Mijn opa's treinplaat - een dagboek

[Alain N.]

Vandaag is het 5 jaar geleden dat ik voor het laatst "mijn" modelbaan terug in bedrijf bracht... Even een terugblik naar het ontstaan van de plaat:

Mijn opa verzamelde al modeltreinen toen hij kapitein was van een Rijnschip in de jaren '60. Langs de oevers van de Rijn zag hij vaak dieseltreinen rijden en deze heeft hij daar in model gekocht. Door de jaren heen bouwde hij een kleine maar mooie verzameling op van een vijftal Duitse diesel- en rangeerlocs en een paar wagonnen en rijtuigen.

Mijn opa gaf het modeltreinvirus aan mij door toen ik 7 jaar was. Ik kan me nog goed herinneren dat mijn broer en ik elke kerst- en zomervakantie minstens ??n week bij mijn opa zaten te spelen. Die speelvakanties reken ik tot mijn meest dierbare jeugdherinneringen.

Rond 1990 begon mijn opa met het bouwen van een modelplaat omdat hij dat gewoon leuk vond. Hij was handig met hout en electriciteit. En misschien deed hij het ook omdat mijn oma gek werd van al die rondslingerende rails. In 1992 leverde zijn werk een analoge gelijkstroom treinplaat op van 1 bij 2 meter. Helaas hebben we maar een vijftal jaar kunnen genieten van deze plaat, want in 1997 werden de bezoeken aan m'n grootouders minder frequent door de grote afstand en hun welverdiend pensioen. In 1998 besloten mijn broer en ik daarom om de treinplaat naar ons eigen huis te vervoeren.

Helaas kwamen er van de goede voornemens niet veel in huis en werd de treinplaat al na een korte tijd in de garage gezet. Ik weet niet wat ons bezielde maar tot 2004 hebben we niet meer gedacht aan die plaat. In dat jaar overleed mijn opa en kwam die treinplaat vanzelfsprekend weer heel erg in beeld. Toch had ik moeite om er aan te werken, op de eerste plaats door de herinneringen maar ook omdat ik in datzelfde jaar noodgedwongen moest verhuizen. Hierdoor werd de baan... ja op de lange baan geschoven.

Pas twee jaar later had ik weer de moed om verder te gaan met die plaat en besloot ik om te investeren in nieuw materiaal. Als HLD 51-liefhebber besloot ik om in 2007 de 5102 van Mehano te kopen... En dat viel tegen. De technisch minderwaardige uitvoering van deze loc, waar ik later op terugkom, ontmoedigde mij om nog veel te werken aan de treinplaat. Ik heb wel enkele defecte wissels vervangen met hulp van mijn broer omdat ik op vlak van elektriciteit een leek ben.

In datzelfde jaar zou de treinplaat ook weer noodgedwongen opgeborgen moeten worden: ik ben toen verhuisd naar Berchem en opnieuw gaan studeren. Nodeloos om te zeggen dat de treinplaat weer stof ging vangen.

Pas geleden is het modeltreinvirus weer actief geworden nadat ik in het huis van een oom van mijn vriendin een oude M?rklin-set uit de jaren '60 vond. De set is inmiddels doorverkocht maar zorgde er toch dat het virus weer de kop opstak.

Ik heb me sinds het aanmelden op dit forum voorgenomen om regelmatig te werken met mijn opa's treinplaat en daarom ga ik een soort van dagboek bijhouden. Ik kan niet garanderen dat ik vaak updates geef, maar ik ga m'n best doen...

[Steam.N]

Alain, veel succes met je project!  Kun je al wat foto's van de huidige baan tonen?

[Alain N.]

WERKDAG 1:

Vandaag is het Hemelvaart en heb ik een hele dag vrij om me bezig te houden met de treinplaat. Het heeft wat voeten in de aarde gehad om een plekje in huis te vinden waar ik de plaat plat kan leggen... Ik woon zoals de meeste mensen vrij bescheiden zonder zolder of garage, dus dat maakt deze hobby er niet gemakkelijker op. Maar na een half uur meten en passen vond ik een plek in een weinig gebruikte kamer (niet het toilet of de bezemkast).

Na het platleggen van de houten plaat ontdekte ik dat er een trafo mankeerde. Vroeger werd de treinplaat aangedreven door twee trafo's maar eentje daarvan is spoorloos verdwenen. Dit is geen ramp want ik gebruik alleen de binnencirkel van de plaat. Maar toen ik de overgebleven trafo pakte, merkte ik dat deze een zogenaamde Schuko-stekker heeft. Deze stekker past enkel in Duitse en Nederlandse stopcontacten... Het heeft me een uur gekost voor ik een verlengsnoer kon vinden die ik kon aansluiten op mijn Belgische stopcontacten. Toch wel zielig dat de EU per s? de juiste maat van komkommers moet vastleggen terwijl ze er niet voor kunnen zorgen dat de meeste stekkers compatibel zijn...

So far so good. Ik pakte de oude locjes van mijn grootvader en de 5102 van Mehano. Na het schoonpoetsen van de vervuilde koperen sporen zette ik als eerste de 5102 op de sporen met een goederenwagon erachter.

Al vrij snel kwam ik er opnieuw achter waarom ik in 2007 teleurgesteld was van mijn 5102... De haakkoppeling van deze loc is heel stijf en buigt nauwelijks mee in bochten, waardoor achterliggende wagons regelmatig ontsporen. Vreselijk irritant. Deze loc staat nog op mijn 'ombouwlijst'.

Daarna pakte ik mijn opa's lievelingsloc: een V200 van DB. De loc werkte heel eventjes maar stopte toen plots helemaal met werken. Alle draden van de elektrische motor lijken nog juist vast gesoldeerd... Ik heb geen idee wat er aan de hand mee kan zijn dus ik zal wellicht eens langs de vakhandelaar moeten...

De overige drie rangeerlocs blijken redelijk goed te werken, maar na korte tijd stuit ik op een nieuw probleem: de wissels kunnen niet meer elektrisch omgeschakeld worden. Ook hier is de oorzaak niet bekend... Wellicht weet mijn broer hier meer van omdat mijn opa vroeger aan hem heeft uitgelegd hoe het elektrisch schema van deze plaat in elkaar zit.

Kortom, Hemelvaartdag was een bewogen dag. Mijn to do-list is:

- de koppelingen van die Mehano-loc aanpassen als het mogelijk is
- de wissels terug aan de gang zien te krijgen
- de V200-loc laten herstellen

[Alain N.]

citaat:Geplaatst door Steam.N

Alain, veel succes met je project!  Kun je al wat foto's van de huidige baan tonen?

Gaat moeilijk, er is nauwelijk plaats om fatsoenlijk foto's te nemen, maar zal later detailfoto's proberen toe te voegen. Het is nu gewoon een groen geverfde houten plaat met sporen op. Er liggen twee parallel doorlopende sporen op die verbonden zijn via een wissel met een grote ovaal, waarbinnen vier rangeersporen zijn gekoppeld.

[Thommy]

even stomme vraag...

welke boogradius gebruik jij? Ik weet namelijk uit ondervinding, mijn nonkels hebben ook een modelbaan gemaakt ettelijke jaren geleden, dat als je radius te klein is, de wagons idd ontsporen achter de 51 (zelfs achter sommige andere grotere locs)

Mijn nonkels hun opzet, was de 27 en enkele M4's-grijze muis-15 met TEE-wagens te kunnen laten rijden. Nooit berekend op grotere locs...

dus voor je die 51 gaat ombouwen, controleer mss even dit.

[Alain N.]

Het gaat inderdaad over een vrij scherp gebogen wissel van 30?... maar die V200 (ook een baandiesel) kan deze moeiteloos nemen. Aan het sporenplan kan ik weinig veranderen. Mijn rangeerlocjes nemen deze bocht uiteraard zonder problemen

Ik heb ook de indruk dat de haakkoppeling verder uitsteekt bij de V200 terwijl de koppeling van de 5102 nauwelijks meegeeft.

[Peter]

Als ik van u was zou ik eens eerst van de loks de wielen kuisen en alle lagers en tandwielen eerst terug smeren, want die zullen na zo'n lange tijd wel helemaal droog staan.

[Alain N.]

WERKDAG 2:

Ik heb Peter's tip vandaag meteen ter harte genomen en de locjes een onderhoudsbeurt gegeven... Het werd tijd.

Ook heb ik het mysterie van de kapotte wissels kunnen oplossen: het ligt aan de trafo. Die tip kwam niet van een expert, maar van m'n moeder... Gek hoe de dingen kunnen lopen, maar ik was vergeten dat zij ook mijn opa heeft geholpen met het opbouwen van de modelbaan. Na enig testen met de tweede trafo kom ik tot de conclusie dat haar tip inderdaad klopt. Dit is al een grote meevaller.

Verder heb ik nog gekeken naar een tip die forumlid Thommy me gaf in verband met de 5102. De 5102 heeft inderdaad een kort koppelingsmechanisme dat voor problemen zorgt wanneer de buffers van loc en gekoppelde wagon tegen elkaar duwen. Ik denk dat ik de 5102 vanaf nu alleen nog maar zal moeten gebruiken voor echt baanwerk (waar alleen maar flauwe bochten liggen).

Ik heb ook de V200 van mijn opa aan een nader onderzoek onderworpen... Ik zie dat er een draadje los zit, wat op zich al een opluchting is omdat het redelijk snel hersteld is. Maar ik zie ook dat het onderstel met de elektromotor los zit van het chassis. In tegenstelling tot veel andere locs zitten er elke zijkant van het chassis twee schroefjes die toelaten dat het onderstel maar draait over een beperkte cirkel. Ik weet niet of ik die schroefjes nog snel ga terugvinden...

Volgende werkdag zal ik daar meer over weten te vertellen... Ik ga de baan nu even opbergen in mijn kamer, omdat ik nog genoeg werk heb buiten mijn hobby []

[ysbeer]

citaat:Geplaatst door Alain N.
besloot ik om in 2007 de 5102 van Mehano te kopen... En dat viel tegen. De technisch minderwaardige uitvoering van deze loc, waar ik later op terugkom,

Sterkte met bouwen en zoeken.
Maar dat van die 5102 is op zijn zachts gezegd een beetje erg overdreven,die lok was en is prima.

wim

[conducteur]

Ik ken geen enkele locomotief die dezelfde prestaties neerlegt als de 51 van mehano, groot gewicht-> grote trekkracht ( nogmaals, ik ken geen een locomotief die een trein van 3m lang+ roco kuiswagen een helling van meer dan 3% op krijgt), mehano locomotieven waren/zijn mechanisch zeer goed.. Ik snap niet wat je er slecht aan vindt.

[Thommy]

citaat:Geplaatst door conducteur

Ik ken geen enkele locomotief die dezelfde prestaties neerlegt als de 51 van mehano, groot gewicht-> grote trekkracht ( nogmaals, ik ken geen een locomotief die een trein van 3m lang+ roco kuiswagen een helling van meer dan 3% op krijgt), mehano locomotieven waren/zijn mechanisch zeer goed.. Ik snap niet wat je er slecht aan vindt.

ik ben betrekkelijk zeker dat het door te krappe bochten komt...Heb ik ook gehad, zelfde liedje met een 55 van marklin. Die dingen willen geen korte bochten nemen...

maar moet eerlijk zeggen, zijn zeeer goeie locs.

[Alain N.]

Tja, in een dagboek schrijf je soms de dingen onversneden neer he...

De 5102 is natuurlijk niet één hoop ellende, dat zou wat kort door de bocht zijn van mij. Maar ik ben dan ook de uitstekende prestaties van die V200-baandiesel gewend... Dat beest draait rond scherpe bochten met gemak, ontspoort nauwelijks, trekt gelijk een paard. Hij heeft wel redelijk veel onderhoud nodig.

Als ik de 5102 bekijk is die inderdaad nog een stuk "sterker" als de V200, en heeft minder onderhoud nodig. Het zal inderdaad afhankelijk zijn van de baan, zoals meerdere mensen hier al gezegd hebben.

Kortom: elke loc heeft zijn voor- en nadelen.

[Alain N.]

Het is nu inmiddels anderhalf jaar later en mijn modeltreinen hebben de hele tijd stilgestaan... Stom eigenlijk, want ik had me voorgenomen om meer actief te zijn. Maar zoals bij veel mensen is er het werk tussengekomen. Ik ben nu voltijds actief als freelancer en dan kan je je wel inbeelden dat je voortdurend bezig bent.

Gelukkig heb ik mijn modeltreinen bewaard in een stofvrije plaats, maar ik ga toch eens uitkijken naar een andere plaats om ze te stockeren.