Modelspoormagazine forum

Modelspoor, Algemeen en H0 => Grootbedrijf => Topic gestart door: Dreha op 26 november 2020, 16:26:34 PM

Titel: Wat is een pantograaf.
Bericht door: Dreha op 26 november 2020, 16:26:34 PM
Deze kwam ik toevallig (alle ja toevallig, waarschijnlijk een algoritme  :) )over de werking van de pantograaf.
https://www.youtube.com/watch?v=goyDcdI_EAk (https://www.youtube.com/watch?v=goyDcdI_EAk)
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: SuSke op 26 november 2020, 19:24:32 PM
Maar als je van die kerel een paar uur les moet krijgen, val je wel in slaap. Zo'n saaie vertelstem..  ;)
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: Dreha op 27 november 2020, 13:21:40 PM
Da's waar  ;D
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: SuSke op 27 november 2020, 15:53:29 PM
Ik heb een poging gedaan om enkele van de andere video's uit die reeks te bekijken.
Ze leken me zeker interessant om in een vorm van encyclopedie via FB beschikbaar te stellen, maar het enthousiasme van die kerel spoot er af (vandaar de opmerking over de stem).
Niet dus.
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: Rangeerduivel op 27 november 2020, 16:04:58 PM
Citaat van: SuSke op 26 november 2020, 19:24:32 PM
Maar als je van die kerel een paar uur les moet krijgen, val je wel in slaap. Zo'n saaie vertelstem..  ;)
Citaat van: SuSke op 27 november 2020, 15:53:29 PM
Ze leken me zeker interessant om in een vorm van encyclopedie via FB beschikbaar te stellen, maar het enthousiasme van die kerel spoot er af (vandaar de opmerking over de stem).

Ieder van ons weet ondertussen al wel wat een pantograaf is...
Ik denk dat dit filmpje meer gericht is naar kinderen toe, alhoewel, hou ze op die manier maar eens aandachtig bij de les! ::)

;)
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: evan op 27 november 2020, 16:22:39 PM
Alleen dat laatste van die condensator (capacitor) die energie levert bij ontkleving is toch wel onzin tenzij het over modelspoor gaat.  ;D
Trouwens de situatie die hij uitlegt met de pantograaf die de bovenleiding niet raakt (Ontkleving heet dat dan) is not done!  Zoiets brengt ernstige schade aan de rijdraden toe door de vonkvorming.

Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: SuSke op 29 november 2020, 20:53:35 PM
Ik zet het even in dit draadje omdat het over de pantografen gaat :) ;)

Hebben de in België rijdende Traxxen en Vectrons allemaal 4 panto's op het dak staan?
En welke is dan geschikt voor de in België gebruikte rijspanningen (3kV= en 25kV~)


Edit: Antwoord gekregen in het draadje "Heb je wat gezien?"
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: Klaas Zondervan op 29 november 2020, 21:26:08 PM
Citaat van: evan op 27 november 2020, 16:22:39 PM
Trouwens de situatie die hij uitlegt met de pantograaf die de bovenleiding niet raakt (Ontkleving heet dat dan) is not done!  Zoiets brengt ernstige schade aan de rijdraden toe door de vonkvorming.
Maar dat gebeurt toch regelmatig? Ik heb eens 's avonds in het donker op een viaduct gestaan waar een TGV op volle snelheid onderdoor reed. De stroomafnemer trok een doorlopende oranje streep van vonken langs de bovenleidingdraad.
En ook op 1500VDC (in Nederland) en 3000VDC (in België) zie ik zo af en toe dat de stroomafnemer vonken trekt.
Titel: Re: Wat is een pantograaf
Bericht door: B_Modelbouw op 30 november 2020, 10:52:42 AM
Vonkvorming kan uiteraard meerdere oorzaken hebben...
- niet enkel slecht contact of contactverlies (al zal dit zelden voorkomen)
- corrosie van de rijdraad (zelden bereden banen)
- ijsvorming
- ....
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: mark7758 op 30 november 2020, 11:00:12 AM
je vergeet vochtdruppels. (Doet het ook aktijd leuk.) Vooral miezer regen. 8)
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: evan op 30 november 2020, 11:32:04 AM
Klopt die vonken zijn door vocht, corrosie, dauw, regen, ijs, en slijtage sleepstuk.  Een ontkleving geeft een ander effect en zeker bij tractie als de trein "gas" geeft.   :o
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: Boemeltrein op 05 maart 2021, 15:08:41 PM
Een pantograaf is een stroomafnemer van adelijke bloede ;D
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: E49memling op 10 mei 2021, 20:29:50 PM
Citaat van: evan op 30 november 2020, 11:32:04 AM
Klopt die vonken zijn door vocht, corrosie, dauw, regen, ijs, en slijtage sleepstuk.  Een ontkleving geeft een ander effect en zeker bij tractie als de trein "gas" geeft.   :o
Toch even op reageren, een paar maand later... Ijsafzetting op de rijdraad. Gelukkig komt het niet vaak voor. Het is onderkoelde regen die vastvriest op de rijdraad. Ik heb het maar één keer echt extreem meegemaakt, de Voltmeter floepte op en af van 3000 volt naar 1000, en alles ertussen en buiten was alles helder verlicht  ;D. Normaal rijden was onmogelijk. Doordat ik met een samenstelling reed met 4 gekoppelde 'klasiekskes', en in de juiste stuurpost zat (SP 1) kon ik de tractie op het eerste stel uitschakelen (schakelaar SA draaien voor de liefhebbers). Zodoende kuiste de eerste panto het ijs grotendeels op, zodat de drie anderen nagenoeg ongestoord contact maakten, en was rijden (aan 75%) mogelijk.
Maar ook bij een gewone rit is er altijd wat vonkvorming.
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: Karel A.J. op 10 mei 2021, 20:43:00 PM
CiteerEen pantograaf is een stroomafnemer van adellijken bloede
Ik dacht eigenlijk dat een pantograaf de vader was (of de grootvader?) van een pantohertog... want zeg nu zelf, met "schrijven" ("grafein") heeft het toch niks te maken hé.

@E49: heel erg bedankt voor dat verhaal, zoiets boeit mij straf!
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: Havoc op 10 mei 2021, 20:51:08 PM
Ijsvorming is een serieus probleem. Ook bij iets simpel als trams (*). Door de opeenvolgende korte onderbrekingen gaat de elektronica in beveiliging. En dan sta je daar... Daarom dat er soms antieke stukken van trams bij ijsvorming eerst op pad gestuurd worden. Die ouwe rommel zonder noemenswaardige elektronica heeft daar geen last van en kan de rijsdraad vrijmaken voor de gevoelige nieuwe stellen. Enig probleem... je moet die ouwe bakken aan de praat houden en gekeurd krijgen.

(*) bij een tram zijn de spanning en stromen en snelheid misschien lager, maar de problemen zijn gelijkaardig.
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: steamdriven op 11 mei 2021, 04:47:44 AM
IJs op de bovenleiding is inderdaad horror. Zoals al gezegd, zeer slecht voor panto én bovenleiding maar ook het materiaal speelt een heel grote rol. Wat Havoc zegt is zeker juist, hoe minder elektronica hoe beter.
Ik rijd zelf met de TGV en Thalys-stellen en die zijn echt supergevoelig daaraan (MS96/DMT ook). In het seizoen loopt er bij ons in Brussel een speciale dienst voor de ontijzingstrein. Een Type 27 met speciale schraap-panto's doet dan enkele keren het traject tussen Brussel-Zuid en het begin van de HSL L1 voorbij Halle.
Je krijgt op die momenten van ijzel bij 3kV voortdurende uitschakelingen. Soms binnen de seconde van herbewapenen. Zo kan je dus gerust in nood vallen (detectie 50Hz), wat ook regelmatig al gebeurd is. De grote moeilijkheid is om de stellen heelhuids vanuit de werkplaats in Vorst in het vertrekstation Brussel-Zuid te krijgen. En vervolgens het traject tot ze op de L1 kunnen (15000V). Eens daar voorbij hebben ze er nog weinig last van...
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: Klaas Zondervan op 11 mei 2021, 08:54:34 AM
Citaat van: steamdriven op 11 mei 2021, 04:47:44 AM
En vervolgens het traject tot ze op de L1 kunnen (15000V).
Zal toch wel 25000V zijn?
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: Geert op 11 mei 2021, 09:02:50 AM
Citaat van: steamdriven op 11 mei 2021, 04:47:44 AM
Ik rijd zelf met de TGV en Thalys-stellen en die zijn echt supergevoelig daaraan (MS96/DMT ook).

Bart (steamdriven),
Ik dacht dat ge met stoom reed  :)

Geert
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: E49memling op 11 mei 2021, 10:54:59 AM
Citaat van: Klaas Zondervan op 11 mei 2021, 08:54:34 AM
Citaat van: steamdriven op 11 mei 2021, 04:47:44 AM
En vervolgens het traject tot ze op de L1 kunnen (15000V).
Zal toch wel 25000V zijn?
Inderdaad. 25 KV 50Hz
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: E49memling op 11 mei 2021, 10:57:11 AM
Citaat van: Karel A.J. op 10 mei 2021, 20:43:00 PM
CiteerEen pantograaf is een stroomafnemer van adellijken bloede
Ik dacht eigenlijk dat een pantograaf de vader was (of de grootvader?) van een pantohertog... want zeg nu zelf, met "schrijven" ("grafein") heeft het toch niks te maken hé.

@E49: heel erg bedankt voor dat verhaal, zoiets boeit mij straf!
Zijn vrouw, heet die dan Mine?... ;D
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: E49memling op 11 mei 2021, 11:00:05 AM
@steamdriven: Dan ben je na mei 2009 naar FBMZ gekomen. Tot dan zat ik daar op de 3x8.
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: E49memling op 11 mei 2021, 11:09:51 AM
Citaat van: steamdriven op 11 mei 2021, 04:47:44 AM
IJs op de bovenleiding is inderdaad horror. Zoals al gezegd, zeer slecht voor panto én bovenleiding maar ook het materiaal speelt een heel grote rol. Wat Havoc zegt is zeker juist, hoe minder elektronica hoe beter.
Ik rijd zelf met de TGV en Thalys-stellen en die zijn echt supergevoelig daaraan (MS96/DMT ook). In het seizoen loopt er bij ons in Brussel een speciale dienst voor de ontijzingstrein. Een Type 27 met speciale schraap-panto's doet dan enkele keren het traject tussen Brussel-Zuid en het begin van de HSL L1 voorbij Halle.
Je krijgt op die momenten van ijzel bij 3kV voortdurende uitschakelingen. Soms binnen de seconde van herbewapenen. Zo kan je dus gerust in nood vallen (detectie 50Hz), wat ook regelmatig al gebeurd is. De grote moeilijkheid is om de stellen heelhuids vanuit de werkplaats in Vorst in het vertrekstation Brussel-Zuid te krijgen. En vervolgens het traject tot ze op de L1 kunnen (15000V). Eens daar voorbij hebben ze er nog weinig last van...
De T27-21-11 en de T12 op 3KV waren daar beduidend minder gevoelig voor, over alles wat erna komt kan ik niet mee-babbelen, toch niet uit ervaring ;). Maar den 'typ 20', dat was een ramp, bij sterke hoogspanningsschommelingen. Bij 'open sectioneringen', je weet wel aan de 3 opeenvolgende palen met de streepjes erop, waar je 'in principe' niet mocht tractioneren, was een verschil van 200 Volt al genoeg om uit te schakelen.
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: nmbssncb op 11 mei 2021, 11:36:22 AM
Citaat van: steamdriven op 11 mei 2021, 04:47:44 AM
IJs op de bovenleiding is inderdaad horror. Zoals al gezegd, zeer slecht voor panto én bovenleiding maar ook het materiaal speelt een heel grote rol. Wat Havoc zegt is zeker juist, hoe minder elektronica hoe beter.
Ik rijd zelf met de TGV en Thalys-stellen en die zijn echt supergevoelig daaraan (MS96/DMT ook). In het seizoen loopt er bij ons in Brussel een speciale dienst voor de ontijzingstrein. Een Type 27 met speciale schraap-panto's doet dan enkele keren het traject tussen Brussel-Zuid en het begin van de HSL L1 voorbij Halle.
Je krijgt op die momenten van ijzel bij 3kV voortdurende uitschakelingen. Soms binnen de seconde van herbewapenen. Zo kan je dus gerust in nood vallen (detectie 50Hz), wat ook regelmatig al gebeurd is. De grote moeilijkheid is om de stellen heelhuids vanuit de werkplaats in Vorst in het vertrekstation Brussel-Zuid te krijgen. En vervolgens het traject tot ze op de L1 kunnen (15000V). Eens daar voorbij hebben ze er nog weinig last van...

Ik vraag mij af hoe ze met ijsvorming op de bovenleiding omgaan in al die landen die noordelijker liggen (dicht bij de Noordpool) dan België zoals Noorwegen, Zweden, Finland, Rusland, China, enz., ook vaak zeer lange trajecten.

Willy
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: E49memling op 11 mei 2021, 11:51:31 AM
Citaat van: nmbssncb op 11 mei 2021, 11:36:22 AM
Ik vraag mij af hoe ze met ijsvorming op de bovenleiding omgaan in al die landen die noordelijker liggen (dicht bij de Noordpool) dan België zoals Noorwegen, Zweden, Finland, Rusland, China, enz., ook vaak zeer lange trajecten.

Willy
Ik denk dat het daar minder een probleem is. De temperatuur is daar consequent laag. De problemen zijn er vooral als de temperatuur iets onder het vriespunt hangt. Onderkoelde regen is erger dan een stevige sneeuwbui. Sneeuw zet zich niet 'vast' op de draad. Onderkoelde regen is water die eigenlijk al onder het vriespunt ligt, en bij contact met een oppervlakte (vb: straat-rijdraad-spoor) onmiddellijk bevriest, met de gevolgen van dien.





Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: steamdriven op 12 mei 2021, 11:26:22 AM
Citaat van: Klaas Zondervan op 11 mei 2021, 08:54:34 AM
Citaat van: steamdriven op 11 mei 2021, 04:47:44 AM
En vervolgens het traject tot ze op de L1 kunnen (15000V).
Zal toch wel 25000V zijn?

Ja, inderdaad. 't Was nog vroeg... ;)
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: steamdriven op 12 mei 2021, 11:27:25 AM
Citaat van: E49memling op 11 mei 2021, 11:00:05 AM
@steamdriven: Dan ben je na mei 2009 naar FBMZ gekomen. Tot dan zat ik daar op de 3x8.

Sinds 2013 in Brussel, Walter.  ;)
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: steamdriven op 12 mei 2021, 11:29:16 AM
Citaat van: Geert op 11 mei 2021, 09:02:50 AM
Citaat van: steamdriven op 11 mei 2021, 04:47:44 AM
Ik rijd zelf met de TGV en Thalys-stellen en die zijn echt supergevoelig daaraan (MS96/DMT ook).

Bart (steamdriven),
Ik dacht dat ge met stoom reed  :)

Geert

Toch niet, Geert. Verder dan het opstoken van de 29.013 ben ik niet geraakt. ;)
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: steamdriven op 12 mei 2021, 11:41:14 AM
Citaat van: E49memling op 11 mei 2021, 11:51:31 AM
Citaat van: nmbssncb op 11 mei 2021, 11:36:22 AM
Ik vraag mij af hoe ze met ijsvorming op de bovenleiding omgaan in al die landen die noordelijker liggen (dicht bij de Noordpool) dan België zoals Noorwegen, Zweden, Finland, Rusland, China, enz., ook vaak zeer lange trajecten.

Willy
Ik denk dat het daar minder een probleem is. De temperatuur is daar consequent laag. De problemen zijn er vooral als de temperatuur iets onder het vriespunt hangt. Onderkoelde regen is erger dan een stevige sneeuwbui. Sneeuw zet zich niet 'vast' op de draad. Onderkoelde regen is water die eigenlijk al onder het vriespunt ligt, en bij contact met een oppervlakte (vb: straat-rijdraad-spoor) onmiddellijk bevriest, met de gevolgen van dien.

Zie het antwoord van Walter.
Maar vooral ook, en méér voorkomend dan ijsregen: aanvriezende mist. Echt een probleem.
Titel: Re: Wat is een pantograaf.
Bericht door: E49memling op 12 mei 2021, 14:33:37 PM
Citaat van: steamdriven op 12 mei 2021, 11:27:25 AM
Sinds 2013 in Brussel, Walter.  ;)
Dan was ik al etb 'in rust'. Maar tot mei 2009 heb ik daar iedereen gekend. En omgekeerd...). (Een paar jaar later ben ik er nog eens geweest, en ik kende er nagenoeg niemand meer. :( )
De mannen (en vrouwen) van Thalys-TGV en Eurostar zaten in 2009 nog bij ons. Series F-Q-S-T-A-K-VK.