Hi,
Vandaag begonnen met de restauratie en ombouw van een oude Marklin tender locomotief B23 014 (Marklin nummer 3005). Het beestje heeft duidelijk z'n beste tijd gehad en ik had hartzeer als ik het zieltogend zag liggen op een openbare verkoop. Het lag half gedemonteerd in een doos, alle stukken leken mij compleet op een paar schroefjes na. Maar meteen een eerste verassing: geen rotor in de oude schijfcollector moter. Maar heb hier nog een een hoogvermogen 5-polige moter liggen en deze past na enig freeswerk.
De wielen gaan heel stroef omwille van de vuiligheid die er overal tussen zit. Blijkbaar had de vorige eigenaar er niks beter op gevonden om 'm onder te dompelen in de olie, wat de smurrie nog groter maakte. Deze eerst wat opgeveegd en dan wat fotos gemaakt:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0175_zpsdbc9fd24.jpg)
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0179_zps77d16dac.jpg)
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0180_zps29bb71d4.jpg)
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0182_zpsb71c9d8d.jpg)
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0183_zps52d81820.jpg)
Bedoeling is dat ik de loc ombouw naar digitaal; voor deze wordt het een LokPilot (ik gebruik altijd ESU). Alle de front verlichting wordt vervangen door lichtgeleiders en leds, er komt binnenverlichting, sluitlichten en misschien gearbox verlichting en als het effe kan nog een firebox erbij.
Ik zal trachten om de voortgang hier telkens met wat fotos te brengen.
Nu ligt het chassis een nachtje in de wasbenzine om de smurrie eraf te krijgen. Daarvoor heb ik de lok helemaal gestript (zoals Bossie, Piet al suggereerde). Morgen brengen we dan eerst het mechanische gedeelte in orde want als ik geen beweging in de wielen krijg heeft het geen zin.
benieuwd naar het vervolg...
Satteliet Patrickske kennende wordt dit top, ik weet dat je met minder geen genoegen neemt.
by the way, als het echt veel smurrie is, probeer eens een badje wasbenzine in de ultrasoon reiniger=; tegen het einde heb je dan inkt voor je vulpen ;-)
Citaat van: dani op 11 mei 2013, 09:01:04 AM
by the way, als het echt veel smurrie is, probeer eens een badje wasbenzine in de ultrasoon reiniger=; tegen het einde heb je dan inkt voor je vulpen ;-)
Wel eerst ff zeven hé? Anders verstopt je pen.
Maar inderdaad een ultrasoonreiniger (5minuten) en tot in ieder hoekje en gaatje, alles is proper.
Ik doe dat met iedere loc, of die nou zwaar vervuild is of niet.
grt Piet.
Deze ga ik zeker volgen, ik heb er nog een 10 tal analoge liggen om te digitaliseren maar nooit durven doen...
Geert
Citaat van: Geert op 11 mei 2013, 09:34:28 AM
Deze ga ik zeker volgen, ik heb er nog een 10 tal analoge liggen om te digitaliseren maar nooit durven doen...
Geert
Idem voor mij!
Alleen dat freeswerk moet ik doen met zaag en vijl :(
Citaat van: PeterC op 11 mei 2013, 09:45:34 AM
Alleen dat freeswerk moet ik doen met zaag en vijl :(
Wat voor freeswerk Peter?
Ik heb meerdere loc's omgebouwd, maar pas één waar ik aan moest freezen.
Omdat er een andere motor ingebouwd moest worden, maar normaliter blijft de motor toch gewoon zitten en zet je er een decoder in.
Daar is altijd wel een vrij plekje voor te vinden.
grt Piet.
Citaat van: bossie op 11 mei 2013, 09:54:50 AM
Wat voor freeswerk Peter?
Citaat van: Sattrickske op 10 mei 2013, 22:46:41 PM
... Maar heb hier nog een een hoogvermogen 5-polige moter liggen en deze past na enig freeswerk...
Ik heb al enkele ombouwingen gezien (er zelf nog geen uitgevoerd) en toch verschillende keren een lok onder een freesmachine zien liggen. Helaas zelf (nog) geen freesmachine.
Citaat van: PeterC op 11 mei 2013, 10:33:46 AM
Ik heb al enkele ombouwingen gezien (er zelf nog geen uitgevoerd) en toch verschillende keren een lok onder een freesmachine zien liggen. Helaas zelf (nog) geen freesmachine.
Ja met sommige oude loc's die je wilt upgraden naar 5pol hoog vermogen, is freeswerk soms nodig.
Maar dat zijn, vind ik, uitzonderingen ik zou je adviseren om simpel te beginnen.
Neem een loc waar een kant en klare ombouwset voor te verkrijgen is.
En doe daar wat vertrouwen en ervaring mee op.
Maar allereerst zou iik dit draadje blijven volgen, ik denk dat Patrick het zeer uitgebreid aan ons gaat tonen wat hij zoal gaat doen.
En voor wat bertreft de freesmachine, ik zit er over te denken om een combi (frees en draaibank) aan te schaffen.
Maar daarvoor moet ik nog even sparen.
Het freeswerk dat nu bij mij binnen komt wordt voor me gedaan door een bevriende modelbouwer.
grt Piet.
Hola, al een paar volgers... Nu maar zien da'k het niet verpruts ;)
Het chassis heb ik deze morgen uit het wasbenzine badje gehaald en bij gebrek aan een ultrasoon reiniger dan maar de goede oude tandenborstel gebruikt. En zo meteen ook de oorzaak van de stramme wielen gevonden: een antislipbandje volledig opgerookt tussen de tandwielen van het achterste wiel.
Nadat de wielen weer volledig vlotjes draaiden, effe nagedacht over de motor. De rotor van de schijfcollector motor ontbrak dus. Dus 2 mogelijkheden:
a) een nieuwe rotor en tegelijk ook een permanent magneet (18mm, bv ESU 51962)
b) een volledig nieuwe motor, hoogvermogen 5-polig
De 5-polige motor had ik hier liggen, de Marklin 60943 lijkt precies te passen. Maar na de montage een probleem: de rotor zat muurvast. Dus de boel weer uit mekaar gehaald en de rotor nagemeten en wat blijkt, m'n loc huis is 0.2mm te smal waardoor de rotor klem komt te zitten tussen de lager in loc en het motorschild. De loc behuizing uitfrezen is hier geen optie dus heb ik de hele motor met 0.2mm verschoven door er een stukje messingblik van 0.2mm tussen te plaatsen:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0190_zpsdf5136fb.jpg)
Dan het anker (permanent magneet) erover, rotor erin en schild weer vastzetten. Loc effe op z'n kop leggen en de DC voeding eraan via een ampèremeter en een voltmeter. En ja, de motor draait.
En dan komt het erop aan om goed te luisteren en de metertjes af te lezen; het schild zat nog niet helemaal op z'n definitieve plaats. Piet gebruikt deze methode ook om de motoren in de locs fijn af te regelen. Er zit altijd wat speling loodrecht op de motor as en het schild; het schild kan dus wat verschuiven tegenover het anker. Hierdoor zit de as soms niet volledig loodrecht in de behuizing en daardoor draait de motor niet 100% soepel. Voor de meesten zal deze fijnregeling waarschijnlijk wat pietluttig lijken, maar op lange termijn heb je er enkel maar voordeel mee; de loc maakt minder lawaai, en je mechaniek zal veel langer meegaan.
Als het schild niet goed zit, zal je zien dat door een half mm'tje te verschuiven in de goede richting het stroomverbuik zal zakken. Ook zal je horen dat motor minder zal ronken/ratelen en eerder zal gaan zoemen.
Soit, na een uurtje prutsen en priegelen, ben ik tot dit resultaat gekomen:
http://www.youtube.com/watch?v=GbcOtbK5UuE (http://www.youtube.com/watch?v=GbcOtbK5UuE)
De motor draait nu al een zonnetje, laar uit de kap heb ik met de dremel wel een klein stukje moeten wegslijpen en frezen, want deze raakte een van de veren voor koolborstels. Dat euvel is nu verholpen en dit was het enige 'freeswerk' dat tot nu toe nodig was. Later misschien wat serieus freeswerk om de gearbox verlichting te kunnen installeren (als die er überhaupt komt).
Nu komt een rotklusje: wheel quartering (geen flauw idee hoe dat heet in 't Nederlands). 'k Heb al willen zien dat -met de aandrijfstangen erop- de boel gaat blokkeren; de wielen zijn verre van gealigneerd. Eens dat geklaard is worden de wielen gertoucheerd met rode verf (Humbroll n° 174) en kan de hele mechaniek weer in mekaar gezet worden.
Mooi resultaat Patrick,
je test via ampère en voltmeter is een interessante techniek.
kan je mij eens schetsen hoe je configuratie is van je toestellen om je motor te testen met je techniek?
Anders moet ik bij gelegenheid eens komen kijken als je eraan bezig bent ;D.
Grts
Johan
Komen kijken mag altijd, stuur maar een berichtje wanneer je goesting hebt om langs te komen.
De opstelling is relatief simpel: je hebt hetvolgende nodig:
- een regelbare DC voeding (de mijne gaat van 0 tot 32V en levert max. 3A), voor een motor is 0-6V al voldoende
- een ampèremeter (digitale multimeter bv)
- een voltmeter (optioneel)
- kabels en krokodillen
Een simpele serie schakeling met de voeding, ampèremeter en motor. De voltmeter is optioneel (je voeding heeft er meestal één) en die plaats je over de klemmen van de motor.
De wielen zijn intussen gequartered (gealigneerd?) door één wiel ter verdraaien totdat de schroefdraad voor de dissel perfect verticaal staat. Dat wiel klem je dan vast (bij mij lukte het met de hand) en dan wring je het 2e wiel totdat de schroefdraad voor de dissel weer perfect verticaal staat. Dit herhaal je voor het derde wiel. Als alles perfect gequartered is draaien je wielen met dissels nog altijd even vlot rond als zonder de dissels. Als het fout is zal je zien dat je loc schokt tijdens het rijden; hoe groter de schokken, des te meer zit je quartering ernaast. Er bestaan dure hulpmiddelen om de quartering correct te krijgen; mijn methode werkt perfect voor 3 assen. Meer assen gaat ook nog, alleen is het veel meer gepruts.
De wielen zijn intussen ook geretoucheerd en die verf is nu aan het drogen.
Terwijl we hierop wachten, heb ik de tender effe onder handen genomen. Deze had geen sluitlichten, dus gaan we daar effe voor zorgen.
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0193_zps60dc0b18.jpg)
Gaatjes geboord van 1.5mm met een CNC boor in een handmatig houdertje. Machinaal riskeert de boor weg te slaan, met de hand kan je heel traag en perfect gecentreerd een gaatje boren.
Dan heb je 2 mogelijkheden om de lichtgeleider te maken: Kristal Klear of een stukje lichtgeleider op maat snijden. Ik kies voor het laatste omdat dit het mooiste resultaat geeft. Ik snij kleine stukjes van een lichtvezel, die ik opschuur en polier tot ze weer perfect vlak zijn.
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0195_zpsbf319ee9.jpg)
Aan één uiteinde maak ik opstuikingen door de stukjes lichtgeleider effe tegen een gloeiend hete aluminium plaat te houden; de geleider smelt en door de druk ontstaat er een bult of opstuilking. Deze schuur en polier je dan weer perfect glad.
Als het goed gegaan is, krijg je dan volgend resultaat:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0196_zpsf5245e64.jpg)
Ik heb de geboorde gaatjes wel effe geruimd met wat diamant freesjes om een 'perfect fit' te krijgen. Later worden er van binnenuit ledjes met een stukje printplaat tegengezet.
Hoi Patrick,
het kwartieren van de wielen is een secuur klusje, het beinvloed het rijgedrag van je loc enorm.
Wat ik altijd doe is aan een kant beginnen, aan de kant van de tandwieltrein.
De wielen zo zetten dat de drijfstang schroefgaten in één lijn liggen met de wiel assen, aan de andere kant zitten dan geen wielen.
De drijfstang die de wielen verbind op alle wielen vast zetten.
De assen een kwartslag draaien en dan aan de andere kant de wielen 90o gedraaid op de as zetten.
Ook hier weer de drijfstang gaten oplijnen met de wielassen.
De drijfstang monteren, draait de zaak zonder te wringen dan kun je de wielen met een drupje loctite borgen.
Bij veel van de oudere marklin loc's is het gat van de middelste drijfstang aansluiting groter, zodat er een beetje speling in de bevestiging zit, dit is om tolerantie foutjes te maskeren, vergeet niet dat deze loc'jes vaak 40-50 jaar oud zijn, dus dat is gepermiteerd.
Loopt de zaak soepel, zonder dode punten dan kun je de loch nog een tijdje op de gestabiliseerde voeding laten lopen, gewoon om er van te genieten, maar ook om het mechaniek te laten "zetten"
Daarna kun je de loc afbouwen en hem laten rijden, cv's instellen en de features als verlichting ed. instellen.
grt pIet.
Citaat van: bossie op 11 mei 2013, 22:10:21 PM
het kwartieren van de wielen is een secuur klusje, het beinvloed het rijgedrag van je loc enorm.
Ha, zo heet dat dus in het nederlands. Je moet het mij niet vertellen dat het van belang is, het is m'n 3e loc waar ik dat probleem had. Was er een uur mee zoet om het goed te krijgen. Mijn uitleg was niet zo volledig als die van jou, maar ik denk dat ik krak dezelfde methode gevolgd heb. De loctite was ik vergeten te vermelden; zeer belangrijk, anders is al het werk voor niets geweest.
Ten geleide : http://www.gleis4.de/assets/images/db_images/db_Extra1048b1.jpg (http://www.gleis4.de/assets/images/db_images/db_Extra1048b1.jpg)
Erik
Nog meer : https://www.google.be/search?q=db+br+23&hl=nl&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=1VKPUfn8LcTYOqOlgLgO&ved=0CDAQsAQ&biw=1600&bih=775 (https://www.google.be/search?q=db+br+23&hl=nl&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=1VKPUfn8LcTYOqOlgLgO&ved=0CDAQsAQ&biw=1600&bih=775)
Erik
Hmmm, dan ga ik de waarheid geen volledige eer aandoen...
Marklin heeft slechts 2 sluitlichten en 2 frontlichten voorzien. Ik zou een derde sluitlicht kunnen fabriceren, maar estisch zou het niet mooi zijn. Dus we blijven bij 2 sluitlichten; het 3e frontlicht is ook al een ramp, ik zou door 12mm massief gietijzer moeten boren en dan kom ik in de schacht voor de schoorsteen terecht. Ik was (en ben nog steeds) van plan om een rook generator te installeren, dus het 3e frontlicht is bij deze ook afgevoerd.
De aandrijving is intussen volledig hersteld (voornamelijk roest moest verwijderd worden) en gemonteerd. De motor doet het nog steeds evengoed, het stroomverbruik is ongewijzigd.
Dus zijn we begonnen met de bedrading. De voeding wordt voorzien met soepele draad van 0.14mm²:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0198_zpsa8ec4b47.jpg)
De rest van de bekabeling gebeurt met extra soepele (decoder-)draad van 0.04mm². Voor de motor aansluitingen via de onstoorspoeltjes, gebruikt ik dubbele isolatie. Ik doe dit omdat de kap tijdens monteren/demonteren daar steeds gaat overschuiven en ik wil vermijden dat de bekabeling beschadigd raakt en zo kortsluiting zou veroorzaken.
Eerste krimpkous (0.8mm) rechtstreeks op de gesoldeerde contacten:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0199_zpsdf29a24d.jpg)
Tweede krimpkous (4mm) over de ontstoorspoel:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0200_zpsb6a741bc.jpg)
De afgewerkte motor:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0201_zps4ba90df9.jpg)
Het lusje in de oranje draad is met opzet, om te vermijden dat de draad te fel geplooid wordt.
Na alles goed te hebben nagemeten en uitgepast, blijkt er genoeg plaats te zijn voor de vuurhaard en de rookgenerator. Enkel de kap is hierop niet voorzien...
Gaatje boren aan de achterkant en verder uitfrezen met de dremel:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0202_zpsa89c9464.jpg)
Voor de rookgenerator een gat van 3.5mm boren in de schoorsteen met een kolomboor; ik zou het niet proberen met een handboormachine, ik vrees dat de boor gaat 'dansen' en zo de schouw zou doen barsten. Het gat is in 3x geboord: 2.5mm, 3mm en uiteindelijk 3.5mm. Dan binnenin de behuizing en 2e gat boren voor de bekabeling van de rook generator.
Nu ga ik de printjes vervaardigen die de leds gaan vastzetten op de juiste plaats.
Ziet er allemaal erg proper uit Patrick, werkelijk waar.
Alleen jammer dat je derde foto niet te zien is. :(
grt Piet.
Citaat van: bossie op 12 mei 2013, 17:56:29 PM
Alleen jammer dat je derde foto niet te zien is. :(
Dat was raar, bij mij ging die perfect. Heb de foto opnieuw opgeladen.
't Is tegenwoordig niet leuk meer, geen tijd voor de modelbaan :'(. Enkel vandaag toch nog 2 uurtjes gevonden en dan maar dit locje verder afgewerkt.
Had deze week al de 'elektronica' voorzien en effe tegen de lamp gelopen met m'n ESU decoder (een LokPilot V4 54615). Ik heb de onversterke uitgangen nodig voor de cabine verlichting en de vuurhaard; ik had vroeger al gemerkt dat de powerleds teveel stroom vragen van de onversterkte uitgangen AUX3 en AUX4 en er daarom transistoren of fets moest tussen steken. Op de de LokSound waren de uitgangen geïnverteerd en dus werden dat PNPs of P-FETs, dus ik dacht op de LokSound van het hetzelfde laken een broek... Maar wat bleek: de uitgangen waren hier niet geïnverteerd, dus m'n schakeling naar de kl... (kleurpotloden >:() want alles werkte omgekeerd. Effe serieus gevloekt en een nieuwe schakeling gemaakt met N-FETjes:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/BR23-ESU_zps50c89c73.png)
Dus uiteindelijk moet dit allemaal in de BR23 geraken:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0215_zps02006d4e.jpg)
Van links naar rechts: front lichten, drijfwerk verlichting, cabine verlichting, firebox, sluit lichten.
Enkel de rook generator ontbreekt, die stop ik later wel in...
Met de frontlichten had ik een probleempje, dat waren gigantische gloeilampjes en dat trok echt op niks. Met de 3D-printer heb ik 2 cilindertjes geprint waar een lichtgeleider door gaat, daarachter komt dan het printje met de front lichten:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0216_zps9d19325e.jpg)
Om doorschijnen van de frontlichten te vermijden, een klein stukje styreen dat later rood geverfd zal worden:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0217_zps19c268df.jpg)
De cabine verlichting wordt met een stuke styreen aan het chassis bevestigd (eigen op de permanente magneet van de motor) en de firebox worden met een houdertje (3D-printer) op het chassis gemonteerd. Voordeel is dat de kap er altijd afkan zonder dat er draadjes verbonden blijven, alles zit aan het chassis:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0219_zps7835a040.jpg)
En wat prutsen met draadjes ziet de binnenkant van de loc er als volgt uit:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0218_zps60078e43.jpg)
De sluit lichten in de tender:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0220_zps7b672ae2.jpg)
De BR23 heeft intussen al wat test rondjes afgelggd op m'n baan en hij rijdt als zonnetje. Alle verlichting werkt zoals het hoort, dus ik ben tevreden :)
Als we terug eens wat tijd vinden, ga ik de stukjes styreen wat bijschilderen zodat ze minder opvallen.
alweer een mooi projectje tot een goed einde gebracht, Patrick !
Zen freesmachine, een 3D printer en de dosis handigheid, daarmee kan jj toveren hee :-)
KNAP !!!
Awel vandaag heeft dat locje toch nog effe vodden gegeven. Hij had dit weekend een hele tijd test rondjes gedraaid in m'n schaduwstation en tijdelijke lus aan de in/uitgang ervan. Ik heb nergens problemen gemerkt, totdat ik de BR23 wou parkeren in z'n slot... Bij het passeren op een 3-weg wissel (C-rail-), pardaf, kortsluiting >:(. Gelukkig zonder erg, dus de loc effe verplaatst en terug naar z'n kot gestuurd en weeral kortsluiting op exact dezelfde plek. BR23 eraf gehaald en de BR03 erover gestuurd, dat ging zonder probleem; hetzelfde herhaald met de BR50 en de BR89, allemaal zonder probleem over de 3-weg wissel. Dus aan de wissel ligt het niet, maar hij stond wel in een stand (rechtdoor) die niet m'n testscenario voorkomt.
De BR23 van de baan gehaald en op een stukje losse rails met een 3-weg wissel gelegd en de sporen aangesloten op een multimeter. En jawel bij het aansnijden ervan: kortstluiting... en enkel met de BR23. Dus op zoek gegaan naar de oorzaak en ik weet van op het andere forum bij de buren, dat er heel veel mensen deze 3-weg wissel afraden omwille van de problemen ermee. Maar tot vandaag heb ik nooit problemen gehad met de 3-weg en nu wou ik dus weten wat er aan de hand was.
Na effe testen had ik het probleem snel gevonden:
(http://i1236.photobucket.com/albums/ff460/Sattrickske/ModelRailroad/EOS5DMarkIII-101-0539R_zps92348406.jpg)
De aangeduide puko maakt kortsluiting met het achterste wiel van de loc. Deze puko zit vervaarlijk dicht bij de rail. En net dat ene wiel dat ik niet los gemaakt had om de wiel kwartiering juist te krijgen. En wat blijkt, de afstand tussen de wielflenzen is niet juist, al m'n wielen hebben 14mm, deze maar 13.4mm. Hierdoor wordt het wiel iets naar binnen getrokken en raakt het de puko met een mooie vonk als resultaat. Wielen juist gezet met een mini wheel-puller en opnieuw getest en ... weerom kortsluiting maar ditmaal met het eerste wiel van de tender; en rarara, ook verkeerd (13.4mm). Dus ook de tender de wielen uitgelijnd en opnieuw getest en, joepie, geen problemen meer :).
Maar ik vond het toch maar raar en ben eens naar de andere locs die nog moet herstellen gaan kijken en die uit hetzelfde lot van de openbare verkoop kwamen. En wat blijkt alle wielen staan op 13.4-13.6mm, geen flauw idee waarom dat zo is (al m'n nieuwere locs hebbben een wiel afstand van 14mm). Het gaat dus wel over allemaal iets oudere locomotieven (begin jaren 80), zou het daaraan kunnen liggen? Zou vroeger de rail afstand lichtjes anders geweest zijn? Ik weet het niet? Maar het kan wel de fameuze problemen met de 3-weg wissels verklaren.