NMBS Type 4012B metalen goederenpakwagen

[PeterVG]

Toen ik zijdeglans eindlak van Humbrol opspoot zakte de moed in mijn schoenen. Al vele projectjes kreeg ik een feilloos resultaat met deze spuitbussen van Humbrol. Ditmaal kreeg ik in plaats van een mooie zijdeglans vele matte vlekken. Hoe dat komt weet ik niet. De spuitbus was nog niet heel oud. Ze was al wel enkele keren gebruikt maar nog vrij recent. Het blijft een mysterie.
Gelukkig kon ik met een Humbrol spuitbus Gloss toch nog een mooi resultaat bekomen. Een nieuwe laag erover en het uitzicht is weer ok.
Oef we hebben weer een prima basis om verder te werken.

Na een dagje drogen de wagen afgeplakt om het dak te spuiten.
Als verf gebruikte ik Vallejo primer zwart. Om een beroet uitzicht te bekomen mag het dak eerder donkergrijs zijn. Daarom heb ik als laatste lagen met een fel verdund mengsel vallejo primer grijs/Ger Panzer Grey/thinner/flow improver een lichtere grijze schijn trachten te krijgen bovenaan het dak. Lichter dan puur zwart vanwege invallend zonlicht en afgezet roet van stoomlocs.
Toen ik het wagentje onder het licht van de modelbaan hield vond ik het dak eerder te licht. Daarom nog een laag vallejo primer zwart verdund met thinner en flow improver zeer licht van onderuit en zijwaarts over het dak gespoten.
Dit lijkt me wel een leuke basis voor verdere verwering.

[Herwig]

Vervuild wagendak:   Tamiya Nato Black Mat is ook zo'n nuttig vuil licht-zwart tintje.

Komt er een  "serie"-productie van dat uitkijktorentje ?
Kunnen de àndere Dackers ten lande ook omgebouwd worden?

[PeterVG]

Ik ga er niet aan beginnen Herwig.
Nog zo veel andere projecten voor de boeg en helaas zo weinig tijd.
Het zal zo oktober zijn.
Toch wel jammer want ik had graag ook mijn brosselkit gebouwd en een Type 97 gereviseerd maar dat gaat allemaal niet meer lukken voor de expo. Het wordt nu tijd om de laatste boompjes op Hamsart te planten.

[Peter]

In het boek Treinen van Belgie-De jaren 1960 staan op blz. 94 twee foto's van een 230 (reeks 91) met telkens als eerste wagen zo'n pakwagen.
Deze is bruin met , ik vermoed, witte beschrifting. Wanneer werd er eigenlijk van groen naar bruin verandert.
De foto dateerd van september 1968

[Herwig]

aan Peter V.,                               (*)
Hoe kan men écht zeker zijn op een  zw/w-foto  of een wagen verweerd groen of bruin is ?
Men ziet een kleurverschil tussen het locje en de bagagewagen.
Voortgaande op de datum van de foto   -A°1968-    is de bagagewagen bruin, achter de groene HLR230, zoals u zegt.

Heb àndere Nicolas- & Deliefotoboeken (HLD's) doorgebladerd:  slechts enkele, niet echt duidelijke bagagewagentjes (of afgestelde ...) gevonden,  links/rechts op de achtergrond van de gefotografeerde locs.  (alle zonder het dakuitbouwtje)

Goederenwagens werden geleidelijk van groen naar bruin omgeschilderd vanaf (het gezegende) jaar A°1956 (van   tijdperk3a   naar   tijdperk3b)

(  *  niet te verwarren met   VG   of met   diegene waarmee-het-beter-gaat )

[PeterVG]

Overgangsregels tijdperk IIIa naar IIIb

De NMBS heeft groen als standaardkleur in 1955/1956 ingeruild voor roodbruin en dit voor gewone goederenwagens.
Dat wil zeggen dat de NMBS zich de vrijheid nam om de overschildering uit te smeren over 7 jaar. In 1963 was de operatie afgelopen.
De nummering werd enkel aangepast van oude gele nummers bij groene wagens naar witte 7 cijferige wagennummers op roodbruine wagens bij een algemene revisie. Deze werden standaard om de 7 jaar uitgevoerd. Vandaar dat de totale periode dat beide nummersystemen naast mekaar bestaan hebben 7 jaar lang was. Dus van 1955/56 tot 1963.
Groene goederenwagens hebben nooit witte 7 cijferige nummers gekend!!
Uitzondering op de laatste regel zijn de pakwagens. Die werden niet allen naar bruin gereviseerd. Velen verloren hun functie door het afschaffen van de pakwagen in de goederendienst vanaf 1955. De NMBS had 500 stuks besteld na WOII. Velen daarvan kregen door de tijd andere functies of werden vrij snel afgevoerd. De NMBS vond het dus niet de moeite om alle wagens om te schilderen in het bruin. Velen bleven in het groen rondrijden in het bruine tijdperk maar kregen toch nieuwe witte belettering. Dit is dus de enige uitzondering op bovenstaande regels.

Op zwart/wit fotos kan je groene en bruine pakwagens heel makkelijk uit mekaar halen. Groene pakwagens hebben op het dak de periscoopuitkijk. Tijdens de revisie naar bruin werd deze verwijderd waardoor bruine pakwagens van dit type een glad dak kregen.

[PeterVG]

Wat mogelijke beschriftingsvoorbeelden voor deze pakwagens tijdens de periode IIIa en IIIb. Verder heb ik niet onderzocht omdat dit buiten mijn tijdperk valt.
Met dank aan de fotocollectie van Fernand Maes



Tijdperk IIIa, begin jaren 50
Niet de leveringsbeschrifting want deze kende rechts onder het wagennummer een zwart bord in krijtverf voor tijdelijke opschriften.
Deze is nog zichtbaar als lichtere vlek in de groene lak. Merk op dat de keuringslabels analoog zijn aan deze van reizigerswagens.
De keuring werd ergens jaren 50 aangepast aan de regels voor de goederendienst. Dat betekende dat de wagens veel minder gekeurd dienden te worden. Mijn vermoeden is dat dit na 1955 was.



Tijdperk IIIb eind jaren 50
Jammergenoeg een beetje veel vuil op de wagen waardoor de opschriften moeilijk leesbaar zijn.
De oude gele beschrifting inclusief wagennummer werd grotendeel behouden.
Enkel de keuringsopschriften werden aangepast. Zo zien we het kleine typische witte vierkantje met de laatste revisie in de werkplaats + de smeringskalender typisch voor goederenwagens. In tegenstelling tot de andere opschriften werden deze wit opgebracht.



Tijdperk IIIb eerste helft jaren 60
De beschrifting is analoog aan voorgaande foto enkel de wagennummer werd vernieuwd.
De oude gele beschrifting is intact waar nog geldig vond de NMBS het niet de moeite om deze te vervangen. De keuringsgevoeilige info werd reeds langer vervangen door nieuwe witte beschrifting. Recent werd de oude 6 cijferige wagennummer vervangen door een 7 cijferig nummer in witte kleur. Waarschijnlijk rond 1962 omdat de oude nummering stopgezet werd.



Tijdperk IIIb eerste helft jaren 60
Een foto die een groene wagen toont maar met gehele nieuwe witte beschrifting.
De NMBS vond het niet de moeite om de wagen te reviseren maar wilde de wagen toch opwaarderen naar de nieuwe normen van beschrifting geldig in de eerste helft van de jaren 60.
Zoals reeds eerder gemeld een uitzonderlijke situatie die enkel toegepast werd op dit type van wagen.



Tijdperk IIIb/IIIc midden tot eind jaren 60.
Hier zien we waarom de NMBS niet de moeite nam om alle groene pakwagens te reviseren. Door verdere afbouw van pakwagenverplichting in de goederendienst verviel de functie van de wagens. Velen werden niet omgebouwd tot werkwagen of pakwagen en werden gesloopt.
De linkse wagen heeft op het eind van zijn leven nieuwe witte opschriften gekregen. De rechtse wagen behield deels de nog geldige gele beschrifting.



Tijdperk IIIb, jaren 60
De gelukkigen onder de wagens werden gereviseerd. Daarbij werd de periscoop verwijderd en kreeg de wagen een glad dak. Zoals reeds gemeld werkte de periscoop niet doordat roet van stoomlocs de uitkijk bevuilden.
Gereviseerde wagens kregen een roodbruine kleur met witte beschrifting. Deze werd gereviseerd op 1 4 1964 te Mechelen.

[Metpetergaathetbeter]

Groene goederenwagens hebben nooit witte 7 cijferige nummers gekend!!

niet dat ik je niet wel geloven hé ? Maar in spoorweg(wereld)termen niet kunnen is soms wel eens wel kunnen !

[PeterVG]

Als iemand met een foto naar voor komt die duidelijk is trek ik mijn woorden meteen in. 
Nu vertrouw ik op een rijk archief aan literatuur en fotomateriaal en ik heb nog niets gevonden om aan mijn stelling te twijfelen.
Integendeel hoe dieper ik graaf hoe meer de stelling zich bevestigd.
Als iemand met kennis van zake anders denkt dan hoor ik het graag.

[GDE]

Super,  bedankt Peter voor het delen van  deze interessante info en de prachtige foto's. 

[PeterVG]

Nog enkele beelden uit de fotocollectie van Fernand Maes.



Tijdperk IIIc, intrede van UIC computernummering toegepast vanaf eind 1964
Let op de verkleinde deur bij deze pakwagen



Tijdperk IV, einde van de pakwagen in de Belgische goederentrein

[Herwig]

>  Die     1001505    mét dakopbouw.  Zou dat, zoals u zegt, een groene zijn ? En géén roodbruine, als uitzondering ?
Twijfel, omdat de groene wagens een donker dak hadden.

Deze  1001505    heeft, onder een felle zon, eerder een lichtgetint dak, lijkt het.
De kleur van kast & dak komt meer overeen met die van uw  onderste   tijdperk3c    foto's, nl. de roodbruine wagens.
Twijfel...

>  Op die andere foto (naast de stalen Glms2212  A°1948)  is het straf hoe die periscopen ingestort zijn door het dak heen van die 2 gedoemde groene bagagewagens. De overdwarse lasnaden van het dak zijn gewoon losgescheurd.

>  (herhaal reeds gestelde vraag) Die meer dan interessante Fernand Maes-fotoreeks, wordt die ooit gepubliceerd ?  Zou een boeiend boek zijn. Met begeleidende tekst van u, bijvoorbeeld

[krisds]

Bedankt om voor ons in de archieven te duiken, heldere uitleg. Misschien een ideetje om al je info te bundelen, zo veel waardevolle informatie, als het forum dan ooit een plat valt...

[PeterVG]

Avondje plakwerk.
Decals zijn zelf getekend aan de hand van bovenstaande fotos.
Decalprintwerk werd uitgevoerd door PB messing modelbouw.



Pijnpunt zijn de zijkanten van de ramen waar storend een bruine plastickleur doorkomt.

Als vergelijking een foto van voor de restauratie:



Met dank aan de persoon om deze wagentjes gratis ter beschikking te stellen.

[PeterVG]

>  Die     1001505    mét dakopbouw.  Zou dat, zoals u zegt, een groene zijn ? En géén roodbruine, als uitzondering ?
Twijfel, omdat de groene wagens een donker dak hadden.

Deze  1001505    heeft, onder een felle zon, eerder een lichtgetint dak, lijkt het.
De kleur van kast & dak komt meer overeen met die van uw  onderste   tijdperk3c    foto's, nl. de roodbruine wagens.
Twijfel...

De 1001505 is een groene Herwig. Dat lichte dak lijkt maar zo naar mijn mening. Tegenlicht op een stoflaagje van grijs roet zoals ik het inschat. Het dak lijkt mij zwart te zijn. Al ben ik er zelf niet uit dat een groen dak ook niet heeft bestaan. Als je de foto van de 1001681 bekijkt dan zou ik zweren dat het groen is. Maar het kan verwering en vuil zijn die de indruk geeft van een groen dak. Ik weet het niet en heb dan maar besloten het dak van mijn 1001681 zwart te spuiten.
Publicatie van de fotos zit er niet in vrees ik. Teveel gastfotografen en problemen met auteursrechten.