De eerste vierspanningslok v/d DB BR 184

[Bundesbahnfreak]

De vierspanningslok van de ?Bundesbahn? BR 184

Na ervaringen met de testloks BR 182-183 die 2-spanningsloks waren voor diensten van Duitsland naar Frankrijk via het Saarland, was de DB op zoek naar een 4-spanningslok die eveneens in Belgi? en Nederland kan rijden.

De reeksen 182 en 183 die respectievelijk uit 3 loks (bj 1960) en 1 lok (ombouw uit 2 oudere loks 1963) waren technisch nog met electromechanische componenten uitgerust.  De nieuwe lok moest met electronische onderdelen (thyristoren) uitgerust worden.

Volledigheidshalve moet ik ook vermelden dat de DB parallel met de BR 184 eveneens een nieuwe 2-spanningslok (DB & SNCF) ontwikkelde deze lok luistert naar de naam BR 181 (later meer over de reeksen 181-182-183).

De BR 184 die door technische verschillen wordt onderverdeeld in BR 184.0 en 184.1 komt vanaf 1966 op de baan en krijgt als bijnaam ?Europalok? en werd genummerd E 410 (vanaf 1968=184).

De BR 184.0 (3 loks)

Deze wordt door de firma?s Krupp (mechanisch) en AEG (electrisch) geleverd.
De kast had een voor  die tijd modern uitzicht, grote stuurpostramen en de machine kamer die door drie afneembare aluminium huiven bedekt was.  Deze kastdelen hadden voor de stevigheid ribbels in hun flank en ze waren onderling door rubber banden verbonden.  De dak was lager dan de klassieke DB loks, dit was voor loks die in Frankrijk konden rijden normaal, daar het vrije ruimteprofiel bij de Fransen kleiner was.
Het dak viel ook op door de 4 eenpootpanto?s van het type SBS66, de buitenste met elk 4 sleepbladen, dienden voor op het NMBS en NS net.  De panto met 2 sleepbladen in positie 2 voor DB net en die in positie 3 met smaller 2 voudig sleepblad voor SNCF toepassing.
Samengevat
Panto 1 gemeenschappelijk 1500/3000 V
Panto 2 15 kV 16 Hz 2/3
Panto 3 25 kV 50 Hz
Panto 4 gemeenschappelijk 1500/3000 V

Op het dak staat ook een klein bobbeltje, hieronder stak de weerstand van de rheostatische rem.

Electrisch was de lok een primeur het was de eerste volledig electronische gestuurde meerspanningslok op de aardbol. (Onze 16 en 18 werden electromechanisch met een JH gestuurd.)  Niet dat de electronica zo betrouwbaar was, want deze zou de BR 184 nog veel parten spelen.

Het gelijkspanningsgedeelte was complex, via de panto ging de gelijkspanning naar een hoofdschakelaar in de machinekamer (voor NMBS-kenners type DUR)daarna naar ondulators (omvormer DC => AC), hier werd wisselspanning opgewekt die naar de transfo ging, deze ondulators konden serie of parallel geschakeld worden (keuze 1500V of 3000 V).  Na de transfo (een oliegekoelde met geforceerde luchtkoeling) werd de spanning naar een fase-aansnijdingmodule gestuurd die de tractiemotoren voedde.

Bij het wisselspanningsgedeelte ging de spanning via de juiste panto naar een hoofdschakelaar op het dak rechtstreeks naar de tranfo en vervolgens naar de fase-aansnijdingsmodule.


De BR 184.1 (2 loks)

Deze was mechanisch ook van Krupp en op de dakopbouw na was de kast identiek aan de 184.0. Het bobbeltje op het dak is groter en ligt in het midden van het dak, eveneens liggen de electrische leidingen anders.

De electrische installatie was van BBC en was minder modern als de  AEG-versie.
Bij de BBC ging de gelijkstroom na de hoofdschakelaar in de machinekamer naar voorschakelweerstanden die onder de dakopbouw stak. De voorschakelweerstanden werden met electropneumatische contactoren gestuurd, deze spanning werd vervolgens naar de tractiemotoren gestuurd.
Bij wisselstroom werd na de transfo geschakeld tussen 15 kV of 25 kV mode, en daarna via een faseaansnijdingsmodule de tractiemotoren gestuurd.

De 184.1 had ook een rheostatische rem, deze weerstanden staken ook onder het bobbeltje op het dak.


Inzet

De 5 loks werden ingezet vanuit Keulen, ondanks het feit dat ze een toelating hadden voor het NS-net hebben ze op proefritten na niet in Nederland gereden.
In Belgi? hebben de 184.0 brokken gemaakt, dmv hun faseaansnijding stoorden ze de seininrichting.  Toen dit opgelost was kwam een ander probleem de kop opsteken, de bovenleidingspanning kon oplopen tot 4 kV en daar waren de thyristoren niet tegen bestand.  De 184.1 dmv zijn voorschakelweerstanden was hier beter tegen bestand, maar een succes was het niet.
De reeks 184 kwam in Belgi? tot in Luik waar ze de TEE?s Paijs-Ruhr (Moliere) en Parsifal overnam.  De loks trokken deze treinen tot Keulen waar een 103 de trein overnam.  De DB wou de TEE?s steeds door en 103 laten trekken (prestige).

Voor modelbouwers die volgens NMBS voorbeeld rijden kan een 184 met Mistral-rijtuigen geloofwaardig overkomen, daar de TEE moli?re zo gereden heeft.  De Parsifal daarentegen reed met DB TEE rijtuigen.

Eveneens werden de loks ook voor goederentreinen vanuit en naar Belgi? gebruikt.

In 1979 besliste de DB om de 184 uit Belgi? te houden , de diensten werden oa door onze types 16+18 overgenomen.  De 184 werden omgebouwd tot 2 spanningsmachinen, het uitzicht veranderde omdat de buitenste panto?s afgenomen werd.  Hierdoor werden ze verhuisd naar Saarbr?cken waar ze met de BR 181+182 (de 183 was reeds uit dienst genomen)naar Frankrijk reden.  Opmerkelijk is dat ze hun nummers behielden en niet omgenummerd werden naar 181.

Vanuit de fabriek werden de loks in het blauw gespoten met een grijs dak en een dito onderkant, in 1986 kregen de 184 002 en 003 de toenmalige kleuren beige/blauw.

De 184 003 is als laatste in 2002 uit dienst gegaan.  Deze lok is in het DB museum van Koblenz te zien in de beige-blauwe versie.
De 184.112 is eveneens bijgehouden en staat in het blauw met 4 panto?s te blinken in het Duits Technisch Museum te Berlijn.


Model

De 184.0 is uitgebracht door Lima en Trix

Het Lima model heb ik maar er is nog veel werk aan, de kast is goed maar de kopruiten en dakopbouw zijn te vernieuwen.
De Trix is een oud model, (1967 zo oud als ik).   Deze zag ik eens op een ruilbeurs en viel me tegen.  M?rklin heeft op basis van dit model een opgefriste versie van de 184 003 in het beige-blauw in zijn gamma.
Alphatrains gaat nu deze lok uitbrengen, zoals reeds gezegd op een Belgische baan kan hij rijden met Mistral of Duitse TEE?s en zelfs goederentreinen.

Een foto van mijn Lima 184 voor de face-lift (wordt vervolgd)
urlIMGhttp://i227.photobucket.com/albums/dd10/bundesbahnfreak/Picture-2.jpg/IMG/url

Ondanks het feit dat het om een kleine reeks met veel pannes ging heb ik de 184 altijd een interessante lokomotief gevonden.

Links:

Een 184 met TEE Moliere uit Railpix van Werenr Consten

urlhttp://railpix.bueker.net/00770.html/url

Alle 184ers uit Railpix

urlhttp://railpix.bueker.net/bilder_d1_184.html/url

Bundesbahnzeit van Ullrich Budde hier staan alle (op 183 na) oude meerspaaningsloks van de DB (onderaan de 184)

urlhttp://www.bundesbahnzeit.de/Galerien/Mehrsystem/galerie.htm/url

Een interessante site over deze lokserie

urlhttp://www.184er.de//url



Veel plezier

Groeten

Rudy

[Peter]

Hallo Rudy,

Weeral een zeer goed artikel over een van de meersysteemloks. Goed en duidelijk geschreven laat het zoals in de vorige, niet aan duidelijkheid te wensen over.
Gelukkig dat Alphatrains met dat model gaat komen, want hier was al heel alng vraag achter, temeer omdat deze lok niet enkel in Duitsland heeft gereden. Volgens mij zitten al in verschillende landen modelspoorders op dat model te wachten, zeker in de driehoek Frankrijk, Luxemburg, Duitsland.

[13erke]

Zeer duidelijk artikel, u heb ik eindelijk het hele verhaal van de reeks 184-183-182 door!

[Peter]

Is er eigenlijk al nieuws wanneer Alpha met het model van de 184 of E410 op de markt gaat komen.


Edit: Volgens Duitse forums bestaat Alphatrains niet meer. Met uitzondering van de Duitse modellen is alles overgenomen door LSM.
(Wat heeft LSM toch tegen Duitsland -Eerst Heris en nu dit weer)
Een aantal Duitse modellen (rijtuigen) zijn overgenomen door Lemke.
De situatie van de Duitse lok modellen is nog onzeker.

[Bundesbahnfreak]

Wat heeft LSM toch tegen Duitsland -Eerst Heris en nu dit

LS models brengt een franse ranggerlok uit waarvan de DB 245 (V45) afgeleid is, ben eens nieuwsgierig of ze die gaan uitbrengen

Groeten

Rudy

[wisselstromer]

volgens stummis forum maakt ls dit jaar de db loks
- BR 181.0

- BR 184

en de BR403 donald duck