamellenrooster voorzit zal enkel verblinden als je er heel dicht bij bent. Loopt een beetje parallel met de stralingshoek maar zelfs een spot met een nauwe stralingshoek kan verblindend zijn op afstand.
Sommige COB's zijn zo sterk dat je snel schade aan je netvlies kan hebben. Daar MOETEN dus echt filters voorzitten die het licht spreiden.

Bij LEDpanelen heeft het dus vooral met de kwaliteit van de "plexi" te maken die er voor zit.