Modelspoormagazine forum

Modelspoor, praktijk => Algemene praktijkvragen => Topic gestart door: marctje op 01 november 2022, 19:44:38 PM

Titel: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: marctje op 01 november 2022, 19:44:38 PM
Hier ben ik weer met een vraagje over helixen.
op een ruimte van 1m40 wil ik een hoogte van 50 cm overwinnen, rekening houdend met een tussen hoogte van 10 cm, hoeveel draaiingen moet ik maken hiervoor met 2% helling. Hieronder een foto van het plan

(https://live.staticflickr.com/65535/52470952565_800b82fded_k.jpg) (https://flic.kr/p/2nWFm8X)helix (https://flic.kr/p/2nWFm8X) by Marc De Groulard (https://www.flickr.com/photos/marctje/), on Flickr
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: Klaas Zondervan op 01 november 2022, 20:58:39 PM
Bedoel je de bruto tussenhoogte, of de netto tussenhoogte?

Als het bruto is, dan ga je per omwenteling 10 cm omhoog.
Op een vierkant van 1m40 kun je als grootste diameter 1m30 kwijt. Dat heeft een omtrek van 4 meter. 10 cm stijging op 4 meter is 2,5%. De binnenboog heeft dan een nog hoger stijgingspercentage.

En als je 50 cm omhoog moet en je doet 10 cm per omwenteling, dan moet je dus 5 omwentelingen maken.
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: marctje op 01 november 2022, 22:58:25 PM
Citaat van: Klaas Zondervan op 01 november 2022, 20:58:39 PM
Bedoel je de bruto tussenhoogte, of de netto tussenhoogte?

Als het bruto is, dan ga je per omwenteling 10 cm omhoog.
Op een vierkant van 1m40 kun je als grootste diameter 1m30 kwijt. Dat heeft een omtrek van 4 meter. 10 cm stijging op 4 meter is 2,5%. De binnenboog heeft dan een nog hoger stijgingspercentage.

En als je 50 cm omhoog moet en je doet 10 cm per omwenteling, dan moet je dus 5 omwentelingen maken.

Dag Klaas
het is dus 50 cm tussen bovenkant onder baan en onderkant boven baan
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: Klaas Zondervan op 01 november 2022, 23:32:47 PM
Dat is een weinig zeggende maat. Belangrijker is de afstand tussen bovenkant en bovenkant.
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: marctje op 02 november 2022, 12:41:55 PM
Citaat van: Klaas Zondervan op 01 november 2022, 23:32:47 PM
Dat is een weinig zeggende maat. Belangrijker is de afstand tussen bovenkant en bovenkant.

Dan spreken we van 60 cm
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: dani op 02 november 2022, 12:43:38 PM
60 cm / 10 = 6 omwentelingen.   ruw geteld

maar dat zegt weinig

volgens mij bedoelt Klaas de afstand die je wil tussen de rail  en het "plafond".

hou rekening met je rail hoogte en dikte van spoorbed en dikte van je plank.

vb:  10 cm = 100 mm
plaat 12mm
railbed + rail = 10 mm  (bvb C rails Marklin)

totaal  van onderkant plank tot onderkant plank =  100+10+12 = 122 mm

dus al je per omwenteling 122mm omhoog wil, moet je spoor (aan 2%)   122/2*100 = 6100 mm zijn  of 6 meter  per omwenteling (theorie)


formule :   L =  (plankdikte + spoorhoogte + vrije hoogte) *  stijgingspercentage * 100    (alles in mm en %)

dan kan je met de waarden spelen..



bv:  K-rail ipv C  gaat korter worden  (minder spoorhoogte)
minder vrije ruimte (8.5 cm ipv 10)  is ook korter
dunnere plank wordt ook korter
hoger stijgingspercentage wordt nog korter

Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: Klaas Zondervan op 02 november 2022, 15:41:34 PM
Citaat van: marctje op 02 november 2022, 12:41:55 PM
Dan spreken we van 60 cm
Is het bovendek dan 10 cm dik? Lijkt me onwaarschijnlijk.
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: marctje op 02 november 2022, 20:31:19 PM
Citaat van: Klaas Zondervan op 02 november 2022, 15:41:34 PM
Citaat van: marctje op 02 november 2022, 12:41:55 PM
Dan spreken we van 60 cm
Is het bovendek dan 10 cm dik? Lijkt me onwaarschijnlijk.

Ik maak mijn kaders altijd 10 cm hoog
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: marctje op 02 november 2022, 20:34:11 PM
Citaat van: dani op 02 november 2022, 12:43:38 PM
60 cm / 10 = 6 omwentelingen.   ruw geteld

maar dat zegt weinig

volgens mij bedoelt Klaas de afstand die je wil tussen de rail  en het "plafond".

hou rekening met je rail hoogte en dikte van spoorbed en dikte van je plank.

vb:  10 cm = 100 mm
plaat 12mm
railbed + rail = 10 mm  (bvb C rails Marklin)

totaal  van onderkant plank tot onderkant plank =  100+10+12 = 122 mm

dus al je per omwenteling 122mm omhoog wil, moet je spoor (aan 2%)   122/2*100 = 6100 mm zijn  of 6 meter  per omwenteling (theorie)


formule :   L =  (plankdikte + spoorhoogte + vrije hoogte) *  stijgingspercentage * 100    (alles in mm en %)

dan kan je met de waarden spelen..



bv:  K-rail ipv C  gaat korter worden  (minder spoorhoogte)
minder vrije ruimte (8.5 cm ipv 10)  is ook korter
dunnere plank wordt ook korter
hoger stijgingspercentage wordt nog korter

Ik rij niet met marklin maar twee rail peco code83 en in de helix ga ik werken met piko a met bedding
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: Klaas Zondervan op 02 november 2022, 20:51:28 PM
Citaat van: marctje op 02 november 2022, 20:31:19 PM
Ik maak mijn kaders altijd 10 cm hoog
Ik vind het steeds raadselachtiger worden wat de werkelijke maten zijn. Wat heeft de hoogte van het kader te doen met het hoogteverschil tussen de twee niveaus?
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: marctje op 02 november 2022, 22:31:26 PM
Citaat van: Klaas Zondervan op 02 november 2022, 20:51:28 PM
Citaat van: marctje op 02 november 2022, 20:31:19 PM
Ik maak mijn kaders altijd 10 cm hoog
Ik vind het steeds raadselachtiger worden wat de werkelijke maten zijn. Wat heeft de hoogte van het kader te doen met het hoogteverschil tussen de twee niveaus?

de opbouw van mijn baan gaan modules worden van 1m50 op 70 cm diep, deze bakken maak ik volgens een kader dat 10 cm hoog is omdat ik ondervonden heb dat dit goed is om poten te zetten en vast te vijzen, tevens kan je zo ook wisselmotors inbouwen. Dus tussen de onderkant van de boven baan en de bovenkant van de onder baan wil ik  50 cm hoogte hebben om zo scenery en dergelijke aan te brengen. De overgang van boven naar beneden bedraagt dan 60 cm.












Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: SuSke op 02 november 2022, 23:13:26 PM
Eindelijk duidelijke taal.

Bovenkant rail naar bovenkant rail wordt dus 60cm. Ik vermoed dat je overal het zelfde type rail gaat leggen :)
Lees dan nog eens goed door wat Dani geschreven heeft.

Belangrijk om nog te weten is:
- de dikte van de drager waarop je de rails in de spiraal gaat leggen. Je kan dat maken uit 12mm multiplex of uit 2 op elkaar gekleefde plaatjes triplex van 3mm (zeker al sterk genoeg).
- wat ga je onder de sporen leggen als demper: 4mm kurk of 2mm ondervloer

Het zijn maar millimeters, maar uiteindelijk ga je een totale hoogte kennen van een 'railpakket', terug van bovenkant rail naar bovenkant rail in de dikte van 1 winding.
Hou je dat in totaal op 10cm - dan heb je 6 windingen nodig. Je zou dat kunnen beperken naar 8cm als je alles redelijk dun uitwerkt in dat geval heb je 60/8=7,5 windingen nodig.
Of dat zo kan, ligt er aan waar de aansluitingen aan de baan zitten. Dus hier komt dan weer een kleine schets die nodig is.

Hou er dan ook rekening mee dat meer windingen resulteert in een flauwere stijging.
Ook de beschikbare diameter (beter ontwikkelde lengte per winding) is belangrijk om je stijgingspercentage te kennen.

Succes er mee, en anders sprng je maar eens binnen op de club.
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: dani op 03 november 2022, 09:21:20 AM
Citaat van: marctje op 02 november 2022, 20:34:11 PM
Ik rij niet met marklin maar twee rail peco code83 en in de helix ga ik werken met piko a met bedding
vervang dan de hoogte van bedding+rails van die Piko  in de formule.     moeilijk toch...

ik had enkel C  rail bij de hand om een voorbeeld te geven, so shoot me !


voor de rest graag gedaan
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: itchy op 03 november 2022, 09:26:52 AM
https://eclecticsite.be/model/klim_spiraal.htm (https://eclecticsite.be/model/klim_spiraal.htm)
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: nmbssncb op 03 november 2022, 11:49:29 AM
Dank voor de link, Steven.

Willy
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: marctje op 03 november 2022, 12:59:17 PM
Citaat van: dani op 03 november 2022, 09:21:20 AM
Citaat van: marctje op 02 november 2022, 20:34:11 PM
Ik rij niet met marklin maar twee rail peco code83 en in de helix ga ik werken met piko a met bedding
vervang dan de hoogte van bedding+rails van die Piko  in de formule.     moeilijk toch...

ik had enkel C  rail bij de hand om een voorbeeld te geven, so shoot me !


voor de rest graag gedaan

Ik ga zeker niet schieten maar bedankt voor de info.
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: marctje op 03 november 2022, 13:00:24 PM
Citaat van: itchy op 03 november 2022, 09:26:52 AM
https://eclecticsite.be/model/klim_spiraal.htm (https://eclecticsite.be/model/klim_spiraal.htm)

Bedankt voor deze link
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: SuSke op 03 november 2022, 14:00:47 PM
In deze link (https://www.stayathome.ch/gleiswendel.htm) (scrollen tot beneden) vind je een Excel-rekenblad (Gleiswendel.xls) om je klimspiraal te berekenen.

Deze houdt rekening met een uitvoering als 6-hoek of 8-hoek als steunlichaam (kwestie van zo weinig mogelijk snijverlies te hebben) maar daar moet je niet naar kijken als je dat niet wil.
Maar ook de diameter wordt mee in rekening gebracht, net als de overbreedte voor de overhang die je nodig hebt en is ook bruikbaar voor dubbelspoor.
Toch een paar dingen die ik mis in de reeds gegeven link (no offence).
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: itchy op 04 november 2022, 00:25:49 AM
Citaat van: SuSke op 03 november 2022, 14:00:47 PM
Toch een paar dingen die ik mis in de reeds gegeven link (no offence).
helemaal akkoord! Het was deze link die ik zocht, maar niet kon terugvinden ;-)
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: SuSke op 04 november 2022, 10:21:10 AM
Ook een kleine bijkomende opmerking: Als je aan dezelfde kant uit je helix wil rijden heb je een halve stijging meer.
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: Klaas Zondervan op 04 november 2022, 10:45:31 AM
Precies dat. Daarom is de vraag van Marc ook moeilijk te beantwoorden. Er ontbreken allerlei gegevens.
Zoals:
hoe liggen de posities van het hoge en lage niveau ten opzichte van elkaar;
hoe komen de sporen op beide niveaus op de helix binnen;
wat is het effectieve hoogteverschil tussen beide niveaus;
wat is de totale dikte van onderplaat en spoor;
wat is de benodigde netto hoogte boven een spoor.

Het heeft geen zin om met formules aan de gang te gaan als al die zaken niet duidelijk zijn.
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: marctje op 04 november 2022, 16:49:08 PM
Citaat van: Klaas Zondervan op 04 november 2022, 10:45:31 AM
Precies dat. Daarom is de vraag van Marc ook moeilijk te beantwoorden. Er ontbreken allerlei gegevens.
Zoals:
hoe liggen de posities van het hoge en lage niveau ten opzichte van elkaar;
hoe komen de sporen op beide niveaus op de helix binnen;
wat is het effectieve hoogteverschil tussen beide niveaus;
wat is de totale dikte van onderplaat en spoor;
wat is de benodigde netto hoogte boven een spoor.

Het heeft geen zin om met formules aan de gang te gaan als al die zaken niet duidelijk zijn.

- de beide banen liggen recht boven elkaar, ze zijn 70 cm diep, de helix komt eigenlijk los te staan van de baan zelf en is een vierkant van 1m40 op 1m40
- hoe de sporen binnen komen en uitgaan van de helix ben ik eigenlijk nog niet uit
- het effectieve hoogteverschil tussen beide banen is gemeten van de onderplaat tot onderkant kader bovenbaan 50 cm
- ik denk dat de dikte van de onderplaat niet veel belang heeft
- tussen de omwentelingen zou ik graag een hoogte hebben van 10 cm gemeten vanaf railhoogte (rail weet ik nog niet zeker, ik denk aan piko a met bedding of piko a zonder bedding maar op architectenkarton)
Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: evan op 04 november 2022, 17:58:54 PM
Marc,

Een onderlaag voor demping is echt niet nodig in een helix of klimspiraal.  Als je Piko A spoor neemt zonder bedding, kan je deze makkelijk met dubbelzijdige tape vastkleven.  Een stukje in het midden van ieder spoorsegment en ter hoogte van de koppeling met je volgende segment.  Het gaat snel, je spoor ligt vast en de geluidsoverdracht is 0.  Je zal er van verschieten.  Neem wel degelijke tape op rol van TESA of 3M bijvoorbeeld en best een grotere rol nemen zoals voor voltapijt.  Want ook al zijn het stukjes tape, het gaat snel qua verbruik ;)
Best wel per winding een voeding aanbrengen voor een constante voeding want door segmenten te gebruiken heb je veel mechanische verbindingen met telkens mogelijk wat verlies of spanningsval.
Teken ook best eerst de middenlijn of as van ieder spoor eerst op de helix want je kan snel gaan afwijken zonder de lijn en dan is je bocht niet constant en dat is te vermijden. 

Succes

Titel: Re: berekenen van aantal bogen voor helix
Bericht door: Klaas Zondervan op 04 november 2022, 19:18:15 PM
Citaat van: marctje op 04 november 2022, 16:49:08 PM
- het effectieve hoogteverschil tussen beide banen is gemeten van de onderplaat tot onderkant kader bovenbaan 50 cm
Met het effectieve hoogteverschil bedoel ik gemeten van de onderplaat van de onderbaan tot de onderplaat van de bovenbaan. Dat is het hoogteverschil wat je wil overbruggen. Je wil toch niet dat je treinen tegen het kader van de bovenbaan aanrijden?
Citeer- ik denk dat de dikte van de onderplaat niet veel belang heeft
- tussen de omwentelingen zou ik graag een hoogte hebben van 10 cm gemeten vanaf railhoogte (rail weet ik nog niet zeker, ik denk aan piko a met bedding of piko a zonder bedding maar op architectenkarton)
Met de onderplaat bedoel ik hier de strook hout in de helix waarop de rails liggen. Die dikte is wel degelijk van belang. Het bepaalt het verschil tussen het netto hoogteverschil per winding en het bruto hoogteverschil.

Ik snap nog steeds niet waarom je geen echt nuttige informatie kunt verschaffen.