De Stille Dood Van Belgisch Andersschaligen.

[Michiel]

Bij het doorlezen van het Nürenbergartikel in Modelspoormagazine 167 viel de totale overheersing van de H0 schaal op. Vijftien volle bladzijdes Belgische of Belgisch gerelateerde H0 geweld. Wanneer men aandachtig gaat zoeken, vindt men nog hier en daar een vermelding van een andersschalige nieuwigheid. Zo vond ik voor schaal N een Belgisch disco-rijtuig van Pi.R.A.T.A. Leuk, maar daarmee stoffeer je geen modelbaan.

Nochtans is er een interesse. Het Belgisch omschilderproduct van Fleischmann van vorig jaar, de stoomlocomotief type 64, viel in de prijzen bij de modellen van het jaar, en ging het nogwel enkel om een Duits model enkel in een Belgische-groene livrei gespoten, meer niet. Ook op de tweede-handsmarkt zijn Belgische modellen erg gezocht. Zelfs een stok-oude Piko diesellocomotief type 204 uit de jaren '60 (bijna 60 jaar oude productie) gaat van de hand voor relatief veel geld. 50 tot 80 euro zijn geen uitzondering voor dit technologisch totaal voorbijgestreefd mormel. Nog een voorbeeld. Hobbytrain kwam uit met een Belgische Vectron, reeks 18 in schaal N. Dit model werd in geen tijd volledig uitverkocht. De vraag is nog steeds groot, maar de herproductie blijft uit.

Belgische andersschaligen blijven op een honger zitten. Er komt nog amper iets uit, en wanneer dat er eens iets is, is het meestal een omschilderding. Belgsiche anderschaligen moeten noodgewongen kiezen voor ofwel stokoude occasies die iedereen wel kent, ofwel zelfbouw, wat niet aan iedereen is besteed. Om de hobby interessant te houden, en de uitdaging fris, zijn Belgisch anderschaligen bijna gedwongen om te buigen of te breken: zelfbouw of mee met de massa: H0.

De modelbouwhobby zit in een crisis. Knutselen is uit de tijd. Vandaag moet alles virtueel zijn: het gamen, chatten, film en muziek.... We leven steeds meer in een wereld waarin we zelf niets meer doen, maar enkel ons inbeelden dat we door het beleven van de simulatie, we het echte beleven. Knutselen deelt in de klappen, en modelbouw is tanend.

Maar de schult zit niet alleen bij virtualisering van onze samenleving. De Modelbouwindustrie heeft ook boter op het hoofd. Men wilt nu onmiddellijke return of investment.. Men wilt onmiddellijk winst maken, liefst nog voor de productie is gestart met voorinschrijvingen. De huidige industrie speelt niet meer op lange termijn. Dat is voor de oude industrie van de vorig eeuw. De tijd waar men een modellen mogelijk 10 jaar in een catalogus had staan, waar men voor kon sparen, men kon van dromen. Man had de keuze uit een heel gamma aan modellen, nieuw en betaalbaar. Het verhaal van de producent de dag van vandaag is heel anders: winst en instant satisfaction voor de investeerder. De ziekte van de tijd: smart-föne, virtuele vrienden bij smoelenboek en flikkerfilms - druk om de knop en lachten... druk op de knop en winst.

Maar desondanks, hoe we het keren of draaien, het tij zal niet meer keren. De hobby is tanend en de modelindustrie is harteloos. Belgische vertegenwoordigers van de grote merken zitten diep in het buitenland, nemen de Belgische markt erbij, maar hebben hun hart elders zitten. Belgisch andersschaligen zijn met een stille dood bedrijgd. Enkel de modelbouwavonturiers zullen eens kiezen voor het bouwen van een Belgische modelbaan in een andere schaal dan H0. Maar indien je een Belgische spoorweghart hebt, en je wilt je kunnen uitleven als een klassieke modelspoorder met een modelbaan en een vitrine aan mooi, schaalgetrouwe, op en top mooie en frisse Belgsiche modellen, dan kan je niet anders meer dan kiezen voor H0. Erg jammer...

Dit is de stille dood van de Belgisch-andersschalingen... 

[Steam.N]

Gisterenavond had ik exact hetzelfde gevoel.

Voor alle zekerheid heb ik alle teksten nog eens nagelezen, maar tevergeefs ...
Damn ! 

[erik de noorman]

Michiel,

Mooie weloverwogen en correcte bedenking. Ik vrees echter dat in het moderne zaken doen niet anders meer kan. De tijden van de grote stocks en het lang aanhouden van een product kost veel geld. Wij noemen dat een dood kapitaal en dat kost heel veel geld. Geld dat anders kan gebruikt worden om op in te spelen op de markt en voor vernieuwing en modernisering. Wat niet altijd wil zeggen dat het beter is of zal zijn.

Erik.

[argilla]

Gisterenavond had ik exact hetzelfde gevoel.

Voor alle zekerheid heb ik alle teksten nog eens nagelezen, maar tevergeefs ...
Damn ! 

Heb dat gevoel ook
maar kan het dat de redactie ( zonder iemand voor het hoofd te ..) hier te veel verslag over(H0)uitbrengt ?  Te meer omdat de de meerderheid van haar lezers rijden in de schaal H0 . Vandaar misschien ?
Tenslotte....... kan ik me niet inbeelden dat er op de Foire geen andere schalen of weinig andere schalen te zien waren .
Maar idd het merendeel was H0 schaal . Die bedenking had ook al .


PS:  het kan zijn dat de andere schalen nog aanbod komen in de volgende uitgave van MSM ....wie weet ?

[Steam.N]

Onze reactie is geen verwijt naar de redactie.
Die geeft ook maar verslag van wat producenten aanbieden.

[Michiel]

Ik ben er ook van overtuigd dat de redactie aandacht heeft, en respect heeft voor de andere schalen. Soms zie ik een bijna wanhopige poging om iets buitenlands voor te stellen als toch interessant voor ons. Nee, ik verwijt de redactie helemaal niets. Ik vrees gewoon dat het jammer genoeg een process is van komen en gaan. Niets heeft het eeuwige leven. Er is nog wel vraag en interesse naar vb Belgisch N (en waarschijnlijk ook de andere niet-H0 schalen), maar het is commercieel, met de "moderne" manier van "instant-winst-productie" niet meer haalbaar. En dat blijkt duidelijk aan het aanbod van nieuwigheden. Er is gewoonweg... niets.

[Dirky]

Michiel,
De modelbouwindustrie treft geen blaam. De fabrikant is tenslotte iemand die geld wilt verdienen... en "instant-winst-productie" jij hebt toch ook graag je centen het einde van de maand?
Dus waarom zou hij op zijn kosten long term moeten investeren?

Stel dat ik morgen zorg voor een nieuw aanbod Belgische locomotiefjes:
-   Of ik die in schaal H0 of in N ontwerp maakt niet uit. De kost daarvoor schatten we gemakshalve op 10000€
-   Of ik de matrijzen in schaal H0 of in N laat maken, maakt eveneens niet uit. Schatten we op 25000€
-   Of ik die in schaal H0 of N moet assembleren maakt niet uit. 50€ per stuk want het zijn hoe dan ook kleine series die ik niet kan uitbesteden aan bvb beschutte werkplaatsen.
Als ik er 1000 verkoop in schaal H0 zorgt het aandeel "kosten" voor 35€. Met de materiaalkost en de assemblagekost erbij is het locje verkoopbaar voor zowat 150€...
Als ik er 100 verkoop in schaal N... moet ik verkopen voor 500€

Dus inderdaad, de minder populaire schalen zullen steeds minder bediend worden... en zullen enkel nog bij knutsel-Michiel's en knutsel-SteamN's verder leven.
Ik denk dat het tijd is dat je je hierbij neerlegt of meteen naar H0 overstapt. Verbeteren zal het toch niet meer!

[marc goovaerts]

Inderdaad, voor de andere schalen komen we zo bijna terecht in een 'back to the future'. Ik heb hier nog een héél oud boekje liggen van vader zaliger (jaren 1950), waarbij zelfs voor HO uitgelegd wordt hoe je zelf je rails kan bouwen. Of eerder: knutselen.
En jaren later moest ook hij Belgische kappen zien vast te krijgen via de eerste resinafgietsels van Willy Bonge. Voor Belgische stoomlocs was er het atelier van (ook al zaliger) Hünherbein, waar de 'merken' grote gaten lieten.

Ondertussen zijn er wel de Shapeways & co bijgekomen, die nieuwe mogelijkheden bieden en waar ook heel wat N te vinden is.

[Michiel]

@Marc, ik denk inderdaad dat op lange terlijn de "thuisproductie" z'n weg zal vinden. Men koopt "blauwdrukken" met licentie voor thuisgebruik, en print het model uit met z'n eigen printer: een hekje, een huisje, een locomotief... De 3D-printer zal volwassen en gemeengoed worden.

@Dirk, vreemd dat je via een tegenstelling toch weer m'n statement bevestigt. De tijden veranderen, de keuze van hoe men investeert is verandert van lange termijn naar instantwinst. Producenten maken keuzes, ze zijn vrij in hun beleid. Glijden ze mee met de tijd? Zijn ze ook slachtoffer of hebben ze invloed op deze tendens van virtualisering en oppervlakkig geluk? (open vraag)

[Martin Welberg]

Denk dat je modelbouw moet wijzigen in modelspoorhobby, merk onder mijn leveranciers die veel militaire spullen verkopen eigenlijk vrij weinig van dat de hobby tanende is..hoor ze niet klagen. Eigenlijk alleen maar vertellen dat het weer stukken beter gaat en er ook vrij veel jonge aanwas in is..

[Dirky]

Bevestig?, ja en neen:

Waar ik naartoe wil is dat je eens afstapt van de stelling dat de oorzaak bij de fabrikant ligt.
De fabrikant investeert niet omdat er niet voldoende afname gegarandeerd is. Investeren in N-locs zou gewoon de doodsteek betekenen!
Niet alles draait puur om instant-winst!

Laat ons de kaarten omkeren:
Zorg zelf voor de nodige fondsen om 1000 locjes te maken. Je mag zelf alle winst opstrijken. Ik vraag je alleen mijn kosten terug te betalen...
en dat dan liefst voor 10 verschillende modellen want niet iedereen rijdt hetzelfde tijdperk, niet?

Heeft dus echt NIETS te maken met een instant-winst-mentaliteit van de fabrikant maar met een duidelijke realistische kijk op wat er zich afspeeld. En dat laatste bevestig ik graag!

[Michiel]

En toch, er worden bijna geen anderschalige modellen meer geproduceerd. Jij maakt de rekening, en je bevestigt dat je geen schaal N zal willen en kunnen produceren: te duur. En zo zitten we weer bij Nürenberg, bijna geen anderschalige modellen te vinden. Alles wat de H0-klok slaat. En dit is geen verwijt, enkel een observatie.

Ik klaag niet, maar het viel me op. Ik zit hoog en droog met m'n eigenzinnig Belgische Staat TPI/II project, maar voor de "gewone" Belgische N-rijder is het wel erg zuur, om niet te zeggen totaal oninteressant om Belgisch te willen blijven rijden. Men heeft geen keuze meer, het is toegeven: Duits gaan (of Frans, of...) of H0.

[Michiel]

Denk dat je modelbouw moet wijzigen in modelspoorhobby, merk onder mijn leveranciers die veel militaire spullen verkopen eigenlijk vrij weinig van dat de hobby tanende is..hoor ze niet klagen. Eigenlijk alleen maar vertellen dat het weer stukken beter gaat en er ook vrij veel jonge aanwas in is..

Dat is inderdaad een merkwaardig feit. Ook in gaming is dood en vernieling veel populairder dan creëren en opbouwen. Persoonlijk ontgaat mij de fun ervan, maar het blijkt wel de regel. Maar hoe dan ook, met H0 gaat het toch nog steeds prima. Het lijken toch in de eerste instantie de andersschaligen die de klappen krijgen.

[Dirky]

Denk dat je modelbouw moet wijzigen in modelspoorhobby, merk onder mijn leveranciers die veel militaire spullen verkopen eigenlijk vrij weinig van dat de hobby tanende is..hoor ze niet klagen. Eigenlijk alleen maar vertellen dat het weer stukken beter gaat en er ook vrij veel jonge aanwas in is..

Dat is inderdaad een merkwaardig feit. Ook in gaming is dood en vernieling veel populairder dan creëren en opbouwen. Persoonlijk ontgaat mij de fun ervan, maar het blijkt wel de regel. Maar hoe dan ook, met H0 gaat het toch nog steeds prima. Het lijken toch in de eerste instantie de andersschaligen die de klappen krijgen.

in die wereld worden zelden mega-projecten gebouwd maar gaat het eerder om alleenstaande items. Je koopt een bouwpakket, bouwt het samen en soms bouw je er een klein diorama rond... op naar het volgende! en dat kan een total verschillend thema zijn...
Modelspoor, geef toe, is iets dat begint met mega-grote ideeen, één enkel thema - alles moet passen, en een leven dat niet lang genoeg is om het af te werken...

[Martin Welberg]

Ik weet niet of het in de militaire modelbouw om dood en verderf gaat. De hobby bestaat toch ook uit het maken, schilderen en afwerken van diverse zaken. Denk wel dat de overzichtelijkheid en het volume van zo'n projectje zijn voordeel heeft boven een modelbaan..