Beperkte "sonderserie" van Belgische en Nederlandse tankwagen

[Peter]

Hünerbein brengt deze maand 2 tankwagens  uit is een gelimiteerde reeks van het merk Exact-Train , d.w.z. 150 stuks van elk.
Voor geinteresseerden is het zaak er vlug bij zijn anders zijn ze uitverkocht

Scan_0017 by Peter Verlooy, auf Flickr

[Herwig]

En, Peter,  heb je zelf zo'n   'Antwerps'   Shelletje besteld  ?

[Peter]

Nee, niet besteld. Ik doe geen Belgische of Nederlandse modellen.
Een uitzondering: een pb bouwsetje voor een stomertje reeks 58

[PeterVG]

Het Shell wagentje is geel van kleur 
Hebben deze wagentjes zo rondgereden?
De foto's die ik van deze wagens zag hebben een zilvergrijze ketel met rode Shell beschrifting.

[Peter]

Of dit hier in Belgie zo is/was weet ik niet maar in Duitsland enz rijden er, of hebben er, in elk geval zo'n tankwagens rondgereden.
In oostenrijk is er bv in elk geval een of meerdere tankwagen is Lila kleur met beschrifting van MILKA zeker in de omgeving van Bregenz

[Herwig]

aan Peter VG, 
aan Peter Vl.,

Gele Shell-ketelwagentjes   >

Is een moeilijke ...

Deze Exact is een Kriegsleichtbau Einheits-Kesselwagen en die waren in Duitsland oorspronkelijk grijzig en daarna in 't geel, maar    ....

Alu-kleurige ketel met karmijnrode beschrifting (met schaduwletters) met fijne, rustieke jakobsschelp op de gele achtergrond :   DR   jaren 1920 ...
'Dottergelbe'   ketel met gestileerde schelp:     DR vanaf 1935 ....
In  'den oorlog'  :   donkergrijs, vanzelfsprekend ...
Na WO2:    terug geel   tot   +/-  1958  ,  ook de van EVA -gehuurde wagens ....
Vanaf dan  :  gehuurd ....  grijs voor lichte produkten   en zwart voor  zwaardere petroleum-derivaten ....   ( ivm   vloeibaar houden door zonnewarmte ...)

Dit alles  'ongeveer' ....voor  DR    en      DB (na 1949 ...)

Dus de livrei van de Exact is vermoedelijk een mengelmoes van hun oorlogs-Leichtbau ketelwagen voorzien van
volrode SHELL-letters, gecombineerd met een antieke, doorzichtige schelp (van de jaren 1920) ,  direct op de gele ketel.
Maar bij de DR/DB stond IN zo'n oude schelp niet het woord SHELL.

Maar voor de NMBS  ?     Zie kleurenfoto's van een  échte  'Belgische'  Shell-Leichtbau-ketelwagen  ... ?

[Peter]

In onderstaand draadje hier op het forum staat een zwart/wit foto van deze wagen . Moeilijk te onderscheiden of de wagen geel is/was
Wat ik wel weet is dat er in het boek: de reizigers worden verzocht in te stappen, een paar foto's taan van wagen in de Antwerpse haven (geen shell)
die ook geschildert waren.
De meest ketelwagens en andere hebben bij het grote voorbeeld trouwens de letter P  als aanduiding van privaat wagen bij het wagennummer staan

https://forum.modelspoormagazine.be/index.php?topic=25107.0

[Herwig]

https://forum.modelspoormagazine.be/index.php/topic,25107.msg357208.html#msg357208

Was toen een gelijkaardig onderwerp ....

De bovenste foto van een échte SHELL-wagen 500791P  toont effectief de zelfde oude,  'doorzichtige'  schelp en zelfde rode SHELL als op de Exact-wagen.
Deze échte wagen heeft wel een  'moderne' ,   'dikke'   gelaste ketel op een balkenchassis.

Met in de schelp-zelf ook nog eens het woord  SHELL ....          was dit dan typisch voor Belgische SHELL-ketelwagens ?

Want op de foto's van DR/DB-ketelwagens in de betreffende MIBA-boeken vinden we deze combinatie niet terug  (tot nader order ....)

Maar deze échte, Belgische wagen 500791P heeft dus een klassiek  'poutrelle'-chassis,  geen Leichtbau-onderstel zoals de Exact ....

Blijft de belangrijke kwestie van de  'Belgische'  ketelkleur van deze 500791P :     was het alu, grijs, geel ?   
Ziet er wel beetje gelig uit maar dat kan ook een fotografisch effect zijn .

Punt is dat de     -recentere-    500608P, op de onderste foto,  absoluut zilvergrijs is,   doch dit bewijst niks voor de oudere 500791P ...
Ouder en jonger wat beschrifting betreft ....  de ketelwagens-zelf kunnen mogelijk  'leeftijdsgenoten'  zijn ....

[loco]

Om het allemaal nog een beetje ingewikkelder te maken zie je hieronder twee foto's van Shell wagens met een andere of aangepaste schildering. De eerste foto is van Jan Fouquet en de tweede van Roger Crickelaire. (Sorry, ik had niet gezien dat PVG twee foto's had geplaatst, maar ik laat ze hier toch staan). Beide foto's zijn in de jaren 1960 gemaakt en zijn in kleur. Een precieze datum is niet gekend. Op de eerste foto zie je een zilvergrijze tankwagen met een oud nummer. Opvallend is de afwezigheid van het Shell logo. Op de tweede foto zien we dezelfde tankwagen (ander nummer) met een zwarte ketel met UIC nummer (na 1964 toegekend). De foto waar PVG naar verwijst is een opname van de NMBS. Een precieze opnamedatum heb ik niet teruggevonden. Maar zoals hij zegt is de opname waarschijnlijk gemaakt in de jaren 1950 (na 1955) Ik zou veronderstellen dat het hier eveneens om een zilvergrijze ketel gaat, maar dan met logo. Alle andere opschriften zijn nagenoeg identiek. Deze wagens zijn in 1955 gemaakt bij Forges Usines et Fonderies Haine St Pierre. Ze hebben een volume van 30 m³. (nogmaals sorry voor het dubbel plaatsen van de eerste foto).

[Herwig]

Deze zwarte ketelwagen (500791 P)  is wellicht niet dezelfde als de zilveren (500608 P)

De zwarte ketel oogt forser, dikker.   Kan zijn omdat hij (ondertussen) geïsoleerd werd om bitumen of dergelijke vloeibaar te houden ....
De vuldom bevindt zich hier net in het ketelmidden en is ook anders dan bij de zilveren wagen....
Ook de topreling rond de vuldom is anders dan bij de zilveren ....
De buitenlangsligger met klinknagels ziet er ook anders uit .

Het zijn merkwaardige dingen, die ketelwagens  .....

[loco]

Volgens mijn gegevens en ook met de gegevens op de wagen gaat het om dezelfde wagen van 8,25 m en een volume van 30 m³, zelfde gewicht 12,9 t en zelfde afstand tussen de assen van 4,05 m. De vulopening is wel anders en dus waarschijnlijk aangepast. Deze versie heeft tot ongeveer 1975-1973 gereden.

[Herwig]

aan Peter E. Loco,

'k Veronderstel dat je de beide wagennummers in uw lijsten hebt vergeleken,  het oudere van de zilveren wagen (500608P) met het computernummer van de zwarte. ...

't Is lastig te zien       -tgv die stomme kiekendraad-       de buitenste langsligger van de zilveren énerzijds en de zwarte anderzijds:  de kleine verticale profieltjes in deze poutrelle zitten op een andere positie ....
Wat bepaalt in België eigenlijk het nummer van een ketelwagen ?         De ketel of het chassis of allebei ?   
Nieuwe (gelaste en/of geïsoleeerde) ketels op oudere (gerenoveerde)  onderstellen plaatsen was geen uitzondering.  Met behoud van nummer ? 

[Decapod]

Het zijn merkwaardige dingen, die ketelwagens  .....

Je zegt het, Herwig, ... of misschien wordt hier duidelijk hoe het gebrek aan duidelijke bronnen ons alleen maar kan dwingen om over de authenticiteit ervan na te denken. Want vergis je niet, over realisme zijn we niet meer bezig: we zoeken toch eerder naar wat we graag willen zien en/of wat we plausibel achten. Zolang er geen foto is - en dan nog - is realisme een wens maar geen dictaat. Misschien moeten we de vraag herformuleren: niet 'is het realistisch dat zo'n ketelwagentje heeft rondgereden?', maar wel 'hoe realistisch is het dat zo'n ketelwagen heeft bestaan?', m.a.w. hoe realistisch is het volgens de kenners hier op het forum dat zoiets kan bestaan hebben? Is dat wagentje authentiek genoeg?

Ik ben verre van een expert, maar ik vind 'm er alvast goed uitzien om in een 'mogelijke' ketelwagentrein achter een '81 of een '90 te laten rijden. en die Fleischmannetjes mogen er ook bij (al heb ik er daar twee van met hetzelfde nummer - ook niet realistisch  ).

Ik bewaar toch eerder graag de vrijheid om te interpreteren, dan de dwingelandij van het realisme, maar dat is natuurlijk voor iedereen anders ... .

[Herwig]

Er zijn weinig foto's van oude Belgische ketelwagentjes.    Laat staan in kleur.

Zelfs in de rijkelijk gedocumenteerde Miba-bijbels over DR- & DB-ketelwagens schemeren er soms onzekerheden door over kleuren & tinten  ....

'Plausibele' modelletjes zijn daarom steeds een aanwinst .

----------------------------

>    de  zwarte 7099037-7  lijkt bij nader toezien op de oude  500791P  [ cfr.  Peter 'Loco' ]     en      niet op de zilveren 500608P
      Vuldom en bovenreling van de eerste twee lijken 't zelfde    +    horizontale buis en ventiel op de ketelkop  (verwarming)

Hierna een herhaling van de betreffende foto's, zo is er makkelijker , met minder verwarring, een vergelijking te maken :

  500791 P     :                 https://c3.staticflickr.com/6/5615/29853240114_0a1034c7c3_z.jpg   ( het voorbeeld voor Exact-train ? )
7099037-7 P :                 https://www.cooltrain.be/MSM/20887099037P%20Shell%20jaren'60%20(R%20Crickelaire)%20a%20717C_386.JPG